Sağlık Hizmetlerinde Etkin Kaynak Yönetimi: Vitreoretinal Cerrahi ve Total Parenteral Nutrisyon (TPN) Cihaz ve Malzemelerinin Merkezi Alım Örnekleri Üzerinden Bir Değerlendirme

Sağlık Bakanlığı, 2011’de yayımlanan 663 Sayılı KHK(Kanun Hükmünde Kararname) ile yeniden yapılandırılmış ve Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu, Bakanlığın bağlı kuruluşu olarak ilk kez kurulmuştur. İlgili düzenleme ile Sağlık Bakanlığı bünyesindeki eğitim ve araştırma hastaneleri, devlet hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezleri Kurum’un taşra teşkilatı olarak kurulan Genel Sekreterlikler tarafından yönetilen Kamu Hastaneleri Birlikleri’ne bağlanmıştır. Bu yapılandırmanın amaçlarından biri 663 sayılı KHK öncesinde İl Sağlık Müdürlükleri’ne bağlı olarak faaliyet gösteren ve alım planlamalarını kendileri yapan sağlık tesislerinin ihtiyaçlarının birlik merkezinden planlanması, alımların ortak bir düzlemde yapılması ile mal ve hizmet alımlarının cazip hale getirilmesi, rekabet ortamı oluşturularak birim fiyatların ve giderlerin düşürülmesidir. Genel Sekreterliklerin ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu’nun taşra teşkilatı olan Halk Sağlığı Müdürlükleri’nin kurulması illerde 3 başlı bir sağlık yapılanması meydana getirmiş, bu durum son zamanlarda eleştirilere de konu olmuş ve 15.08.2017 tarihinde alınan Bakanlar Kurulu Kararı ile yayımlanan 694 Sayılı KHK ile ’de Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü olarak Kamu Hastaneleri Kurumu Bakanlığın merkez birimi haline gelmiş, bağlı kuruluşların taşra yapılanması sona ererek görev ve yetkileri il sağlık müdürlüklerine devredilmiştir. Bu çalışmanın amacı genelde kamu sağlık hizmetleri örgütlenmesinin, özel olarak ise Kamu Hastaneleri Birlikleri’nin ve dolayısıyla Genel Sekreterliklerin kurulmasının anlamlı olup olmadığı yönündeki tartışmalara mal ve hizmet alımlarının etkinliği yönünden bir perspektif sağlamaktır. Bu çalışmada Mülga Ankara 1. Bölge Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği tarafından planlanarak gerçekleştirilen vitreoretinal cerrahi ve total parenteral nutrisyon (TPN) cihaz ve malzemeleri temini işlemleri incelenmiş ve merkezi alımın ekonomik katkıları değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kamu Politikaları, Sağlık Politikası, Kamu Hastane Birlikleri, TPN, Vitrektomi

Efficient Resource Management of Health Services: An Evaluation on the Cases of Central Purchasing of the Vitreoretinal Surgery and Total Parenteral Nutrition Devices and Equipment

The Public Hospitals Administration of Turkey was founded as affiliated to Ministry of Health in 2011 by the Statutory Decree 663, which restructured the Ministry. Under this regulation, the training and research hospitals, state hospitals, and oral and dental health centres have been affiliated to the Unions of the Public Hospitals, which is the decentralized organization of the Public Hospitals Administration, currently, administered by General Secretariats.The purpose of such a restructuring was to make purchasing plans central by means of the unions, and hence, create price competition and decrease costs. Recently, the restructuring has been criticized in that a three-headed health structure was created in provinces with the foundation of the General Secretariats and the Public Health Directorates, the decentralized organization of the Turkey Public Health Institute. Under the statutory law 694, the Institution of Public Hospitals, renamed as the General Directorate of Public Hospitals, was reorganized as a unit of Ministry, and its affiliated units in the provinces were transferred to the provincial health directorates. This paper aims to provide a perspective on the debates over whether the General Secretariats’ foundation and, in general, the organization of the public health services was functional in terms of the efficiency of goods and services purchasing. In this study, the procurements of the vitreoretinal surgery and total parenteral nutrition (TPN) devices and equipment, planned by the abolished General Secretariat of Ankara 1st Regional Public Hospitals Union, are examined and economic contributions of the central purchasing method are evaluated.

Keywords:

Public policies, health policy, the Unions of the Public Hospitals, TPN, Vitrectomy,

