Uluslararası Hukuk Açısından Kosova Uzman Daireleri

Bağımsızlık sürecinde Kosova’da yaşanan insancıl hukuk ihlallerinin yargılanması amacıyla çeşitli mekanizmalar kurulmuştur. Öncelikle UNMIK yönetimi altında “Tüzük 64 Panelleri” adı verilen melez mekanizmalar oluşturulmuş, Kosova’nın bağımsızlık ilanından sonra ise bu yargılamalar, EULEX misyonu aracılığıyla sürdürülmeye çalışılmıştır. Diğer taraftan, Kosova Kurtuluş Ordusuna organ kaçakçılığı gibi çeşitli suçlamalar yöneltilmiş ve AB ve ABD’nin baskısıyla bu iddiaların yargılanması gündeme gelmiştir. Bunun üzerine söz konusu eylemleri yargılamak amacıyla “Kosova Uzman Daireleri” kurulmuştur. Makalede UNMIK ve EULEX misyonu çerçevesindeki mekanizmalara değinildikten sonra, yeni bir melez mahkeme olarak kabul edilebilecek olan Kosova Uzman Dairelerinin kuruluşu, yapısı ve niteliği, yeri geldiğinde diğer melez mahkemelerle karşılaştırılarak ele alınacaktır.

THE KOSOVO SPECIALIST CHAMBERS IN TERMS OF INTERNATIONAL LAW

Several international mechanisms have been set up to prosecute humanitarian law violations during the independence process of Kosovo. First, hybrid mechanisms called “Regulation 64 Panels” were established under the UNMIK administration, and after Kosovo’s declaration of independence, these proceedings were continued through the EULEX mission. On the other hand, the Kosovo Liberation Army has been alleged various charges such as human organ trafficking. The prosecution of these allegations has come up especially with the influence of the EU and the United States. The “Kosovo Specialist Chambers” has been established to prosecute those allegations. In this article, first, the UNMIK and EULEX missions will be examined. Second, the structure and the character of the Kosovo Specialist Chambers, which can be regarded as a new hybrid court, will be compared with other international hybrid courts.

