GEBELERDE ALGILANAN STRES DÜZEYLERİNİN VE ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN BELİRLENMESİ

Amaç: Bu araştırmanın amacı; gebelerin algıladıkları stres düzeylerinin ve etkileyen faktörlerin belirlenmesidir.Yöntem: Tanımlayıcı türde yapılan araştırma, 30 Şubat 2018-30 Mayıs 2019 tarihleri arasında ülkenin doğusunda bulunan bir üniversite hastanesinin kadın hastalıkları (obstetri) polikliniğinde yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini belirtilen tarihler arasında ilgili polikliniklere prenatal kontrol amacıyla başvuran 740 gebe oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında “Tanıtıcı Özellikler Formu” ve “Doğum Öncesi Algılanan Stres Ölçeği” kullanılmıştır. Bulgular: Çalışma kapsamına alınan gebelerin yaş ortalamasının 25.80±5.35 olduğu, %48’inin 24 yaş altında olduğu ve %30.7’sinin ortaokul mezunu olduğu saptanmıştır. Gebelerin %94.9’unun isteyerek gebe kaldığı, %32.7’sinin 36. gebelik haftasında olduğu ve %56.2’sinin primigravida olduğu tespit edilmiştir. Gebelerin yaş, eğitim düzeyi, eşin eğitim düzeyi, eşin mesleği, aile tipi, ekonomik durum, gebelik haftası, gravida, parite, gebeliği isteme durumu, gebelikte problem yaşama durumu, alınan doğum öncesi bakım sayısı ve doğum sonrası bebek bakımına yardım edecek birinin bulunma durumuna göre Doğum Öncesi Algılanan Stres Ölçeği alt boyut ve toplam puan ortalamaları arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p<0.05).Sonuç: Çalışma sonucunda gebelerin doğum öncesi algıladıkları stres düzeyinin yüksek olduğu, 24 yaş ve altında olan, eşi ve kendisi ilkokul mezunu olan, eşi işçi olan, geniş ailede yaşayan, ekonomik durumu kötü olan, 39. gebelik haftasında olan, primigravida olan, nullipar olan, gebeliğini istemeyen, gebeliğinde problem yaşayan, 8’den fazla doğum öncesi bakım alan ve doğum sonrası bebek bakımına yardım edecek kimsesi bulunmayan gebelerin doğum öncesi algıladıkları stres düzeyinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Antenatal kontrollerde; gebelik döneminde stres yaratan risk faktörleri göz önünde bulundurularak, riskli gruplar öncelikli olmak üzere gebelerin stresle baş etme düzeylerini artırmak için eğitim ve danışmanlık verilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Doğum öncesi, gebelik, hemşirelik, stres

DETERMINATION OF THE LEVEL OF PERCEIVED STRESS AND AFFECTING FACTORS IN PREGNANT WOMEN

Aim: The aim of this study is to determine the stress levels of pregnant women and the effective factors.Methods: This descriptive type research was conducted between February 30th 2018 and May 30th, 2019 in the obstetrics outpatient clinics of a University Hospital in the eastern Turkey. The sample of the study consisted of 740 pregnant women who applied to the relevant polyclinics for prenatal control between the specified dates. In the data collection, "Introductory Characteristics Form" and the "Antenatal Perceived Stress Scale" were used. Results: The average age of the pregnant women included in the study was 25.80±5.35, 48% was under the age of 24, and 30.7% was graduated from secondary school. Of the pregnant women, 94.9% had planned pregnancy, 32.7% was in the 36th week of gestation, and 56.2% was primigravida. According to the age, education level, spouse's education level, spouse's job, family type, economic situation, gestational age, gravida, parity, planned pregnancy status, problems in pregnancy, number of prenatal care received and the presence of someone to assist in the postpartum infant care, the difference between the Prenatal Perceived Stress Scale total and sub-scale score averages was found to be statistically significant (p<0.05).Conclusion: As a result of the study, the antenatal perceived stress level of the pregnant women was found to be high, and the stress levels of those who were 24 years old and younger, who were and whose spouse were primary school graduate, whose spouse is a worker, who was living in an extended family, who had poor economic status, who was primigravida, who was nullipar, who did not want her pregnancy, who had pregnancy problems, who received more than 8 prenatal care, and who had no one to assist in postpartum baby care were found to have higher perceived stress levels. Considering the risk factors that cause stress during pregnancy during antenatal controls, training and counseling may be recommended to increase the level of coping of pregnant women, primarily risky groups.

