HUZUREVİNDE VE EVDE KALAN YAŞLILARDA YALNIZLIK VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK İLE MUTLULUK DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ
Öz
ÖZETAmaç: Çalışma, aile ortamında yaşayan, gündüz bakım
evinde kalan ve huzurevlerinde yaşayan yaşlıların mutluluk, yalnızlık ve sosyal
destek düzeylerini karşılaştırmak amacıyla yapılmıştır.Yöntem: Araştırma ilişkisel ve tanımlayıcı
türde Kasım 2015-Mayıs 2017 tarihleri
arasında, Aydın Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağlı Aydın Huzurevi, Aymelek
Derneği Yaşlı Gündüz Bakımevi ve Aydın il merkezinde bulunan 11 Nolu Aile
Sağlığı Merkezi’nde yapılmıştır. Veriler yüz yüze
görüşme tekniği ile toplanmış, veri toplamada tanıtıcı bilgi formu, UCLA
Yalnızlık Ölçeği, Aile ve Arkadaşlardan Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Öznel
Mutluluk Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 20.0
programı, analizinde tanımlayıcı istatistikler, Kruskal-Wallis varyans analizi
ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular:
Yaşlıların yaş ortalamaları 73±4.9, %71.4’ü kadındır. Yaşlıların yaşadıkları yere
göre yalnızlık puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.
Yaşlı bireylerin yaşadıkları yere göre aileden ve arkadaştan algılanan sosyal
destek düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu
saptanmıştır. Evde yaşayan yaşlı bireylerin gündüz bakım evi ve huzurevinde
yaşayanlara göre öznel mutluluk düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
Aynı zamanda, fiziksel ve psikolojik olarak kendini “iyi” hissedenlerin öznel
mutluluk düzeyleri daha yüksek bulunmuştur.Sonuç: Bu araştırmada evde
yaşamanın yaşlılarda sosyal destek ve öznel mutluluk düzeylerini yükselttiği
bulunmuştur. Anahtar Kelimeler:
Yaşlı birey; yalnızlık; sosyal destek; mutlulukABSTRACTRelationship of the level of loneliness
and perceived social support and happiness in elders staying at home and
nursing home.Aim: The
study was conducted to compare the levels of happiness, loneliness and social
support among the elderly living in family settings, staying in day care
facilities and living in nursing homes.Method:
The research was carried out between November 2015 and May 2017 in Aydin
Nursing Home, Aymelek Association Old Age Day Care Center and the 11 Numaral
Family Health Center in Aydın city center.which are affiliated to Aydın Social
Services Directorate. Data were collected using face-to-face interview
technique, data were collected using descriptive information form, UCLA Loneliness
Scale, Family and Friends Perceived Social Support Scale, and Subjective
Happiness Scale. In the evaluation of the data, descriptive statistics,
Kruskal-Wallis variance analysis and Pearson correlation analysis were used in
the SPSS 20.0 program.Results:
The average age of the elderly was 73 ± 4.9, 71.4% were females. There was no
significant relationship between loneliness point averages according to the
place where the elderly lived. A statistically
significant relationship was found between the level of social support
perceived by family and friends according to the place where the elderly people
lived. Elderly individuals living at home were found to have higher levels of
subjective happiness according to those living in day care homes and nursing homes.
At the same time, physical and psychological self-perceived "good"
subjective happiness levels were found to be higher.Conclusion:
In this study, it was found that living in the home increased social support
and subjective happiness levels in the elderly.
Keywords: Elderly individual;
loneliness; social support; happiness
___
- Zuckerman C, Dubles NN, Callopy B. Home health
care options – aguide for older persons and concerned
families. New York: Insight Books Pub; 1990.
- Watanabe E, Takeshima N, Okada A, Inomata K.
Comparison of water and land based exercise in the
reduction of state anxiety among older adults. Percept
Mot Skills 2000; 91, 907-14.
- Walton CG, Shultz CM, Beck, CM, Walls RC.
Psychological correlates of loneliness in the older
adult. Arch Psychiatr Nurs 1991; 5: 165-70.
- Tel H, Tel H, Sabancıoğulları S. Evde ve kurumda
yaşayan 60 yaş ve üzeri bireylerin günlük yaşam aktivitelerini sürdürme ve yalnızlık yaşama durumu.
Geriatri 2006;9:34-40.
- Su D, Wu XN, Zhang YX, Li HP, Wang WL,
Zhang JP, et al. Depression and social support
between China’rural and urban empty-nest elderly.
Archives of Gerontology and Geriatrics 2009; 55,
564-69.