___

  • Al-Rashidi, Medwis, “The Special Court for Sierra Leone and the Special Tribunal for Lebanon: Lessons to be Learned from the Establishment, Composition and Jurisdiction of an International Tribunal”, Ankara Law Review, Vol. 9, No. 1, 2012 Ambos, Kai, Treatise on International Criminal Law, Volume III: International Criminal Procedure, Oxford University Press, Oxford, 2016 Aybay, Rona ve Oral, Elif, Kamusal Uluslararası Hukuk, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2016 Bayıllıoğlu, Uğur, “Uluslararası Adalet Divanı Kosova’nın Kendi Kaderini Tayin Hakkını Onayladı mı?”, TBB Dergisi, Sayı 92, 2011 Bayıllıoğlu, Uğur, “Uluslararasılaşmış Kosova Mahkeme Sistemi”, AÜHFD, Cilt 62, Sayı 2, 2013 Baylis, Elena, “Reassesing the Role of International Criminal Law: Rebuilding National Courts Through Transnational Networks”, Boston College Law Review, Vol. 50, Iss.1, 2009 Betts, Wendy S. at.al., “The Post-Conflict Transitional Administration of Kosovo and the Lessons-Learned in Efforts to Establish a Judiciary and Rule of Law”, Michigan Journal of International Law, Vol. 22, Iss. 3, 2001 Bouhabib, Melia Amal, “Power and Perception: The Special Tribunal for Lebanon”, Berkeley Journal of Middle Eastern & Islamic Law, Vol. 3, No. 1, 2010 Capussela, Andrea, “The paradoxical Kosovo ‘special court’ was a guarantee of political stability – that is why the ruling class wanted it”, South East Europe Blog (02 July 2015), http://blogs.lse.ac.uk/lsee/2015/07/02/the-paradoxicalkosovo-special-court-was-a-guarantee-of-political-stability-that-is-why-theruling-class-wanted-it/ (Erişim Tarihi: 18.09.2017) Capussela, Andrea Loreanzo, “The EU in Kosovo: Crime and Punishment”, http://www.politico.eu/article/the-eu-in-kosovo-crime-and-punishment/ (Erişim Tarihi: 18.09.2017) Costi, Alberto, “Hybrid Tribunals as a Viable Transitional Justice Mechanism to Combat Impunity in Post-Conflict Situations”, New Zealand Universities Law Reviews, Vol. 22, No. 2, 2006 Çağıran, Mehmet Emin, “Uluslararası Lübnan Özel Mahkemesi”, Ortadoğu Analiz, Cilt 3, Sayı 25, Ocak 2011 Dalar, Mehmet, “Siyaset ve Hukuk İkilemi Karşısında Lübnan Özel Mahkemesi”, Tayyar Arı ve Barış Özdal (ed.), VII. Uludağ Uluslararası İlişkiler Konferansı-Uluslararası Sistemde Yeni Düzen Arayışları-(21-22 Ekim 2015 Bursa/ Türkiye), Dora Yayınları, Bursa, 2016 Dalar, Müge, “Sierra Leone’de İç Savaş ve Uluslararası Adalet Anlayışı”, Cenap Çakmak at.al. (der.), 20. Yüzyılda Soykırım ve Etnik Temizlik, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014 Dame, Frank, “The Effect of International Criminal Tribunals on Local Judicial Culture: The Superiority of the Hybrid Tribunal”, Michigan State International Law Review, Vol. 24, Iss. 1, 2015 Dickinson, Laura A., “The Relationship Between Hybrid Courts and International Courts: The Case of Kosovo”, New England Law Review, Vol. 37, No. 4, 2003 Dickinson, Laura A., “The Promise of Hybrid Courts”, The American Journal of International Law, Vol. 97, No. 2, 2003 Doli, Dren at.al., Promising Early Years: The Transformative Role of the Constitutional Court of Kosovo, Analitika-Center for Social Research, Sarajevo, 2016 Emin, Nedim, Kosova Siyasetini Anlama Kılavuzu, SETA Yayınları, İstanbul, 2014 Ezik, Tolga, “Kosova Meclisi, Batı Baskısı Altında Özel Savaş Suçları Mahkemesi Kurulması Kararını Onayladı”, http://avim.org.tr/tr/Yorum/KOSOVAMECLISI-BATI-BASKISI-ALTINDA-OZEL-SAVAS-SUCLARI-MAHKEMESI-KURULMASI-KARARINI-ONAYLADI (Erişim Tarihi: 18.09.2017) Gülener, Serdar, “Çatışmacı Bir Geçmişten Uzlaşmacı Bir Geleceğe Geçişte Adalet Arayışı: Geçiş Dönemi Adaleti ve Mekanizmalarına Genel Bir Bakış”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt 8, Sayı 32 Hajdari, Azem, “Several Characteristics of the Special International Court for Kosovo”, European Scientific Journal, Vol. 12, No. 19, July 2016 Hajdari, Azem, “Several Features the Special Court for Kosovo and Challenges that May Face during the Proving the Process of Concrete Criminal Cases”, Journal of Studies in Social Sciences, Vol. 16, No. 1, 2017 Hartmann, Michael E., International Judges and Prosecutors in Kosovo: A New Model for Post-Conflict Peacekeeping, 2003, https://www.usip.org/ sites/default/files/sr112.pdf (Erişim Tarihi: 16.09.2017) Hasani, Enver, “Kosova Cumhuriyeti Anayasa Mahkemesi: Sorunlar ve Uygulamalar”, Anayasa Yargısı, Cilt 27, 2010 Higonnet, Etelle R., “Restructuring Hybrid Courts: Local Empowerment and National Criminal Justice Reform”, Arizona Journal of International & Comparative Law, Vol. 23, No. 2, 2006 Hobbs, Harry, “Hybrid Tribunals and the Composition of the Court: In Search of Sociological Legitimacy”, Chicago Journal of International Law, Vol. 16, No. 2 Horsington, Helen; “The Cambodian Khmer Rouge Tribunal: The Promise of a Hybrid