Serpil TÜRKLEŞ, Mualla YILMAZ, Ayşe ÖZCAN, Emine ÖNCÜ, Bekıs KARATAŞ

KADINLARDA RUH SAĞLIĞINI VE AİLE İŞLEVLERİNİ ETKİLEYEN ETMENLER

Amaç: Çalışmada; kadınların ruh sağlığını ve aile işlevlerini etkileyen etmenlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırmanın evrenini; Mart-Mayıs 2009 tarihleri arasında Mersin İl sınırları içerisinde üç sağlık ocağında “Halk Sağlığı Hemşireliği” dersinin uygulamasını yapan Hemşirelik Bölümü 3. ve 4. sınıflarından 108 öğrencinin izlediği 432 ailedeki tüm kadınlar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini bu sağlık ocaklarına bağlı bölgelerde oturan, 18-49 yaş grubunda, fiziksel ve bilişsel sağlığı uygulanan formları yanıtlamaya uygun, katılmaya gönüllü, iletişim sorunu ve kronik hastalığı olmayan, psikiyatrik tanı almamış, menapoza girmemiş, evli ve çocuğu olan 186 kadın oluşturmuştur. Veriler sosyo-demografik özellikleri içeren anket formu, “Kısa Semptom Envanteri” ve “Aile Değerlendirme Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılımlar, ortalama, korelasyon, Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis kullanılmıştır. Bulgular: Kadınların Kısa Semptom Envanteri alt ölçeklerinden kişilerarası duyarlılık puan ortalaması en yüksek 1.01±0.86 bulunmuştur. Kadınların Aile Değerlendirme Ölçeği’nde en yüksek Gereken İlgiyi Gösterme puan ortalaması 2.42±0.45 ve Roller 2.31±4.96 bulunmuştur. Eğitim düzeyi, nikah durumu, aile tipi, eşin eğitim düzeyi, evde yaşayan kişi sayısı, ailede psikolojik sorunu olan bireylerin bulunması ve Mersin’e göçle gelme gibi faktörlerin kadınların ruhsal belirti düzeyini ve aile işlevlerini olumsuz etkilediği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın, ruh sağlığı, aile işlevleri, hemşirelik, etkileyen faktörler.

Factors Affecting Mental Health and Family Functions of Women Objective: The aim of this study is to evaluate the factors affecting mental health and family functioning of women. Method: The population in the study consisted of all women in 432 families followed by 108 students at 3 rd and 4 th grades at Nursing Department whithin the "Public Health Nursing" course application in Province of three Health Centers in Mersin City between March to May 2009. The study sample consisted of women, who reside in these health center areas, 18-49 age groups, physical and cognitive health levels appropriate to answer applied forms, volunteered to participate in, do not have communication problems, chronic disease and psychiatric disease, not entered menopause, not married and have not children. The data were collected with questionnaire that include socio-demographic characteristics, “Brief Symptom Inventory” and “Family Assessment Scale”. In the evaluation of data analysis, percentage, Mann Whitney-U, Kruskal Wallis were used. Results: The Brief Symptom Inventory subscales of women the highest interpersonal sensitivity score was 1.01±0.86. The highest mean score of Women's Family Assessment Scale was found affective involvement 2.42±0.45 and Roles 2.31±4.96 respectively. It has been determined that the factors such as education level, marriage status, family type, spouse's education level, the number of people who live at home, presence of individuals with psychological problems in the family and migration to Mersin have affected women's level of psychiatric symptoms and had a negative effect on family functioning.

Keywords:

Woman; mental health; family functions; nursing; affecting factors.,

PDF

___

Aktaş AM. Türkiye’de Kadın Sağlığını Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörler ve Yoksulluk. Aile ve Toplum Dergisi 2007;3(12):65-72.

Al-Krenawi A, Graham JR, Al Gharaibeh F. A Comparison Study of Psychological, Family Function Marital and Life Satisfactions of Polygamous and Monogamous Women in Jordan. Community Ment Health J 2011;47(5):594-602.

Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. Aile içinde ve toplumsal alanda şiddet. Ankara: Aile Araştırma Kurumu Yayınları 1998. p.179-210.

Budak G, Doğan HZ, Harlak H. Çalışan Kadınların Sorunları: Bir Toplumsal Değişme Araştırması. Aile ve Toplum, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Dergisi 1991;1(1):81-90.

Buzlu S, Bostancı N, Özbaş D, Yılmaz S. İstanbul’da Bir Sağlık Ocağına Başvuran Kadınların Genel Sağlık Anketine Göre Ruhsal Durumlarının Değerlendirilmesi. Sted 2006;15(9):134-8.

Canatan, K, Yıldırım, E. Aile Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap;2011.

Çilli AS, Kaya N, Bodur S, Özkan İ, Kucur R. Ev Kadınlarında ve Çalışan Evli Kadınlarda Psikolojik Belirtilerin Karşılaştırılması. Genel Tıp Dergisi 2004;14(1):1-5.

Kapçı EG, Hamamcı Z. Aile İşlevi ile Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişki: Erken Dönem Uyum Bozucu Şemaların Aracı Rolü. Klinik Psikiyatri 2010;13(3):127-136.

Karadağ G, Uçan Ö. Hemşirelik Eğitimi ve Kalite. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006;1(3):42-51.

Kelleci M, Aştı N, Küçük L. Bir Sağlık Ocağına Başvuran Kadınların Genel Sağlık Anketine Göre Ruhsal Durumları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;7(2):11-4.

Koyun A, Taşkın L, Terzioğlu F. Yaşam Dönemlerine Göre Kadın Sağlığı ve Ruhsal İşlevler: Hemşirelik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2011;3(1):67-99.

Kuzgun Y, Sevim SA. Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2004;37(1):14-27.

Öner N. Türkiye’de kullanılan psikolojik testler. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları 1997. p.278

Özçetin A, Mayda AS, Karaca A, Akkuş D. Geniş Ailede Gelin Olmak Ruhsal Belirtileri Etkiliyor mu? New/Yeni Symposium Journal 2007;45(3):113-8.

Petaluma CA. Turkey women in culture, business and travel. California: World Trade Press 2010. p.3.

Salganicoff A, Ranji UR, Wyn R. Woman and Health Care: A National Profile. Washington: Kaiser Family Foundation; 2005. p.12.

Savaşır I, Şahin NH. Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme sık kullanılan ölçekler. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları 1997. p.115-22.

Sevil Ü, Aksu H. Göç ve Kadın Sağlığı. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2010;2(3):133-8.

Şahin NH, Durak A. Kısa Semptom Envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi 1994;9(31):44-56.

Tezel A. Aile İçi İletişim: Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2004;1(1):1-6.

Topçu S, Beşer A. Göç ve Sağlık. CÜ. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2006;10(3):37-42.

Tunç Aİ. Van’da Kadın Sorunları ve Eğitim. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi 2004;1(1):1-26.

Turan M, Özkan İ, Telcioğlu M, Kucur R. Kadınlarda Ruhsal Hastalık Ortaya Çıkışı ile Şiddete Maruz Kalma Arasındaki Niteliksel İlişki. 3P Dergisi 2000;8(2):112-7.

Turan MT, Beşirli A. Kentleşme Sürecinin Ruh Sağlığı Üzerine Etkileri. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2008;9(4):238-43.

Yapıcı Ş. Türk Toplumunda Aile ve Eğitim İlişkisi. Turkish Studies 2010;5(4):1544-70.