- Stephens C, Alpass F, Towers A. and Stevenson B.
The effects of types of social networks, perceived
social support, and loneliness on the health of older
people: Accounting for the social context. Journal of
Aging and Health 2011; 23(6): 887–911.
- Sorias O. Hasta ve sağlıklı öğrencilerde yaşam stresi,
sosyal destek ve ruhsal hastalık ilişkisinin
incelenmesi. Psikoloji-Seminer.İzmir: Ege
Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 9;
1992.s.33-49.
- Sertbaş G, Bahar A. Huzurevinde yaşayan yaşlıların
yaşlılığa ilişkin görüşleri ve sosyal uyumlarının
değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu 2003; 6: 33-9.
- Savikko N, Routasalo, P, Tilvis R.S, Strandberg
T.E. and Pitkala K.H. Predictors and subjective
causes of loneliness in an aged population. Archives
of Gerontology and Geriatrics 2005; 41(3): 223-33.
- Savikko N, Routasalo P, Tilvis RS, Strandberg TE,
Pitkala KH. Predictors and subjective causes of
loneliness in an aged population. Archives of
Gerontology and Geriatrics 2005; 41, 223-33.
- Samancıoglu S, Karadakovan A. Yaşlı sağlığının
korunması ve geliştirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri
Dergisi 2010; 5: 126-41.
- Russell D, Peplau LA, Cutrona CE. The revised
UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminant
validity evidence. Journal of Personality and Social
Psychology 1980;39:472-80.
- Routasalo P. And Pitkala K.H. Loneliness among
older people. Reviews in Clinical Gerontology
2003;13(4): 303-11.
- Procidano ME, Heller K. Measures of perceived
social support from friends and from family: three
validation studies. Am J Community Psychol 1984;
11: 1-23.
- Polat Ü, Kahraman Bayrak B. Yaşlı bireylerin
sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve algılanan sosyal
destek arasındaki ilişki, Fırat Tıp Dergisi 2013; 18(4),
213-18.
- Pinquart M, Sörensen S. Influences on loneliness in
older adults: A meta-analysis. Basic and Applied
Social Psychology 2001; 23(4), 245-66.
- Patterson BJ. The process of social support:
adjusting to life in a nursing home. J Adv Nursing
1995; 21: 682-89.
- Öz F. Yaşamın son evresi: yaşlılık psikososyal açıdan
gözden geçirme, Kriz Dergisi 2002; 10(2):17-28.
- Nyqvist F, Cattan M, Andersson L, Forsman A.K.
and Gustafson Y. Social capital and loneliness
among the very old living at home and in institutional
settings a comparative study. Journal of Aging and
Health 2013; 25(6): 1013-35.
- Nicholson Jr NR. Social isolation in older adults: an
evolutionary concept analysis. Journal of Advanced
Nursing 2009; 1342-52.
- Mack A. Home: a place in the world. Social Research
1991; 58: 307.
- Lyubomirsky S, Lepper HS. A measure of
subjective happiness: preliminary reliability and
construct validation. Soc Indic Res 1999; 46:137-55.
- Liu JW, Li FY, Lian YL. Investigation of reliability
and validity of the social support scale. Journal of
Xinjiang Medical University 2008; 31, 1-3.
- Lee CT, Yeh CJ, Lee MC, Lin HS, Chen VCH,
Hsieh MH, Yen CH, Lai TJ. Social support and
mobility limitation as modifiable predictors in
improvement in depressive symptoms in the elderly: Results of a national longitudinal study. Archives of
Gerontology and Geriatrics 2012; 55, 530-38.
- Lampinen P, Haikkinen RL, Ruoppila, I. Changes
in intensity of psyhical exercise as predictors of
depressive symptoms among older adults: an eight
year follow up study. Prevention Medicine 2000; 30,
371-80.
- Krause-Parello CA. Pet ownership and older
women: The relationships among loneliness, pet
attachment support, human social support, and
depressed mood. Geriatric Nursing 2012; 33 (3), 194-
203.
- Kim O, Byeon YS, Kim JH, Endo E, Akahoshi M,
Ogasawara H. Loneliness, depression and health
status of the Instutionalized elderly in Korea and
Japan. Asian Nursing Research 2009; 3(2), 63-70.
- Karadakovan A. Yaşlı sağlığı ve bakım.
Ankara:.Akademisyen Tıp Kitabevi; 2014.
- Kapıkıran Ş. Yaşlılarda yalnızlık ile yaşam doyumu
arasındaki ilişki: sosyal desteğin aracılık rolünün
sınanması. YSAD-EIRJ 2016; 9(1):13-25.
