Ferhat GÜNERİGÖK, Fatma YILMAZ KURT, Sibel KÜÇÜKOĞLU

HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KLİNİK KARAR VERME SÜRECİNDE ÖZGÜVEN VE ANKSİYETE DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ: İKİ FARKLI PROGRAM ÖRNEĞİ

ÖZAmaç: Bu çalışma, intörnlük programı olan ve olmayan iki hemşirelik eğitim programındaki öğrencilerin klinik uygulamalarda karar verme sürecinde özgüven ve anksiyete düzeylerinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı olarak yapılan bu çalışmanın evrenini, 2017-2018 eğitim öğretim yılı bahar döneminde öğrenim gören, intörn hemşire uygulaması olan (B okulu) ve olmayan (A okulu) iki farklı üniversitenin 3. ve 4. sınıf hemşirelik öğrencileri oluşturdu. Örneklem seçimine gidilmeden araştırmaya katılmayı kabul eden, klinik uygulamanın ilk ve son günü soru formlarını eksiksiz dolduran öğrenciler ile çalışma tamamlandı. Veriler “Sosyodemografik Veri Toplama Formu” ve “Hemşirelikte Klinik Karar Verme Özgüven ve Anksiyete Ölçeği” ile toplandı. Bulgular: Çalışma sonucunda, intörnlük programında eğitim gören öğrencilerin özgüven toplam ve alt ölçek puan ortalamalarının intörnlük programında eğitim görmeyen öğrencilerin toplam puan ortalamalarından istatistiksel olarak daha yüksek bulundu (p<0,05). İntörn programı olan öğrencilerin anksiyete toplam ve alt ölçek toplam puanlarının ise intörn programı olmayan öğrencilerin toplam puanlarından daha düşük olduğu, ancak aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlı bulunmadığı saptandı (p>0,05). Sonuç: Çalışmada, intörnlük programı hemşirelik öğrencilerinin klinik karar vermede özgüven düzeyini yükseltmede etkili bir program olduğu sonucu bulundu. Çalışma, ülkemizde konu ile ilgili ilk çalışma olup, yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.

Anahtar Kelimeler:

anksiyete, hemşire, intörnlük, klinik karar verme, öğrenci, özgüven

Determination of Nursing Student’s Self-Confidence and Anxiety Levels in The Process of Clinical Decision Making: Example of Two Different Programs

ABSTRACTAim: This study was done to determine the self-confidence and anxiety levels of the students who have taken or not taken internship program in clinical applications between the two-nursing training programs. Methods: The universe of this descriptive and comparative study was formed by the nursing students from two different universities with (A school) and without (B school) internship program, who are taught within the classical curriculum in 3rd and 4th grades of the spring semester of 2017-2018. This study was completed with the students who accepted the research before the selection of the sample and completed the first and last day questionnaires of the clinical practice. Results: As a result of the study, the total scores of self-confidence total and subscale average scores of the students that took education of the internship program were found statistically to be higher than the total scores of the students who did not took education of the internship program (p<0.05). It was determined that anxiety total and subscale total scores of the students who received the internship program were lower than the total scores of the students who did not, but the difference was not statistically significant (p>0.05). Conclusions: In the study, the conclusion was that the internship program was effective in raising the level of self-confidence in clinical decision-making and lowering the anxiety levels of nursing students. The study is the first study on the subject in our country and new studies are needed.

Keywords:

