Uluslararası Hukuk Açısından Kosova Uzman Daireleri
Bağımsızlık sürecinde Kosova’da yaşanan insancıl hukuk ihlallerinin yargılanması
amacıyla çeşitli mekanizmalar kurulmuştur. Öncelikle UNMIK yönetimi
altında “Tüzük 64 Panelleri” adı verilen melez mekanizmalar oluşturulmuş,
Kosova’nın bağımsızlık ilanından sonra ise bu yargılamalar, EULEX misyonu
aracılığıyla sürdürülmeye çalışılmıştır. Diğer taraftan, Kosova Kurtuluş Ordusuna
organ kaçakçılığı gibi çeşitli suçlamalar yöneltilmiş ve AB ve ABD’nin
baskısıyla bu iddiaların yargılanması gündeme gelmiştir. Bunun üzerine söz
konusu eylemleri yargılamak amacıyla “Kosova Uzman Daireleri” kurulmuştur.
Makalede UNMIK ve EULEX misyonu çerçevesindeki mekanizmalara
değinildikten sonra, yeni bir melez mahkeme olarak kabul edilebilecek olan
Kosova Uzman Dairelerinin kuruluşu, yapısı ve niteliği, yeri geldiğinde diğer
melez mahkemelerle karşılaştırılarak ele alınacaktır.
THE KOSOVO SPECIALIST CHAMBERS IN TERMS OF INTERNATIONAL LAW
Several international mechanisms have been set up to prosecute humanitarian
law violations during the independence process of Kosovo. First, hybrid
mechanisms called “Regulation 64 Panels” were established under the UNMIK
administration, and after Kosovo’s declaration of independence, these proceedings
were continued through the EULEX mission. On the other hand,
the Kosovo Liberation Army has been alleged various charges such as human
organ trafficking. The prosecution of these allegations has come up especially
with the influence of the EU and the United States. The “Kosovo Specialist
Chambers” has been established to prosecute those allegations. In this article,
first, the UNMIK and EULEX missions will be examined. Second, the structure
and the character of the Kosovo Specialist Chambers, which can be regarded as
a new hybrid court, will be compared with other international hybrid courts.
___
- Al-Rashidi, Medwis, “The Special Court for Sierra Leone and the Special
Tribunal for Lebanon: Lessons to be Learned from the Establishment, Composition
and Jurisdiction of an International Tribunal”, Ankara Law Review,
Vol. 9, No. 1, 2012
Ambos, Kai, Treatise on International Criminal Law, Volume III: International
Criminal Procedure, Oxford University Press, Oxford, 2016
Aybay, Rona ve Oral, Elif, Kamusal Uluslararası Hukuk, İstanbul Bilgi Üniversitesi
Yayınları, İstanbul, 2016
Bayıllıoğlu, Uğur, “Uluslararası Adalet Divanı Kosova’nın Kendi Kaderini
Tayin Hakkını Onayladı mı?”, TBB Dergisi, Sayı 92, 2011
Bayıllıoğlu, Uğur, “Uluslararasılaşmış Kosova Mahkeme Sistemi”, AÜHFD,
Cilt 62, Sayı 2, 2013
Baylis, Elena, “Reassesing the Role of International Criminal Law: Rebuilding
National Courts Through Transnational Networks”, Boston College Law
Review, Vol. 50, Iss.1, 2009
Betts, Wendy S. at.al., “The Post-Conflict Transitional Administration of
Kosovo and the Lessons-Learned in Efforts to Establish a Judiciary and Rule
of Law”, Michigan Journal of International Law, Vol. 22, Iss. 3, 2001
Bouhabib, Melia Amal, “Power and Perception: The Special Tribunal for
Lebanon”, Berkeley Journal of Middle Eastern & Islamic Law, Vol. 3, No. 1, 2010
Capussela, Andrea, “The paradoxical Kosovo ‘special court’ was a guarantee
of political stability – that is why the ruling class wanted it”, South East Europe
Blog (02 July 2015), http://blogs.lse.ac.uk/lsee/2015/07/02/the-paradoxicalkosovo-special-court-was-a-guarantee-of-political-stability-that-is-why-theruling-class-wanted-it/
(Erişim Tarihi: 18.09.2017)
Capussela, Andrea Loreanzo, “The EU in Kosovo: Crime and Punishment”,
http://www.politico.eu/article/the-eu-in-kosovo-crime-and-punishment/ (Erişim
Tarihi: 18.09.2017)
Costi, Alberto, “Hybrid Tribunals as a Viable Transitional Justice Mechanism
to Combat Impunity in Post-Conflict Situations”, New Zealand Universities
Law Reviews, Vol. 22, No. 2, 2006
Çağıran, Mehmet Emin, “Uluslararası Lübnan Özel Mahkemesi”, Ortadoğu
Analiz, Cilt 3, Sayı 25, Ocak 2011
Dalar, Mehmet, “Siyaset ve Hukuk İkilemi Karşısında Lübnan Özel Mahkemesi”,
Tayyar Arı ve Barış Özdal (ed.), VII. Uludağ Uluslararası İlişkiler
Konferansı-Uluslararası Sistemde Yeni Düzen Arayışları-(21-22 Ekim 2015 Bursa/
Türkiye), Dora Yayınları, Bursa, 2016
Dalar, Müge, “Sierra Leone’de İç Savaş ve Uluslararası Adalet Anlayışı”,
Cenap Çakmak at.al. (der.), 20. Yüzyılda Soykırım ve Etnik Temizlik, İstanbul
Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014
Dame, Frank, “The Effect of International Criminal Tribunals on Local
Judicial Culture: The Superiority of the Hybrid Tribunal”, Michigan State
International Law Review, Vol. 24, Iss. 1, 2015
Dickinson, Laura A., “The Relationship Between Hybrid Courts and International
Courts: The Case of Kosovo”, New England Law Review, Vol. 37, No.