- Kang HW, Park M, Wallace JP. The impact of
perceived social supports, loneliness and psychical
activity on quality of life in South Korean older
adults. Journal of Sport and Health Science 2016; 1-8.
- Kahraman S, Zincir H, Kaya Z, Esen F. Bir
huzurevinde yaşlı kadın ve erkeğin ayrı yaşamasının
onların yalnızlık ve yaşam doyumuna etkisi. Sosyoloji
Araştırmaları Dergisi 2011; 14(2): 1-16.
- İstatistik Araştırma Sempozyumu (İAS). 2023 yılı
illerin nüfus rakamları tahmini. tuik.gov.tr/ias/ias.html
İstatistik Araştırma sempozyumu(İAS)
http://www.tsv2023.org/pdf/2023nufus.pdf Erişim
Tarihi: 6.07.2015.
- Helman EA, Stewart C. Social support and the
elderly client. Home Health Nurs 1994; 12: 51- 60.
- Hansson OR, Carpenter BN. Relationships in old
age, New York: The Guilford Press;1994.
- Gökler-Danışman I, Aydın G. Huzurevinde yaşayan
yaşlıların benlik algılarının yordanmasında
sosyodemografik özellikler ve algılanan sosyal
desteğin rolü. Aile ve Toplum 2011; 7(24), 69-79.
- Genç F, Küçük E, Onur O. Huzurevinde ve evde
yaşayan yaşlıların sosyal destek algılarının
karşılaştırılması. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi
2015; 4(2): 47-53.
- Eskin M. Reliability, of the Turkish version of the
percived social support from friends and family
scales. J Clin Psychol 1993; 49: 515-22.
- Eryılmaz A, Atak H. Ailesiyle yaşayan yaşlılarda
mutluluk modeli. Nöropsikiyatri Arşivi 2011; 48,
227-233.
- Doğan T, Totan T. Translation and validation of the
Turkish subjective happiness scale. The Journal of
Happiness and Well-Being, 2012.
- Diener E. Assessing subjective well-being: Progress
and opportunities. Social Indicators Research 1994;
31:103-57.
- DİE Yaşam Memnuniyeti Araştırması, Yayın No:
2936, 2004.
- Dhar HL. Gender, aging, health and society. J Assoc
Physicians India 2001;49: 1012-20.
- Dereli F, Koca B, Demircan S, Tor N. Bir
huzurevinde kalan yaşlıların yalnızlık düzeylerinin
incelenmesi, Yeni Tıp Dergisi 2010; 27: 93-7.
- Demir A. UCLA Yalnızlık Ölçeğinin geçerlilik ve
güvenilirliği. Psikoloji Dergisi 1989; 7: 14-9.
- Danış MZ. Yaşlıların evde bakım gereksinimleri ve
evde bakıma ilişkin düşünceleri:başarılı yaşlanma ve
yaşlı bakım modelleri.Ankara: Güç-Vak Yayınları
Sosyal Hizmet Dizisi I; 2004.
- Coyle CE, Dugan E. Social isolation, loneliness and
health among older adults. Journal of Aging and
Health 2012; 24 (8), 1346-63.
- Cooper C, Bebbington P, Livingston G. Cognitive
impairment and happiness in old people in low and
middle income coutries: results from the 10/66 study.
Journal of Affective Disorders 2011; 130, 198-204.
- Baran AG. Başarılı yaşlanma modellerinin sosyolojik
analizi. İçinde: Kalınkara V, Akın G. V. Ulusal
Yaşlılık Kongresi Kitabı. Ankara: Gazi Kitabevi;
2007 s.236-45.
- Bahar A, Tutkun H, Sertbaş G. Huzurevinde
yaşayan yaşlıların anksiyete ve depresyon
düzeylerinin belirlenmesi, Anadolu Psikiyatri Dergisi
2005; 6(4): 227-39.
- Azam W.M, Yunus W.M, Din N.C, Ahmad M,
Ghazali S.E, Ibrahim N and Maniam T. Loneliness
and depression among the elderly in an agricultural
settlement: Mediating effects of social support. AsiaPacific
Psychiatry 2013; 5(S1):134-9.
- Ardahan M. Yaşlılık ve Huzurevi. Aile ve Toplum
2010; 11(5):25-32.
- Ağırman E, Gençer MZ, Arıca S, Kaya E, Eğici
MT. Huzurevinde, Evde Ailesiyle ve Yalnız Yaşayan
Yaşlı Bireylerde Depresyon, Yalnızlık Hissi
Düzeylerinin Karşılaştırılması, J Contemp Med 2017;
7(3):234-40.