anxiety, nurse, internship, clinical decision, student, self-confidence,

PDF

___

1. Bjørk IT, Hamilton GA. Clinical decision making of nurses working in hospital settings. Nursing Research and Practice. 2011; 8: 1-8.
2. Chen SL, Hsu HY, Chang CF, Ling ECL. An exploration of the correlates of nurse practitioners’ clinical decision‐making abilities. Journal of Clinical Nursing. 2016; 25(7-8): 1016-24.
3. Thompson C, Aitken L, Doran D, Dowding D. An agenda for clinical decision making and judgement in nursing research and education. International Journal of Nursing Studies. 2013; 50(12): 1720-26.
4. Sucu G, Dicle A, Saka O. Hemşirelikte klinik karar verme, etkileyen etmenler ve karar verme modelleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2012; 9(1): 52-60.
5. White KA. Development and validation of a tool to measure self-confidence and anxiety in nursing students during clinical decision making. Journal of Nursing Education. 2013; 53(1): 14-22.
6. Bektaş İ, Yardımcı F, Bektaş M, White KA. Psychometric properties of the turkish version of nursing anxiety and self-confidence with clinical decision making scale. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(2): 83-92.
7. Ateş N, Güçlüel Y, Pirecioğlu M, Güngörmüş E, Yıldırım A. İntörn klinik uygulama programına yönelik intörn hemşire, rehber hemşire ve klinik sorumlu hemşiresinin görüş ve önerileri. Turkish Journal of Research & Development in Nursing. 2017; 19(3): 1-11
8. Brown T, Williams B, McKenna L, Palermo C, McCall L, Roller L, et al. Practice education learning environments: the mismatch between perceived and preferred expectations of undergraduate health science students. Nurse Education Today. 2011; 31(8): 22-8.
9. Harrison TM, Stewart S, Ball K, Bratt MM. Clinical focus program: Enhancing the transition of senior nursing students to independent practice. Journal of Nursing Administration. 2007; 37(6): 311-17.
10. Alver B. Psikolojik danışma ve rehberlik eğitimi alan öğrencilerin empatik beceri ve karar verme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi 2004;10:185- 205.
11. Azak A, Taşçı S. Klinik karar verme ve hemşirelik. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History. 2009; 17(3): 176-83.
12. Atasoy I, Sütütemiz N. Bir grup hemşirelik son sınıf öğrencisinin hemşirelik eğitimi ile ilgili görüşleri. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2014; 22(2): 94–104.
13. Dicle A, Edeer AD. Examination of clinical decision making perceptions of nursing students. The New Educational Review. 2013; 33(3): 134- 44.
14. Garrett, B. Student nurses’ perceptions of clinical decision-making in the final year of adult nursing studies. Nurse Education in Practice, 2005; 5: 30– 9.
15. Sheu S, Lin HS, Hwang SL. Perceived stres and physio-psycho-social status of nursing students during their initial period of clinical practice: the effect of coping behaviors. International Journal of Nursing Studies. 2002; 39: 165-75.
16. Jahanpour F, Sharif F, Salsali M, Kaveh MH, Williams LM. Clinical decision‐making in senior nursing students in Iran. International Journal of Nursing Practice. 2010; 16(6): 595-602.
17. Karagözoğlu Ş, Özden D, Tok Yıldız F. Entegre program hemşirelik öğrencilerinin klinik stres düzeyi ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2013; 16: 89-95.
18. Tural Büyük E, Rızalar S, Çetin A, Sezgin S. Hemşirelerin intörn eğitim uygulaması hakkındaki görüş ve önerileri. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 3(3): 135-40.
19. Sabancıoğulları S, Doğan S, Kelleci M, Avcı D. Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin intörnlik programına ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. DEUHFED. 2012; 5(1):16-22.
20. Özbayır T, Yavuz N, Taşdemir N, Dirimeşe E, Seki Z, Okgün A. Cerrahi hastalıkları hemşireliği intörn öğrencilerinin klinik uygulamayı değerlendirmeleri ve akademik başarı durumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2011; 27(1): 1-9.
21. Coram C. Expert role modeling effect on novice nursing students' clinical judgment. Clinical simulation in nursing. 2016; 12: 385-91.
22. Ross JG, Carney H. The effect of formative capstone simulation scenarios on novice nursing students' anxiety and self-confidence related to initial clinical practicum. Clinical Simulation in Nursing. 2017; 13(3): 116-20.
23. Cobbett S, Snelgrove-Clarke E. Virtual versus face-to-face clinical simulation ın relation to student knowledge, anxiety, and selfconfidence ın maternal-newborn nursing: a randomized controlled trial. Nurse Education Today. 2016; 45: 179-184.
24. Erenel Ş, Ümran D, Kutlutürkan S, Vural G. Hemşirelik dördüncü sınıf öğrencilerinin ve hemşirelerin intörnlük uygulamasına ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2008; 15(2): 16-25.
