İdari Yargı Kararları Çerçevesinde Bilimsel Yayın Etiği Soruşturmaları

Bilimsel araştırmalarda dürüstlüğü teşvik, akademik ve bilimsel kamu hizmetlerinin sunulmasında kamu yararı açısından büyük önem taşımaktadır. Bunun için öncelikle nitelikli ve dürüst bir bilim anlayışı, nitelikli ve dürüst araştırma ve bu imkânları sağlayacak nitelikli ve dürüst bilim insanlarının varlığını zorunlu kılmaktadır. Bilim insanlarının niteliklerinin yansıması olarak karşımıza çıkan akademik çalışmaların bilim insanlarının dürüstlüğü ile bilim haysiyetinin gerektirdiği nitelikte olmasına yönelik tartışma ve beklentiler her dönemde canlılığını koruyan temel değerler olmuştur. Akademik ahlaksızlık her çağda ve her seviyede bilim insanları arasında sıklıkla karşılaşılan bir davranış şekli olarak varlığını sürdürmüştür. Özellikle üniversitelerdeki acımasız, keyfi ve ideolojik rekabet ortamı ve kadro çekişmeleri içerisinde akademik yükselme ve unvan elde etme uğruna sahte, yalan ve yanıltıcı yayın üretme alışkanlığı öğretim üyeleri arasında sık rastlanan etik dışı davranışlar[1] arasında yer almaktadır. İntihal, gereksiz yayın, düplikasyon, dilimleme, haksız yazarlık, hayalet yazarlık veya hediye yazarlık gibi uygulamalar yükseköğretim kurumlarında yapılan yayınlarda karşılaşılan etiğe aykırı davranış- lardan bazılarıdır. Bu çerçevede doktora, doçentlik, profesörlük gibi unvanların elde edilme sürecinde, üretilen bilimsel yayınlardaki kalite giderek azalmaya başlamıştır. Bu nedenle üniversiteler ve Yükseköğretim Kurulu tarafından kamu düzenini, kamu yararını, nitelikli insan yetiştirilmesi ve gelecek kuşaklara karşı sorumluluğu ilgilendiren bu alanlarda bilimsel, tarafsız bir değerlendirme sisteminin kurulması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. YÖK Başkanlığı yükseköğretim alanında bir kolluk birimi olarak disiplin soruşturması şeklinde yürüttüğü inceleme ve soruşturmalarla bilimsel yayınlarda denetim ve gözetim görevini yürütmektedir.

Promoting honesty in scientific researches is significantly important in terms of public interest in academic and scientific public services. To that end, first of all qualified and honest scientific understanding, qualified and honest research, and qualified and honest scientist who would provide those mentioned opportunities are needed to be existed. Debates about honesty and scientific honor in academic studies considered as reflection of scientists’ qualifications have been increased. Academic corruption has turned into a common behavior among scientist in all levels. Within the cruel, arbitrary and ideological competency environment within universities and battle for certain positions, fake, misleading and deceptive paper issuing has been a common behavior among faculty members to the aim of career promotion and certain positions. Several incidents such as plagiarisation, unnecessary publishing, duplication, dissection, unjust authorship, ghost authorship or bounty authorship are some of the unethical behaviors that could be encountered in higher education institutions. The scientific quality of the papers issued during the process to obtain doctorate, assistant PhD., and PhD. titles has been gradually decreased. Thus, it is apparent that both universities and the Higher Education Institution are required to establish a scientific and an objective evaluation system in these subjects regarding training qualified individuals for public order, welfare and responsibility toward future generations.