Suç Teorileri Işığında Türkiye’de Kaçakçılık Olgusu: Toplumsal Nedenleri, Boyutları ve Algısı

Kaçakçılık, çok boyutlu ve çok aktörlü olarak canlı ya da cansız her türlü varlığın üzerinden gerçekleştirilebilen yasadışı faaliyetlerdir. Türkiye gündeminde, uyuşturucu, akaryakıt, göçmen kaçakçılığı gibi haber değeri olan ve toplumun her düzeyinin hissettiği kaçakçılık türlerinin diğerlerine kıyasla daha çok yer aldığı görülmektedir. Bu yöndeki toplum algısı, kaçakçılığın her türlü varlığın üzerinden gerçekleşebileceği gerçeğini değiştirmemektedir. Toplumun sosyal, ekonomik ve siyasi bakımdan gelişmişliği, kaçakçılık suçlarının oluşumunu doğrudan etkilemektedir. Öyle ki bazen kaçakçılığa konu olan varlığın sağlayacağı kazanç kaçakçıyı harekete geçirirken bazen de coğrafi yapı, güçlü sosyal ağlar ya da kaçırılacak varlığın taşınabilirliği de suçun oluşumunda etkili olabilmektedir. Bu nedenle değişik tip ve organizasyon yapısına sahip kaçakçılık faaliyetlerinin anlaşılabilmesi suçlu davranışlara iten dinamiklerin incelenmesi ile sağlanabilir. Bu çalışma; odak grup görüşmesi yöntemi kullanılarak elde edilmiş bilgilere dayanmaktadır. Araştırmanın problemi Türkiye’deki kaçakçılığın toplumsal dinamikleridir. Araştırmada cevabı aranan sorular ışığında konu irdelendiğinde; Türkiye’nin özellikle kıyı ve sınır bölgelerinde yaşayanların kaçakçılık faaliyetlerine yönelik algısının, meşru bir eylemmiş gibi geliştiği yönündedir.

Anahtar Kelimeler:

Kaçakçılık, Kaçakçı, Suç Teorileri, Algı, Güvenlik

In the Light of Criminological Theories, Smuggling in Turkey: Social Causes, Dimensions and Perceptions

Smuggling is a group of illegal activities including transportation of living or non-living forms carried out by multiple perpetuators in a multi-dimensional environment. Newsworthy types of smuggling of items such as drugs, fuel oil, and migrants, of which the effects are felt at all levels of society, remain much more than other forms in public agenda of Turkey. Yet, public perception on this tendecy does not ever change the fact that smuggling is possible for all forms of assets. The level of social, economical and political development of a society has a direct effect on the occurence of smuggling offenses. More clearly, while benefit obtained from the smuggled asset motivates the smugglers, in some cases geographical structure, strong social ties or transportability of the item to be smuggled is effective in the emergence of the smuggling offense. Therefore, understanding of smuggling activities with various types and an organizational structure is also possible through examination of the dynamics leading to criminal behavior. This study uses data collected with focus group method. Problem of the study is social dynamics of smuggling in Turkey. When scrutinized the issue in the light of research questions, it is clear that in Turkey particularly citizens living in the regions with a border line (sea and land borders) view the smuggling offenses as a legal activity.

Keywords:

Smuggling, Smuggler, Criminological Theories, Perception, Security,

PDF

___

AA (Anadolu Ajansı). (2014). Köstebek düzeneğiyle kaçakçılık. http://www.aa.com.tr/tr/ turkiye/325- 223--mazot-kacakciligi-icin-quot-kostebek-quot- duzenegi-kuruyorlar.(erişim tarihi: 20.5.14). Agnew, R. (1985). A Revised Strain Theory of Delin- quency. Social Forces. 64 (1), pp. 151-167. Akdağ. Mustafa (2009). Türk Halkının Dirlik ve Dü- zenlik Kavgası: Celali İsyanları. İstanbul: YKY Akers, R. L. (1985). Deviant Behavior: A Social Lear- ning Approach. 3.rd Edition. Belmont. CA: Wads- worth. Akın, D. (2011). Bu Sefer Kaçıramadılar!. http://epoch- timestr.com/index.php/bu-seferlik-kaciramadilar. (erişim tarihi: 7.5.14). Bhagwati, J., Hansen, B. (1973). A Theoretical Analysis of Smuggling. The Quarterly Journal of Economics. 87 (2), pp.172-187. CBD (Convention in Biological Diversity). (2014). http://www.bcs.gov.tr/index.php. (erişim tarihi: 20.5.14) Cloward, R. A., Ohlin, L. E. (1966). Delinquency and Opportunity: A Theory of Delinquent Gangs. New York: Free Press. Cohen, A. K. (1955). Delinquent Boys: The Culture of Gang. Free Press Cohen, L. E., Felson, M. (1979). Social Change and Crime Rate Trends: A Routine Activity Approach. American Sociology Rewiev. 44 (4), pp.588-608. Cornish, D. B., Clarke, R. V. (1986). The Reasoning Cri- minal: Rational Choice Perspectives on Offending. New York: NY Springer-Verlag. Çokluk, Ö., Yılmaz, K., Oguz, E. (2011). Nitel Bir Gö- rüşme Yöntemi: Odak Grup Görüşmesi. Kuramsal Eğitim Bilim. 4 (1), ss.95-107. Deflem, M., Turner, K. H. (2001). Smuggling. Ency- clopedie of Criminology and Deviant Behavior. 2, pp.473-475. Dolu, O. (2010). Suç Teorileri. Ankara: Seçkin. Durkheim, E. (1933). Division of Labor in Society.
Glencoe. IL: Free Press. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü Ülke Masaları-Suriye, Irak ve İran Ülke Masası, 2015 EPDK (Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu), (2014). Petrol Piyasası Fiyatlandırma Raporu, http://www. epdk.org.tr/documents/petrol/rapor_yayin/Tari- fe_YayinRapor_fiyatMayis2014.pdf, (erişim tarihi: 05.1.15) Felson, M., Clarke, R. V. (1998). Opportunity Makes the Thief: Practical Theory for Crime Prevention. Lon- don: Research Devolopment Statistic. Finckenauer, J. O. (2007). Mafia and Organized Crime. Oxford: Oneworld. Gökçek, G. L. (2009). Çivi Yazılı Tabletlere Göre Eski Anadolu da Vergi Uygulamaları ve Kaçakçılık (M.Ö. ± 1975-1750). Akademik Bakış. 2 (4), ss.147- 155. http://madb.europa.eu/mkaccdb2/indexPubli.htm, European Commission, 2015 http://www.resmigazete.gov.tr/, Türk Gümrük Tarife C etveli, 2015 http://www.tradeatlas.com/page/ulkelerin-gumruk- vergileri-ve-gumruk-tarife-cetvelleri, 2015 İçli, T. (2003). Toplumdan Kopuş: Suç ve Şiddet. Sosyo- lojiye Giriş. İ.Sezal(Der.) Ankara: Martı Yayınları. s.498 Kahya, Y., Sever, Murat (2013). Türkiye de Göçmen Ka- çakçıları. Ankara: Karınca. KİHBİ (Kaçakçılık, İstihbarat, Harekât ve Bilgi Toplama D airesi Başkanlığı). (2014). Kaçakçılık, Kaçakçılık- la Mücadele ve Yaygın Kaçakçılık Türleri. http:// www.kihbi.gov.tr/ default_B0.aspx?content=316. (erişim tarihi: 20.5.14) KOM (Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Dai- re Başkanlığı). (2014). http://www.kom.pol.tr/Say- falar/default.aspx. (erişim tarihi: 20.5.14) Merton, R. K. (1938). Social Structure and Anomie. American Sociological Rewiev. 3 (5), pp.672-682. Merton, R. K. (1964). Anomia and Deviant Behavior. New York: Free Press. Milliyet. (2014). Bagajdan tam 225 tane kaplumbağa çıktı. http://dunya.milliyet.com.tr/ bagajdan-tam- 225-tanekaplumbaga/dunya/detay/1877536/defa- ult.htm. (erişim tarihi: 20.5.14). Naylor, T. R. (2004). Wages of Crime: Black Markets, Illegal Finance, and the Underworld Economy. New York: Cornell University. Noaks. Lesleyand Wincup. Emma (2004). Criminolo- gical Research: Understanding Qualitative Methods. CA: SAGE Publications. Platt, R. (2007). Smuggling in the British Isles: A His- tory. Scotland: tempus Smith, D. C. (1980). Pragons, Pariahs, and Pirates: A Specttrum-based theory of Enterprise. Crime and Delinquency. 26 (3), pp.358-386. Sutherland, E. H. (1947). Principles of Criminology. Philadelphia: J:B: Lippincot Company. SYB (Sınır Yönetimi Bürosu). (2014). http://syb.icisle- ri.gov.tr/. (erişim tarihi: 16.5.14). TDK (Türk Dil Kurumu). (2014). http://www.tdk. gov.tr/index.php?option=com_bts&arama= keli- me &guid=TDK.GTS.53830d717331f1.57011757. (erişim tarihi: 20.5.14) TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2014a). Hane Hal- kı İşgücü Araştırması: Bölgesel Sonuçlar 2013. An- kara: TÜİK yayınları. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu). (2014b). Haber Bülteni. http://www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenle- ri.do?id=16015. (erişim tarihi: 13.4.14). Uğur, H. (2010). Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi ve Anayasa Mahkemesi Kararları Karşısında Yaptı- rımsız Kalan Bazı Suçlar.Türkiye Barolar Birliği Dergisi. 23 (91). ss.300-334. UNODC (2014). Transnational Organized Cri- me.http://www.unodc.org/unodc/en/frontpage /2012/September/unodc-video-on-transnational- organized-crime-reaches-60000-views.html. (eri- şim tarihi: 20.5.14) UTSAM (Uluslararası terörizm ve Sınıraşan Suçlar Araştırma Merkezi). (2012). Kaçakçılıkla Mücade- lede Bütüncül Yaklaşım. No: 19. UTSAM Yayınları. Uysal, C. (2003). İktisadi Kalkınmanın Sosyal Cephesi. A nkara: Yorum Matbaası.