25. Porter J, Morphet J, Missen K, Raymond A. Preparation for high-acuity clinical placement: confidence levels of final-year nursing students. Advances in Medical Education and Practice. 2013; 4: 83-9.
26. Bayar K, Çadır G, Bayar B. Hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulamaya yönelik düşünce ve kaygı düzeylerinin belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009; 8(1):37-42
27. Arabacı LB, Korhan EA, Tokem Y, Torun R. Hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin ilk klinik deneyim öncesi-sırası ve sonrası anksiyete ve stres düzeyleri ve etkileyen faktörler. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015; 2(1): 1-16.
28. Taslak S, Işıkay Ç. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin eğitim algıları ile kaygı ve umutsuzluk düzeylerine yönelik bir araştırma: Sağlık yüksekokulu örneği. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015; 6(3): 108-15.
29. Ağaçdiken S, Mumcu Boğa N, Özdelikara A. Hemşirelik öğrencilerinin hemşirelik eğitimine yönelik yaşadıkları stres düzeyinin belirlenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 2016;1(1):1-19.
30. Hulley SB, Cummings SR, Browner WS, Grady D, Newman TB. Designing clinical research; an epidemiologic approach, 4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2013. Appendix 6C, page 79.
31. Uçar T, Duy B. Ebelik ve hemşirelik bölümü öğrencilerinin denetim odağı ve özgüvenlerinin problem çözme becerileri ile ilişkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013; 12(6): 689- 98.
32. Alamrani MH, Alammar KA, Alqahtani SS, Salem OA. Comparing the effects of simulationbased and traditional teaching methods on the critical thinking abilities and self-confidence of nursing students. Journal of Nursing Research 2018;26(3):152-7.
33. Yiğitbaş Ç, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin özetkililik-yeterlik düzeyinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2003; 7(1): 6- 13.
34. Aytekin S, Özer FG, Beydağ KD. Denizli Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin klinik uygulamalarda karşılaştıkları güçlükler. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009; 4(10): 137-49.
35. Erbil N, Kahraman A, Bostan Ö. Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik deneyim öncesi anksiyete düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2006; 9(1): 10-16.
36. Gümral N, Coşar F. Ebelik ve hemşirelik son sınıf öğrencilerinin okul-hastane işbirliği ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2006; 13(3): 21-4.
37. Warren MB. The impact of simulation-besed learning experience on the students satisfaction, perceived self-confidence, and anxiety. Hunt School of Nursing. Nursing Theses and Capstone Projects. 2015; 225.
38. Sharif F, Masoumi S. A qualitative study of nursing student experiences of clinical practice. BMC Nursing. 2005; 4(6): 1-7.
39. Gümüş F, Zengin L. Anxiety, depressive symptom frequency and related factors in nursing students. Van Medical Journal. 2018; 25(4): 527-534.
40. Deveci SE, Çalmaz A, Açık Y. Doğu Anadolu'da yeni açılan bir üniversitenin öğrencilerinde kaygı düzeylerinin sağlık, sosyal ve demografik faktörler ile ilişkisi. Dicle Tıp Dergisi. 2012; 39(2): 1889-96.
41. Hacıhasanoğlu R, Karakurt P, Yılmaz S, Yıldırım A. Sağlık Yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinin klinik uygulamaya ilişkin kaygı düzeylerinin belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2008; 11(1): 69-75.
42. Zaybak A. Hemşirelik öğrencilerinin ilk klinik deneyim sırasındaki stres düzeylerinin incelenmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2013; 21(2): 101-6.
43. Alpertonga H, Ünsar AS, Akın YK. Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin kaygı ve stres düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir alan araştırması. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 2016; 16(32): 71-83.
44. Şirin A, Öztürk R, Bezci G, Çakar G, Çoban A. Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimi ve mesleği uygulamaya yönelik görüşleri. Dirim Tıp Gazetesi. 2008; 83(1): 69-75.
45. Sarıçam H, Güven M. Özgüven ve dini tutum. The Journal of Academic Social Science Studies, International Journal of Social Science. 2012; 5(7): 573-586.
46. Kukulu K, Korukcu O, Özdemir Y, Bezci A, Çalık C. Self-confidence, gender and academic achievement of undergraduate nursing students. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing. 2013; 20(4): 330-5.
47. Karademir N. Fen edebiyat fakültesi coğrafya bölümü öğrencilerinin özgüven algıları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 12(1): 53-77.
48. Yalman, İ. N., Özkaynar, K. Öğrencilerin özgüven seviyeleri ile mesleki başarı düzeyleri arasındaki ilişki: Cumhuriyet Üniversitesi Meslek Yüksekokullarında uygulama. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2018; 18(1): 223-233.
49. Soner O. Aile uyumu, öğrenci özgüveni ve akademik başarı arasındaki ilişkiler. Eğitim Bilimleri Dergisi. 2000; 12(12): 249-260