Kerime TAŞCI, Fadime GÖK ÖZER, Nazan KOŞTU

PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ HASTANESİNDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN STRESLE BAŞ ETME STRATEJİLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz Bu çalışma, Pamukkale Üniversitesi Hastanesi’nde çalışan klinik hemşirelerin stresle baş etmede kullandıkları yöntemleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Mart-Mayıs 2005 tarihleri arasında kliniklerde çalışan 154 hemşire oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeyerek bu tarihlerde çalışan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 85 hemşire araştırmaya dahil edilmiştir. Veriler, Hemşireleri Tanıtıcı Bilgi Formu ve Rosenbaum’un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği (RÖGÖ) ile toplanmış; ortalama, standart sapma, sayı, yüzdelik hesaplamaları, t testi ve Kruskal Wallis testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma grubundaki hemşirelerin %63.5’i evli, % 45.9’unun çocuğu yok, %20’si sağlık lisesi mezunu ve %48.2’si 5-8 yıl arası süredir çalışmaktadır. Hemşirelerin RÖGÖ puan ortalaması 122.97±18.17’dir. Bu sonuç, hemşirelerin ortalamanın üzerinde stresle başa çıkma stratejilerinin kullandıklarını göstermektedir. Hemşirelerin medeni durumları, çocuk sahibi olma durumları, eğitim durumu, çalışma yılı, çalıştığı servis ve nöbet sayısı ile stresle baş etme stratejilerini kullanma durumları arasında anlamlı fark yoktur (p>0.05). Ancak evli ve çocuğu olan hemşirelerin puan ortalaması diğer gruba göre biraz daha yüksektir. Yine lisans mezunu olan, 1 yıldan az süredir çalışan ve 1-4 arası nöbet tutan hemşirelerin stresle baş etme yöntemlerini daha iyi kullandıkları, yoğun bakım ve ameliyathanede çalışanların ise stresle baş etme yöntemlerini yeterince kullanamadıkları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşire, Stres, baş etme stratejisi

PDF

___

Aslan Ö, Akbayrak N (2002). Hemşirelerde iş doyumu. Modern Hastane Yönetimi Dergisi 6(2):29-35.

Aştı N (1993). Çalışan hemşirelerin iş günü kaybı nedenleri, sıklığı ve iş doyumu ilişkisi. Doktora Tezi. İstanbul Üniv.Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Baykal Ü, Serezli S (1990). Hemşirelerin iş doyum düzeylerinin araştırılması. VII. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı, Erzurum, 444-452.

Boey KW (1998). Coping and family relationship in stres resistance: A study of job satisfaction of nurse in Singapure: International Journal of Nursing Studies 35:353-359.

Carr KK, Kazonowki MK (1994). Factors affecting job satisfaction of nurses who work in long term care. Journal of Advanced Nursing 19:878-883.

Çam O (1992). Hemşirelerin tükenmişlik (Burnout) düzeyleri ve tükenmişliği etkileyen bazı etmenlerin incelenmesi, III. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Sivas, 456-461.

Çam O, Akgün E, Babacan A ve ark. (2005). Bir Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 6: 213-220.

Erdoğan H (1997). Hemşirelikte iş doyumu ile işten ayrılma düşüncesi arasındaki ilişki. V. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, İzmir, 216-221.

Eryılmaz HY (2003). Doğum sonu servislerde çalışan hemşirelerin verdikleri bakım hizmetine yönelik görüşleri ve iş doyumları. Hemşirelik Forumu 6(3):1-7.

Gibson F (1989). Occupational stres in social work. British Journal of Social Work 19:1-18.

Gummer B (1996). Stress in the workplace: looking bad, telling lies and burning out. Administration in Social Work 21(1), 73-88.

Işıkhan V, Çömez T, Danış MZ (2003). Kanser hastalarıyla çalışan sağlık personelinin iş stresi ve başa çıkma yöntemleri. Sağlık ve Toplum 13(4):32-41.

Işıkhan V, Kahramanoğlu E (2002). Sosyal hizmet yöneticilerinin iş stres faktörleri. Sağlık ve Toplum 12(4):79-86.

Karadağ G, Sertbaş G, Coşkun Güner İ ve ark. (2002). Hemşirelerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri ile bunları etkileyen bazı değişkenlerin incelenmesi. Hemşirelik Forumu 5(6):8-15.

Karadağ F, Karagöz N, Erdoğan O ve ark. (2005). Pamukkale Üniversitesi Hastanesinde çalışan hemşirelerde iş doyumu, http://lokman.cu.edu.tr/Psychiatry/Egitim/A pg/Poster/P-05.Htm, (erişim:10 Haziran 2005).

Karancı NA, Aklan N, Akşit B ve ark. (1999). Gender differences in psychological distress, coping, social support and related variables following the 1995 Dinar (Turkey) earthquake. North American Journal of Psychology 1(2):189-204.

Kılıç B, Ergör A, Gürpınar E ve ark. (2004). Sağlık ocaklarında çalışan personelin iş doyumu (Narlıdere Eğitim ve Araştırma Sağlık Bölge Başkanlığı). Sağlık ve Toplum 14(2):12-21.

Mansfield PK, Yu LC, McCool W et al. (1989). The job context ındex: a guide for improving the ‘fit’ between nurses and their work environment. Journal of Advanced Nursing 14:501-508.

Özbayır T, Demir F, Candan Y ve ark. (1999). İzmir ili ameliyathane hemşirelerinde iş doyumu ve stres, II Ulusal Ameliyathane Hemşireliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, İzmir:193-209.

Savaşır I, Şahin N (1997). BilişselDavranışçı Terapilerde Değerlendirme: Sık Kullanılan Ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları No: 9, Ankara: 86-92.

Tang C, Lau B (1996). Gender role strese and burnout in Chinese human servise professionals in Hong Kong. Anxiety, Stres, Coping 9:217-227.

Tel H, Karadağ M, Tel H ve ark. (2003). Sağlık çalışanlarının çalışma ortamındaki stres yaşantıları ile baş etme durumlarının belirlenmesi, Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 5(2):13-23.

Uçman P (1990). Ülkemizde çalışan kadınlarda stresle başa çıkma ve psikolojik rahatsızlıklar. Psikoloji Dergisi 7(24):58-75.

Uzun Ö. (1996). Ameliyathanede çalışan hemşirelerin iş doyumu, I. Ulusal Ameliyathane Hemşireliği Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir:135-143.