4, 2003
Dickinson, Laura A., “The Promise of Hybrid Courts”, The American Journal
of International Law, Vol. 97, No. 2, 2003
Doli, Dren at.al., Promising Early Years: The Transformative Role of the Constitutional
Court of Kosovo, Analitika-Center for Social Research, Sarajevo, 2016
Emin, Nedim, Kosova Siyasetini Anlama Kılavuzu, SETA Yayınları, İstanbul,
2014
Ezik, Tolga, “Kosova Meclisi, Batı Baskısı Altında Özel Savaş Suçları Mahkemesi
Kurulması Kararını Onayladı”, http://avim.org.tr/tr/Yorum/KOSOVAMECLISI-BATI-BASKISI-ALTINDA-OZEL-SAVAS-SUCLARI-MAHKEMESI-KURULMASI-KARARINI-ONAYLADI
(Erişim Tarihi: 18.09.2017)
Gülener, Serdar, “Çatışmacı Bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir Geleceğe Geçişte
Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış”,
Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 8, Sayı 32
Hajdari, Azem, “Several Characteristics of the Special International Court
for Kosovo”, European Scientific Journal, Vol. 12, No. 19, July 2016
Hajdari, Azem, “Several Features the Special Court for Kosovo and Challenges
that May Face during the Proving the Process of Concrete Criminal Cases”,
Journal of Studies in Social Sciences, Vol. 16, No. 1, 2017
Hartmann, Michael E., International Judges and Prosecutors in Kosovo:
A New Model for Post-Conflict Peacekeeping, 2003, https://www.usip.org/
sites/default/files/sr112.pdf (Erişim Tarihi: 16.09.2017)
Hasani, Enver, “Kosova Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi: Sorunlar ve
Uygulamalar”, Anayasa Yargısı, Cilt 27, 2010
Higonnet, Etelle R., “Restructuring Hybrid Courts: Local Empowerment
and National Criminal Justice Reform”, Arizona Journal of International &
Comparative Law, Vol. 23, No. 2, 2006
Hobbs, Harry, “Hybrid Tribunals and the Composition of the Court: In
Search of Sociological Legitimacy”, Chicago Journal of International Law, Vol.
16, No. 2
Horsington, Helen; “The Cambodian Khmer Rouge Tribunal: The Promise of
a Hybrid Tribunal”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 5, Iss. 2, 2004
Linton, Suzannah, “Cambodia, East Timor and Sierra Leone: Experiments
in International Justice”, Criminal Law Forum, Vol. 12, Iss. 2, 2001
Linton, Suzannah, “Prosecuting Atrocities at the District Court of Dili”,
Melbourne Journal of International Law, Vol. 2, No. 2, 2001
McAuliffe, Padraig, “Hybrid Tribunals at Ten: How International Criminal
Justice’s Golden Child Became an Orphan”, Journal of International Law and
International Relations, Vol. 7, No. 1, 2011
McDonald, Avril, “Sierra Leone’s Shoestring Special Court”, International
Review of the Red Cross, Vol. 84, No. 845, 2002
Muhamad, Imaddin, “The Co-operation of Third States with the International
Tribunals”, Damascus University Journal, Vol. 31, No. 1, 2015
Muharremi, Robert, “The European Union Rule of Law Mission in Kosovo
(EULEX) from the Perspective of Kosovo Constitutional Law”, ZaöRV, Vol.