Keywords:

Prenatal, Pregnancy, Nursing, Stress,

PDF

___

1. Dülgerler Ş, Engin E, Ertem G. Gebelerin Ruhsal Belirti Dağılımlarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005;1: 115-26.
2. Taşkın L. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 13. Baskı. Ankara, Özyurt Matbaacılık, 2016:259-65.
3. Yeşilçiçek Çalık K, Aktaş S. Gebelikte Depresyon: Sıklık, Risk Faktörleri ve Tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar 2011; 3: 142-62.
4. Ortaarık E, Tekgöz İ, Ak M, Kaya E. İkinci Trimestir Gebelerde Depresyon ve Anksiyete Bozukluğu İle İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2012; 1: 16-20.
5. Atasever İ, Sis Çelik A. Prenatal Stresin AnaÇocuk Sağlığı Üzerine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2018; 21(1):60-8.
6. Yali AM, Lobel M. Stress-Resistance Resources and Coping in Pregnancy. Anxiety, Stress and Coping 2002; 15: 289–309.
7. Alderdice F, Lynn F. Factor Structure of The Prenatal Distress Questionnaire. Midwifery 2011; 27: 553-9.
8. Huizink AC, Mulder EJ, Robles De Medina PG, Visser GH, Buitelaar JK. Is Pregnancy Anxiety A Distinctive Syndrome? Early Human Development 2004; 79: 81-91.
9. Alder J, Fınk N, Bitzer J, Hösli I, Holzgreve W. Depression and Anxiety During Pregnancy: A Risk Factor For Obstetric, Fetal and Neonatal Outcome? A Critical Review of The Literature. The Journal of Maternal-Fetal and Neonatal Medicine 2007; 20: 189-209.
10. Diego MA, Field T, Hernandez-Reif M, Schanberg S, Kuhn C, Gonzalez-Quintero VH. Prenatal Depression Restricts Fetal Growth. Early Human Development 2009; 85: 65-70.
11. Lancaster CA, Gold KJ, Flynn HA, Yoo H, Marcus SM, Davis MM. Risk Factors For Depressive Symptoms During Pregnancy: A Systematic Review. American Journal of Obstetrics and Gynecology 2010; 202: 5-14.
12. Limlomwongse N, Liabsuetrakul T. Cohort Study of Depressive Moods in Thai Women During Late Pregnancy And 6–8 Weeks of Postpartum Using The Edinburgh Postnatal Depression Scale (Epds). Archives of Women’s Mental Health 2006; 9: 131- 8.
13. Orr ST, Blazer DG, James SA, Reiter JP. Depressive Symptoms and Indicators of Maternal Health Status During Pregnancy. Journal of Women’s Health 2007; 16: 535-42.
14. Woods SM, Melville JL, Guo Y, Fan MY, Gavin A. Psychosocial Stress During Pregnancy. American Journal of Obstetrics And Gynecology 2010; 202: 61-7.
15. Razurel C, Kaiser B, Dupuis M,Antonietti JP, Citherlet C, Epiney M,Sellenet C. Validation of The Antenatal Perceived Stress Inventory. Journal of Health Psychology 2014;19: 471-81.
16. Atasever İ, Sis Çelik A. The Validity and Reliability of The Antenatal Perceived Stress Inventory Turkish Version: A Methodological Study. Health Care For Women International 2018;39(10): 1140-57.
17. Figueiredo B, Pacheco A, Costa RA. Depression During Pregnancy and The Postpartum Period in Adolescent and Adult Portuguese Mothers. Archives of Women's Mental Health 2007;10(3): 103-9.
18. Lau Y, Keung DWF. Correlates of Depressive Symptomatology During The Second Trimester of Pregnancy Among Hong Kong Chinese. Social Science & Medicine 2007;64(9): 1802-11.
