ÇAĞDAŞ ULUSLARARASI SİSTEMİN KAYNAĞI VE İLK DÖNEMİ OLARAK İSPANYA-PORTEKİZ ATLANTİK SİSTEMİ, 1493-1648

Uluslararası ilişkiler teorrileri ve dış politika kuramları, uluslararası sistemdeki değişim ve sürekliliğe farklı yaklaşmışlardır. Uluslararası sistem konusu, daha çok uluslararası ilişkiler nazariyelerinden en önemlisi olan realist paradigmanın bir alt başlığı ya da kavramıyla açıklanmıştır. Bu çalışma uluslararası sistemin yapısına, birimler arasındaki etkileşime ve onların savaş ve barış ya da işbirliği ve çatışmalar üzerindeki etkisine yoğunlaşmaktadır. Özelde bu makale, modern uluslararası sistemin ilk merhalesi olarak gördüğümüz ve‘İspanyol-Portekiz Atlantik Sistemi’ olarak adlandırdığımız sistemin oluşumunu ve çağdaş uluslararası sistemin oluşumuna katkısı ve etkinlik düzeyini ele almaktadır. Çalışmada İspanyol-Portekiz Atlantik Sisteminin iki önemli aktörü olan İspanyol ve Portekiz monarşilerinin ilk batı yayılmacılığının önderleri olması ve koloniler oluşturmaları sırasında kullandıkları sistematik ilişkiler, ilişki kurma kababiliyetleri (interaction capacity) ele alınmıştır. İlk dönem batı yayılmacılığı (1490-1870) olarak tasnif edilmiş ve 1490 larda başlayan keşifler çağının modern uluslararası sistem üzerindeki etkisi ikili ilişkiler mikro düzeyde değerlendirilmiştir. Bu dönem Avrupa yayılmacılığının ilk dönemi (1490-1870) olarak belirlenmiş böylece İspanyol-Portekiz yayılmacılığı Avrupa monarşlerinin oluşumunda en önemli aktörler olarak değerlendirilmiştir. Her ne kadar XV ve XVI. yy.lara odaklanılsa da sistemde ki güç değişimini açıklamak için, çatışma ve savaş konuları XIX. yy.la kadar taşınmıştır. Çalışmanın en önemli katkılarından biri de pasif durumda olan Avrupa monarşilerinin halen milli devletler (Westphalian System) sisteminde nasıl etkin rol oynadığına vurgu yapmak ve postkolonial dönemdeki çok kültürlülüğün üzerinde Avrupa yayılmacılığının bıraktığı izlere vurgu yapmasıdır.

SPANISH-PORTUGUESE ATLANTIC SYSTEM AS A FIRST PERIOD AND SOURCES OF CONTEMPORARY INTERNATIONAL SYSTEM, 1493-1648

States engage with one another in an environment known as the international system which is considered as an important subfield of realist paradigm in international relations theory. Whilst foreign-policy making theories concentrates on actor and systemic level of analysis, international-system analysis is concerned with the structure of the system, the interactions between its unit, and their implications for peace and war, or cooperation and conflict, of the existence of different types of states. This article provide a distictinctive analysis of the first phases of contemporary international system, namely „Spanish-Portegese Atlantic System.‟ In defining the international system, this article also emphasizes interaction capacities of state in the system, significantly different from the mainstream theory of foreign policy making. We found that, international system is evolving, and set the power mechanism under the banner of European monarchies in this firs expansion period (1490-1870) period. In order to have a better understanding of the international system, the article sets the world history a distinctive micro level analysis durıng the Age of Discovery. The article also emphasis on system-level unit into account; units of the international system to explain the roots of contemporary international system.