Tribunal”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 5, Iss. 2, 2004 Linton, Suzannah, “Cambodia, East Timor and Sierra Leone: Experiments in International Justice”, Criminal Law Forum, Vol. 12, Iss. 2, 2001 Linton, Suzannah, “Prosecuting Atrocities at the District Court of Dili”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 2, No. 2, 2001 McAuliffe, Padraig, “Hybrid Tribunals at Ten: How International Criminal Justice’s Golden Child Became an Orphan”, Journal of International Law and International Relations, Vol. 7, No. 1, 2011 McDonald, Avril, “Sierra Leone’s Shoestring Special Court”, International Review of the Red Cross, Vol. 84, No. 845, 2002 Muhamad, Imaddin, “The Co-operation of Third States with the International Tribunals”, Damascus University Journal, Vol. 31, No. 1, 2015 Muharremi, Robert, “The European Union Rule of Law Mission in Kosovo (EULEX) from the Perspective of Kosovo Constitutional Law”, ZaöRV, Vol. 70, 2010 Muharremi, Robert, “The Kosovo Specialist Chambers and Specialist Prosecutor’s Office”, American Society of International Law, Vol. 20, Iss. 11, 2016, https://www.asil.org/insights/volume/20/issue/11/kosovo-specialistchambers-and-specialist-prosecutors-office (Erişim Tarihi: 19.09.2017) Nouwen, Sarah M. H., “Hybrid Courts The Hybrid Category of a New Type of International Crimes Courts”, Utrecht Law Review, Vol. 2, Iss. 2, 2006 Novak, Andrew, The International Criminal Court: An Introduction, Springer, Cham, 2015 Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, Rule of the Law Tools for Post-Conflict States: Maximizing the Legacy of Hybrid Courts, UN Publications, New York-Geneva, 2008 O’Neill Lily, ve Sluiter, Göran, “The Right to Appeal a Judgment of the Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia”, Melbourne Journal of International Law, Vol. 10, No. 2, 2009 Oral, Elif, “Lübnan Özel Mahkemesi”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008/2 Organization for Security and Co-operation in Europe, Kosovo’s War Crimes Trials: An Assessment Ten Years On (1999-2009), Pristina, 2010, http://www. osce.org/kosovo/68569?download=true (Erişim Tarihi: 17.09.2017) Raub, Lindsey, “Positioning Hybrid Tribunals in International Criminal Justice”, New York University Journal of International Law and Politics, Vol. 41, No. 4, 2009 Rapp, Stephen J., “The Compact Model in International Criminal Justice: The Special Court for Sierra Leone”, Drake Law Review, Vol. 57, No.1, 2008 Reiger Caitlin, ve Wierda, Marieke, The Serious Crimes Process in Timor-Leste: In Retrospect, International Center for Transitional Justice, 2006, https://www. ictj.org/sites/default/files/ICTJ-TimorLeste-Criminal-Process-2006-English. pdf (Erişim Tarihi: 31.08.2017) Rexhepi, Enis H., “Kosovos State-building: Exceptional Case in International Political Practices”, Journal of European Social Research, Vol. 1, No. 2, 2016 Ristic, Marija, “Kosovo’s New War Court: How Will it Work?”, Balkan Transitional Justice, http://www.balkaninsight.com/en/article/how-will-specialkosovo-court-work—08-05-2015 (Erişim Tarihi: 14.08.2017) Samancı, Uğur, “Uluslararası Adalet Divanının Kosova’nın Bağımsızlık İlanına İlişkin Danışma Görüşü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 11, Sayı 2, 2011 Schocken, Celina, “The Special Court for Sierra Leone: Overview and Recommendations”, Berkeley Journal of International Law, Vol. 20, Iss. 2, 2002 Selimi, Shkëlzen, “The Specialist Court for Kosovo: Continuity or Departure from the Hybrid Courts Model?”, Academicus-International Scientific Journal, Nr. 13, 2016 Serra, Gianluca, “Special Tribunal for Lebanon A Commentary on its Major Legal Aspects”, International Criminal Justice Review, Vol. 18, No. 3, 2008 STL Casebook 2012, Major rulings issued by the Special Tribunal for Lebanon, Leidschendam, Netherlands, 2014 Tejan-Cole, Abdul; “The Complementary and Conflicting Relationship between the Special Court for Sierra Leone and the Truth and Reconciliation Commission”, Yale Human Rights and Development Law Journal, Vol. 6, Iss. 1, 2003 Tezcan, Durmuş at.al., Uluslararası Ceza Hukuku, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2009 Tortora, Giorgia, “The Financing of the Special Tribunals for Sierra Leone, Cambodia, and Lebanon”, Dawn Rothe at.al. (ed.), The Realities of International Criminal Justice, Martinus Nijhoff Publishers, Boston, 2013 Tütüncü, Ayşe Nur, İnsancıl Hukuka Giriş, Beta Yayınları, İstanbul, 2006 Ünsal, Levent, “Örgütlü Suçlulukta İhtisas Mahkemeleri”, Fasikül Hukuk Dergisi, Cilt 4, Sayı 32, 2012 Weder, Bodo, “Progress Undone? Trading Democracy for Solving the Status Dispute in Kosovo”, Democratization Policy Council Policy Paper, Berlin, 2015, http://www.helsinki.org.rs/doc/DPC%20Policy%20Paper%20Trading%20 Democracy%20in%20Kosovo.pdf (Erişim Tarihi: 18.09.2017)