19. Kapan M, Yanıkkerem E. Kırsal ve Kentsel Alanda Yaşayan Gebelerin Depresyon, Yalnızlık ve Şiddete Maruz Kalma Durumları. TAF Preventive Medicine Bulletin 2016;15(5):431-9
20. Gözüyeşil YE, Şirin A, Çetinkaya Ş. Gebe Kadınlarda Depresyon Durumu ve Bunu Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Fırat Sağlık Dergisi 2008; 3(9): 40-66
21. Çapık A, Apay SE, Sakar T. Gebelerde Distres Düzeyinin Belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2015; 18(3):196-203
22. Arslan B, Arslan A, Kara S, Öngel K, Mungan MT. Gebelik Anksiyete ve Depresyonunda Risk Faktörleri: 452 Olguda Değerlendirme. Tepecik Eğitim Hastanesi Dergisi 2011;21(2): 79-84.
23. Şahin EM, Kılıçarslan S. Son Trimester Gebelerin Depresyon ve Kaygı Düzeyleri ile Bunları Etkileyen Etmenler. Trakya Universitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2010; 27(1):51-8.
24. Bödecs T, Horvath B, Kovács L, Németh MD, Sándor J. Prevalence of Depression and Anxiety in Early Pregnancy On A Population Based Hungarian Sample. Orvosi Hetilap 2009; 150: 1888-93.
25. Leigh B, Milgrom J. Risk Factors for Antenatal Depression, Postnatal Depression and Parenting Stress. BMC Psychiatry 2008;8(24):1-11.
26. Sjögren B. Reasons for Anxiety About Childbirth in 100 Pregnant Women. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynaecology 1997;18(4):266-72.
27. Akbaş E, Vırıt O, Savaş AH, Sertbaş G. Gebelikte Sosyodemografik Değişkenlerin Kaygı ve Depresyon Düzeyleriyle İlişkisi. Nöropsikiyatri Arşivi, 2008;45(3):85-91
28. Alipour Z, Lamyian M, Hajizadeh E, Vafaei MA. The Association Between Antenatal Anxiety and Fear of Childbirth in Nulliparous Women: A Prospective Study Iran. Journal of Nursing and Midwifery Research 2011;16(2):169-73.
29. Dündar T, Özsoy S, Aksu H, Toptaş B. Obstetrik Özelliklerin Gebelikte Distres Üzerine Etkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2019;22(1):17-24.
30. Bunevicius R, Kusminskas L, Bunevicius A, Nadisauskiene RJ, Jureniene K, Pop VJ. Psychosocial Risk Factors For Depression During Pregnancy. Acta Obstetricia Gynecologica Scandinavica 2009; 88:599-605.
31. Prost A, Lakshminarayana R, Nair N, Tripathy P, Copas A, Mahapatra R et al. Predictors of Maternal Psychological Distress in Rural India: A Crosssectional Community-Based Study. Journal of Affective Disorders, 2012;138: 277-86.
32. Mccrory C, Mcnally S. The Effect of Pregnancy Intention on Maternal Prenatal Behaviours Andparent and Child Health: Results of An Irish Cohort Study. Pediatric and Perinatal Epidemiology 2013;27: 208-15.
33. Shishehgar S, Dolatian M, Majd HA, Bakhtiary M. Perceived Pregnancy Stress And Quality of Life Amongst Iranian Women. Global Journal of Health Science 2014; 6(4): 270-7.
34. Chou FH, Avant KC, Kuo SH, Fetzer SJ. Relationships Between Nausea and Vomiting, Perceived Stress, Social Support, Pregnancy Planning, and Psychosocial Adaptation in A Sample of Mothers: A Questionnaire Survey. International Journal of Nursing Studies. 2008; 45(8): 1185-91
35. Güleç D, Öztürk R, Sevil Ü, Kazandı M. Gebelerin Yaşadıkları Doğum Korkusu İle Algıladıkları Sosyal Destek Arasındaki İlişki. Journal of Clinical Obstetrics & Gynecology, 2014;24(1): 36-41.