Süresinden Sonra İhtirazî Kayıtla Verilen Düzeltme Beyannamesi Nedeniyle Tahakkuk Eden Verginin İdari Davaya Konu Edilebilirliği, Mahkemeye Erişim Hakkı ve Mülkiyet Hakkının Korunmasında Devletin Pozitif Yükümlülükleri Bağlamında Bir Değerlendirme

Anayasa’nın 36. maddesinde yer alan hak arama hürriyeti ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’nde yer verilen adil yargılanma hakkı, herkesin kişisel hak ve yükümlülüklerle ilgili olarak mahkemeye erişim hakkına sahip olduğunu düzenlemektedir. Anayasa’nın 35. maddesi ve AİHS’ye Ek 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi bağlamında mülkiyet hakkının korunmasında Devlet, mülkiyet hakkına müdahalelere karşı etkili başvuru yolları oluşturma yükümlülüğü altındadır. Vergi sisteminde yer alan düzeltme beyannamelerine ihtirazî kayıt konulmasının geçerli olup olmayacağı dolayısıyla ileride bunlara karşı dava açma hakkının mevcut olup olmadığının değerlendirilmesi önemlidir. Düzeltme beyannamesine ihtirazî kayıt konulması mahkemeye erişim hakkı bağlamında mükellefin kendi beyanına karşı dava açamayacağı kuralı kapsamında değerlendirilmektedir. Oysa sistematik bir yorum ile konunun temel hak ve özgürlüklerin kullanımı bakımından irdelenmesi gerekmektedir

Anahtar Kelimeler:

Mahkemeye Erişim Hakkı, Adil Yargılanma Hakkı, Mülkiyet Hakkı, Düzeltme Beyannamesi, İhtirazî Kayıt

“Right to legal remedies” at Article 36th of the Constitution and “Right to a Fair Trial” at European Convention on Human Rights (ECHR) regulate that everyone has the right to access to the Court about personal rights and obligations. According to the Article 36th of the Constitution and Article 1st ECHR Additional Protocol 1, State is under the obligation to establish effective remedies against interference in the right of property. In tax system, it is important whether it is valid to put a mental reservation on correction declarations. Mental reservation on correction declarations considered within the scope of the rule that the taxpayer cannot sue against his statement in the context of the right to access to the court. However, it should be examined with a systematical interpretation and the use of fundamental rights and freedoms.

Keywords:

Right of Access to Court, Right to a Fair Trial, Right of Property, Correction Declaration, Mental Reservation,

PDF

___

Doğru, Osman – Nalbant, Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi, Açıklama ve Önemli Kararlar, Yargıtay Başkanlığı Yayını, Ankara, 2013. Öncel, Mualla – Kumrulu, Ahmet–Çağan, Nami, Vergi Hukuku, Gözden Geçirilmiş Değişiklikler İşlenmiş 22. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2013. Yaltı, Billur, Vergi Yükümlüsünün Hakları, Beta Basım Yayım, İstanbul, 2006. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Ashingdane/Birleşik Krallık, B. No: 8225/78, Bistrovic/Hırvatistan, B.No: 25774/05, Broniowski/Polonya [BD], B.No: 31443/96, Edificaciones March Gallego S.A./İspanya, B. No: 28028/95, Eşim/Türkiye, B. No: 59601/09, Eşim/Türkiye, B. No: 59601/09, García Manibardo/İspanya, B. No: 38695/97, Geffre/Fransa (k.k.), B. No: 51307/99, Golder/Birleşik Krallık, B No: 4451/70, Öneryıldız/Türkiye [BD], B. No: 48939/99, Sabri Güneş/Türkiye, B. No: 27396/06, Sefer Yılmaz ve Meryem Yılmaz/Türkiye, B. No: 611/12, Sovtransavto Holding/Ukrayna, B. No: 48553/99, Walchli/Fransa, B. No: 35787/03, Anayasa Mahkemesi Kararları AYM E.2010/83, K.2012/169, AYM, E. 2011/54, K. 2011/142, AYM E.2012/108, K.2013/64, AYM E.2013/95, K.2014/176, AYM E.2014/177, K.2015/49, AYM Bireysel Başvuru, Ahmet Yıldırım, B. No: 2012/144, AYM Bireysel Başvuru, Özkan Şen, B. No: 2012/791, AYM Bireysel Başvuru, Muhsin Karaca, B.No:2014/2211, AYM Bireysel Başvuru Garanti Bankası A.Ş., B.No:2013/4553, Danıştay Kararları Danıştay 4. Daire, 2.12.2015 tarih ve E. 2015/6462, K. 2015/6173 sayılı kararı. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 25.2.2015 tarih ve E. 2014/1164, K. 2015/20 sayılı kararı. Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu’nun 11.12.2009 tarih ve E.2008/593, K.2009/655 sayılı kararı.