70, 2010
Muharremi, Robert, “The Kosovo Specialist Chambers and Specialist
Prosecutor’s Office”, American Society of International Law, Vol. 20, Iss. 11,
2016, https://www.asil.org/insights/volume/20/issue/11/kosovo-specialistchambers-and-specialist-prosecutors-office
(Erişim Tarihi: 19.09.2017)
Nouwen, Sarah M. H., “Hybrid Courts The Hybrid Category of a New
Type of International Crimes Courts”, Utrecht Law Review, Vol. 2, Iss. 2, 2006
Novak, Andrew, The International Criminal Court: An Introduction, Springer,
Cham, 2015
Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Rule
of the Law Tools for Post-Conflict States: Maximizing the Legacy of Hybrid Courts,
UN Publications, New York-Geneva, 2008
O’Neill Lily, ve Sluiter, Göran, “The Right to Appeal a Judgment of the
Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia”, Melbourne Journal of
International Law, Vol. 10, No. 2, 2009
Oral, Elif, “Lübnan Özel Mahkemesi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk
Fakültesi Dergisi, 2008/2
Organization for Security and Co-operation in Europe, Kosovo’s War Crimes
Trials: An Assessment Ten Years On (1999-2009), Pristina, 2010, http://www.
osce.org/kosovo/68569?download=true (Erişim Tarihi: 17.09.2017)
Raub, Lindsey, “Positioning Hybrid Tribunals in International Criminal
Justice”, New York University Journal of International Law and Politics, Vol. 41,
No. 4, 2009
Rapp, Stephen J., “The Compact Model in International Criminal Justice:
The Special Court for Sierra Leone”, Drake Law Review, Vol. 57, No.1, 2008
Reiger Caitlin, ve Wierda, Marieke, The Serious Crimes Process in Timor-Leste:
In Retrospect, International Center for Transitional Justice, 2006, https://www.
ictj.org/sites/default/files/ICTJ-TimorLeste-Criminal-Process-2006-English.
pdf (Erişim Tarihi: 31.08.2017)
Rexhepi, Enis H., “Kosovos State-building: Exceptional Case in International
Political Practices”, Journal of European Social Research, Vol. 1, No. 2, 2016
Ristic, Marija, “Kosovo’s New War Court: How Will it Work?”, Balkan
Transitional Justice, http://www.balkaninsight.com/en/article/how-will-specialkosovo-court-work—08-05-2015
(Erişim Tarihi: 14.08.2017)
Samancı, Uğur, “Uluslararası Adalet Divanının Kosova’nın Bağımsızlık
İlanına İlişkin Danışma Görüşü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2011
Schocken, Celina, “The Special Court for Sierra Leone: Overview and
Recommendations”, Berkeley Journal of International Law, Vol. 20, Iss. 2, 2002
Selimi, Shkëlzen, “The Specialist Court for Kosovo: Continuity or Departure
from the Hybrid Courts Model?”, Academicus-International Scientific Journal,
Nr. 13, 2016
Serra, Gianluca, “Special Tribunal for Lebanon A Commentary on its Major
Legal Aspects”, International Criminal Justice Review, Vol. 18, No. 3, 2008
STL Casebook 2012, Major rulings issued by the Special Tribunal for Lebanon,
Leidschendam, Netherlands, 2014
Tejan-Cole, Abdul; “The Complementary and Conflicting Relationship
between the Special Court for Sierra Leone and the Truth and Reconciliation
Commission”, Yale Human Rights and Development Law Journal, Vol. 6, Iss.
1, 2003
Tezcan, Durmuş at.al., Uluslararası Ceza Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara,
2009
Tortora, Giorgia, “The Financing of the Special Tribunals for Sierra Leone,
Cambodia, and Lebanon”, Dawn Rothe at.al. (ed.), The Realities of International
Criminal Justice, Martinus Nijhoff Publishers, Boston, 2013
Tütüncü, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayınları, İstanbul, 2006
Ünsal, Levent, “Örgütlü Suçlulukta İhtisas Mahkemeleri”, Fasikül Hukuk
Dergisi, Cilt 4, Sayı 32, 2012
Weder, Bodo, “Progress Undone? Trading Democracy for Solving the Status
Dispute in Kosovo”, Democratization Policy Council Policy Paper, Berlin, 2015,
http://www.helsinki.org.rs/doc/DPC%20Policy%20Paper%20Trading%20
Democracy%20in%20Kosovo.pdf (Erişim Tarihi: 18.09.2017)