PDF

___

663 Sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK, RG: 02.11.2011; 28103 (Mükerrer)
Acar, Erol (2015). “Kamu kesiminde karar vermede stratejik planlamanın rolü ve önemi”, Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme, (ed.) F. Kırışık, Ö. Önder, Detay Yayıncılık, Ankara, 2.baskı, s.511-529.
Arıkboğa, Ülkü (2015). “Belediye bütçelerinde karar verme süreci”, Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme, (ed.) F. Kırışık, Ö. Önder, Detay Yayıncılık, Ankara, 2.baskı, s.145-170.
Bozat, E., Korubuk, G., Onar, P., ve Abbasoglu, O. (2014). Cost analysis of premixed multichamber bags versus compounded parenteral nutrition: breakeven point. “Hospital pharmacy”, 49 (2), 170-176.
Çekmen, N., ve Dikmen, E. (2014). Yoğun bakım hastalarında enteral ve parenteral nütrisyon. Bulletin of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni, 5 (3).
DSÖ (1946). DSÖ Temel Yasası, http://apps.who.int/gb/bd/PDF/bd47/EN/constitution-en.pdf?ua=1(Erişim tarihi: 15.04.2017
Dye, T. R. (1972). Understanding Public Policy, New Jersey: Prentice Hall Inc.
EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu), https://ekap.kik.gov.tr, Erişim tarihi: 14.03.2017a
EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu), 18 Aylık Tpn Hizmet Alımı İhale Sonuç Raporu, https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/YeniIhaleArama.aspx Erişim tarihi:14.03.2017b
EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu) 24 Aylık Sarf Karşılığı Vitrektomi Cihazı Alım İşi İhale sonuç İlanı, https://ekap.kik.gov.tr/EKAP/YeniIhaleArama.aspx Erişim tarihi:14.03.2017c
Emmioğlu E. (2016). “Sağlık politikaları”, Kamu Politikaları Ansiklopedisi, (ed) F. G. Gedikkaya, H. Altunok, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara, s.287-293
Erol, H., ve Özdemir, A. (2014). “Türkiye’de sağlık reformları ve sağlık harcamalarının değerlendirilmesi” Sosyal Güvenlik Dergisi, 4 (1), 9-34.
Gürsoy, A. (2005). “Günümüzde sosyal bilimler ve sağlık”, Gelenekten Geleceğe Antropoloji, (Haz.)B. Kümbetoğlu, H. Birkalan-Gedik, Epsilon Yayıncılık, 1.baskı, İstanbul, Mayıs 2005, s.90-99.
Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı, Tıbbi Cihaz ve Tıbbi Malzeme Çalışma Grubu Raporu, Ankara.
Kayık, T., Uçgun, N. I., Önen, M., ve Yazar, Z. (2009). “Proliferatif diabetik retinopatide pars plana vitrektomi sonuçlarımız.” Journal of Retina-Vitreous 17 (1), 014-018.
Övgün, B., ve Küçük, A. (2013). “Sağlık hizmetlerinde yeniden ölçeklendirme: Bölge uygulamaları”, Amme İdaresi Dergisi, 46 (1), 57-80.
SASAM Enstitüsü (2015). Kamu Hastane Birlikleri Saha Araştırması, Sağlık-Sen Yayınları
Sobacı, M. Z. (2015). “Bir kamu politikası aktörü olarak bürokrasi: Türkiye üzerine değerlendirmeler”, Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme, (ed.) F. Kırışık, Ö. Önder, Detay Yayıncılık, Ankara, 2.baskı, s.29-48.
THSK (Türkiye Halk Sağlığı Kurumu) (2016). Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı Sağlık Sorunları ve Hastalıkların Yönetimi, Cilt I, Ankara.
TKHK (2017). Kamu Hastaneleri Birlikleri Verimlilik Değerlendirmesi Hakkında Yönerge, http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/6d65cbfc0c39407586c846e1c3c6d7f9.pdf. Erişim tarihi: 02.04.2017
TKHK (2014a). Finansal Analiz Daire Başkanlığı TPN Maliyet analizi, http://www.tkhk.gov.tr/DB/14/769_DB_14_2014-yili-tamamlanan-faaliyetler, Erişim tarihi 02.04.2017
TKHK (2014b). Mal alımlarında yaklaşık maliyet tespiti konulu Resmi Yazı, 29.05.2014, http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/bd446ccba70f464b91486fde79f05a57.pdf
TKHK (2013). Tıbbi hizmet ve tıbbi cihaz hizmet alımlarında izin, yaklaşık maliyet tespiti ve maliyet analizi konulu 2013/7 Sayılı Genelge http://www.tkhk.gov.tr/Dosyalar/05427c6067794948bd8de1fd5a44d14f.pdf Erişim tarihi: 02.04.2017
TÜİK (2016). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1084, Erişim tarihi:16.04.2017
T.C. Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü (2010). 17.06.2010 tarih ve 2010/44 sayılı Total Parenteral Nütrisyon İçin Güvenli Uygulamalar Rehberi, Ankara.
Uzuntarla, Y., Tuncer, S., Orhan, F., ve Varol, Ş. (2015). Hastanelerde malzeme yönetimi ve çağdaş yöntemler, Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2 (1), s.16-21.
Vural, İ.Y, Sarısoy, S. (2015). “Kamu ekonomisinde bir karar verme yöntemi olarak fayda-maliyet analizi”, (ed.) Kırışık, F., ve Önder, Ö. Kamu Yönetimi ve Siyaset Biliminde Karar Verme, Detay Yayıncılık, Ankara, 2.Baskı, s. 532-559
WHO (1986). The Ottawa Charter for Health Promotion First International Conference on Health Promotion Ottawa, 17-21 November 1986, http://www.who.int/healthpromotion/Milestones_Health_Promotion_05022010.pdf?ua=1 (Erişim tarihi: 15.04.2017)
Yıldırım, H. H., Yıldırım, T. (2013). “Türkiye sağlık reformları ve politikaları”, Kamu Politikası Kuram ve Uygulama, (Der.) Yıldız M. ve Sobacı M. Z., Adres Yayınları, 1.baskı, Ekim 2013, s.352-385.