SOSYAL PAZARLAMA KAPSAMINDA DUMANSIZ HAVA SAHASI: ÖRNEK BİR UYGULAMA

Sigara, dünya genelinde en önemli toplum sağlığı tehditlerinden birisi ve milyonlarca kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan önlenebilir bir ölüm nedenidir. Gelişmiş ülkelerde, tütünle mücadele kapsamında kampanyalar yürütülmekte ve tütün kullanımına ilişkin kısıtlamalar getirilmektedir. Türkiye’de de sigara ile mücadele 1996 yılından beri artan bir kararlılık ile devam etmektedir. Toplum sağlığını tehdit eden sigara ile mücadele kapsamında dumansız hava sahası uygulaması hayata geçirilmiş ve bu uygulama sosyal pazarlama faaliyetleri ile desteklenerek geniş kitlelere ulaşılmıştır. Bu doğrultuda, Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen “Dumansız Hava Sahası” uygulaması hakkındaki görüş, tutum ve davranışlarını değerlendirmek ve katılımcıların bu kampanya kapsamındaki uygulamalar hakkındaki görüşlerinin cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymak amacıyla bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Araştırma, tanımlayıcı bir araştırma olarak tasarlanmıştır ve verilerin toplanmasında anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma örneklemini Isparta ilinde yaşayan ve basit tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilen 528 kişi oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan bireylerin tamamı sigara içen kişilerdir. Elde edilen verilerin analizi için frekans ve yüzde dağılımı hesaplanmış, kategorik verilerin karşılaştırılmasında ki-kare testi kullanılmıştır. Dumansız hava sahası kapsamında uygulanan kampanyaların sigaranın bırakılması üzerinde etkisi olduğu görülmüştür. Kampanya sonucunda sigara içenlerin %38,6’sı sigarayı bırakmayı düşünmelerinde kampanyaların etkili olduğunu belirtmiştir. Halka açık ve ev dışındaki kapalı mekânlarda sigara içme yasağının ise katılımcıların %93,5’i tarafından olumlu karşılandığı ve desteklendiği görülmüştür. Bu sonuçlar doğrultusunda sigara ile mücadele kampanyalarının kapsamının genişletilerek devam ettirilmesi ve bu kampanyalar kapsamında geliştirilecek stratejilerin cinsiyet farklılığını göz önünde bulundurması önerilir.

SMOKE FREE ZONE WITHIN THE SCOPE OF SOCIAL MARKETING: A SAMPLE APPLICATION

Smoking is one of the most important issues that threatening public and individual health around the world and the source of millions’ deaths which are preventable. In developed countries, campaigns against tobacco are conducted in order to reduce the harms of smoking on individuals and environment, and restrictions are imposed on tobacco consumption Since 1996, the struggle against smoking is going on in a rising trend in Turkey. Smoke Free Zone application was put into practice and social marketing activities have been used effectively to reach wider audiences. The main objective of this study is to evaluate the views, attitudes and behaviours of Turkish people about "Smoke Free Zone" and to determine whether there are differences according to the gender of participants. The study was designed as a descriptive research and questionnaire method was used to collect data. The sample group includes 528 people living in Isparta that are selected by using simple random sampling method. All the people participated in the study are smokers. The frequency and percentage distributions were calculated to analyze the collected data and Chi-square test was used for comparison of categorical data. The campaigns related to smoke free zone have a positive effect on smoke cessation and %38,6 of the participants stated that the campaigns are effective to think about quit smoking. The ban on smoking indoor and in public places was found appropriate and supported by %93,5 of the participants. According to these results, it is suggested to ensure the continuity of the campaigns in an expanded scope and to consider the gender differences when developing new strategies.