DEVLET KAPASİTESİ: KAVRAMIN KURAMSAL ÇERÇEVESİ, BİLEŞENLERİ VE TÜRKİYE’NİN GÖRÜNÜMÜ

Son yıllarda hem köklü demokratik hem de yeni demokratikleşen ülkelerde devletlerin, meşruiyet sorunları ile karşı karşıya kaldıkları görülmektedir. Devletler, istikrarlarını korumakta ve toplumsal iç barışı sağlamakta zorlanmaktadırlar. Toplumsal protestolar giderek artmakta ve yaygınlaşmaktadır. Devletlerin toplumsal tepkileri zor kullanarak önlemeye ya da bastırmaya çalışması, kısa süreli olarak başarı sağlasa da uzun vadede devlet ile toplum ilişkisini ciddi ölçüde zedelemektedir. Devletlerin istikrarlarını devam ettirebilmeleri ve toplumsal iş barışı sağlamaları, devlet kapasite kavramı ile yakından ilişkilidir. Devlet kapasitesi’nin kavramsal tanımı ve analizi üzerinde mevcut literatürdebir fikir birlikteliği henüz yoktur. Son yıllarda devlet kapasitesi kavramını tanımlama çabasında sıkça Michael Mann’in yaklaşımına başvurulmaktadır. Michael Mann (1984), devlet iktidarını despotik ve altyapısal iktidarolarak ikiye ayırmaktadır. Despotik iktidar, Max Weber’in (1964) iktidar kavramına denk düşerken, altyapısal iktidar, topluma nüfuz etme (kaynak oluşturma ve dağıtma) ve siyasi kararları uygulama kapasitesi olarak tanımlanmaktadır. Michael Mann’in iktidar teorisi, analitik bir devlet kapasitesi kavramı geliştirebilmek için burada temel alınmakla birlikte, başka düşüncelerle de desteklenmektedir. Mann’in kuramında devlet-toplum ilişkisinin rolü yeterince dikkate alınmamıştır. Bu açıdan Mann’in iktidar tipinin yeni bir tip ile genişletilmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu şekilde devlet kapasitesi kavramının anlamı ve boyutları ile bunların içerikleri belirlenmektedir. Son bölümde de Türkiye’de devlet kapasitesi ana hatlarıyla analiz edilmeye çalışılmaktadır.

STATE CAPACITY: HYPOTHETICALFRAME OF THE CONCEPT, ITS COMPONENTS AND APPEARANCE OF TURKEY

In recent years, it has been observed that states in both rooted democratic and newly democratizing countries encounter with legitimacyproblems. States have difficulties in protection of the stability and providing social civil peace. Social protests increase and become widespread gradually. Even states’ trying to prevent or suppress the social reactions by force achieves success in short period, it gives harm to relationship of state and society in long term seriously. States’ continuation of their stability and providing social civil peace is closely related with the concept of state capacity. There is not any consensus on the conceptual definition and analysis of state capacity in the current literature yet.Approaches of Michael Mann have been frequently referred to in the struggle of describing state capacity in recent years. Michael Mann (1984) divides state power into two as despoticand infrastructural power.Despotic poweris equal to Max Weber’s (1964) concept of power, while infrastructural poweris described as capacity of community penetration (source generation and distribution) and capacity of application political decisions. Together with the fact that theory of power of Michael Mannis used as based here to develop an analytical state capacityconcept, it shall be supported with other thoughts. The role of the relationship of state and society is not taken into consideration sufficiently in the hypothesis of Mann. In this sense,it is considered that power type of Mann is required to be extended with a new type. In this manner, the meaning and dimensions of the concept of state capacityand contents of these are determined. State capacity in Turkey is tried to be analyzed in the last section with the main lines.
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi  Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 1999
  • Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi