Türk idare yapısında anayasal bir kurum olarak yer alan idari vesayetin mahallî hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahallî ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla uygulanması Anayasal bir çerçeve olarak belirlenmiştir. Mahalli idarelerin özerklik alanını daraltan bir uygulama olarak ortaya çıkan idari vesayet, etkin ve demokratik bir mahalli idare sistemi yapılandırmasında hassas bir yere sahiptir. Anayasal gerekçelerle sisteme entegre edilmesi gereken idari vesayet uygulamalarının mahalli idare sisteminin özerkliğini erozyona uğratmayacak bir içerikle tanımlanması gerekmektedir. Ancak mahalli idarelerin tarihsel gelişimi incelendiğinde idari vesayet uygulamaları çoğu zaman merkezi yönetimin mahalli idareleri sıkı denetim altında tutma araçlarından biri olarak ortaya çıkmıştır. 2004 yılından itibaren yapılan yasama işlemleri ile temel yerel yönetim kanunları yenilenmiştir. 1930 yılından beri yürürlükte bulunan 1580 sayılı kanunun yerini 5393 sayılı Kanun almıştır. Büyükşehir belediye kanunu, il özel idaresi kanunu yeni kanunlarla değiştirilmiş, mahalli idare birlikleri kanunu ilk kez çıkarılmıştır. Bu temel kanunlardan sonra da yerel yönetimlere ilişkin yeni yasalar çıkarılmıştır. Bu yasalarla yerel yönetimlerde bir anlayış değişikliği yaratıldığı söylenebilir. Bu makalede 2004 belediye reformu çerçevesinde Türk mahalli idare sisteminin temel birimi olan belediyeler üzerindeki idari vesayet uygulamaları ve bu uygulamalara yerel yöneticilerin bakışı ele alınacaktır.

For the purpose of performing local services that is suitable to the integrity of administration, providing unity on public service, saving the benefit of society and meeting the local needs properly, to carry out administrative supervision that is a constitutional institution in Turkish administrative structure is designated as a constitutional frame. Administrative supervision that appeared as an application which constricts the autonomous structure of local administration has a sensitive place on configuring an active and democratic local administration. Administrative supervision applications that should be integrated to the system by the constitutional reasons must be defined via the content of not causing autonomous system to encounter with erosion. But when the history of local administration is searched, it has been observed that administrative supervision application is one of the tools by which central management inspects the local administration. Both municipality system of Ottoman and the character of municipality system formed in Republic period caused municipality system to come out as a system of supervision. While the municipality system was formed, this character is forming the municipality structure as a tool of strenghten the central administration in Ottomans and Republic period and of realizing an aim related to save its authority in the provinces. While Ottoman central burocracy was forming a municipality organization for providing a contribution to save the Payitaht’s sovereignty against the senators in the provinces, Republic administrators put forward a municipality structure that would allow to strenghten the authority of central administration on the provinces. This status centre defined for municipality brings the supervision of central administration together and when it was joined to the traditional central structure of Turkish public administration, one of the basic problems of municipality has been rigid supervision applications on municipality. This situation has been appeared as the most important obstacle for forming autonomous and strong municipality structure. During historical process, the fact that Turkish municipality hasn’t been put forward as an institution that will provide a contribution for spreading democracy to base and the fact that it has been constructed as a unit of pure service are the main reasons of the structure that municipality system stays under supervision applications of central administration. This study has been aimed to bring out the basic arrangements about administrative supervision in 2004 municipality reform which claims to bring out more democratic and autonomous municipality structure, and on the frame of these arrangements to measure the perception of local administrators related to arrangements that realized about administrative supervision.