Modernleşmenin Yaşam Tarzı Ve Beğeni Yargılarına Etkisi Bağlamında Konut Reklamlarının Analizi
Sanayi
devrimi ile birlikte modernleşen dünyada siyasal, ekonomik, sosyal vb.
alanlarda pek çok değişim yaşanmıştır. Bu değişimlere paralel bir şekilde
bireylerin yaşam tarzları farklılaşmış, giyilen kıyafetlerden barınma
ihtiyacını karşılayan evlere kadar gündelik hayatın pek çok alanı bu değişimden
etkilenmiştir. Konutlar modern hayat öncesi sahip olduğu anlamlardan farklı
olarak bireyin sosyal statüsünü gösteren birer meta haline gelmiş, reklamlar bu
algının oluşmasında büyük rol oynamıştır. Reklamlar modern insanın gündelik
hayatını şekillendirmesinde etkili olduğu gibi bireylerin/ailelerin konut
seçiminde farklı kıstasların ön plana çıkmasına sebep olmuştur. Bu bağlamda modernleşme
söyleminin yaşam tarzlarına etkisi, reklamlar üzerinden beğeni yargılarının
okunması ve konut anlayışlarında yaşanan değişimler çalışmanın konusunu
oluşturmuştur.
Bu çalışmada modernleşme
söyleminin inşa ettiği mekân kavramsallaştırması belirginleştirilmiş ve modernleşme
söyleminin yaşam tarzlarını ve beğeni yargılarını nasıl şekillendirdiği konut
reklamları üzerinden ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada ulusal nitelikte
ve günlük yayın yapan Sabah, Hürriyet ve Sözcü gazetelerinde 2018 yılı Şubat
ayında yayınlanan konut reklamları göstergebilimsel yöntemle analiz
edilmiştir. Bu üç gazete incelenen
dönemde tirajı en yüksek üç gazete arasında yer almıştır. Çalışmada konut
reklamları üzerinden yapılan çözümlemeler reklamların, bir ürünü kitlelere
tanıtma işlevinden daha çok modern hayat ve kapitalistleşen ilişkiler
içerisinde tüketim toplumunun dinamiklerini besleyen, beğeni yargıları ve yaşam
tarzı üzerinde etki mekanizması oluşturmaya çalışan işlevleriyle ön plana
çıktıklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler:
modernleşme
Reading The Effect Of Modernization On Life Style And Artificial Judiciıals
In the modernizing world
with the industrial revolution, political, economic, social and so on. There
have been many changes in areas. Parallel to these changes, the lifestyles of
individuals have been differentiated, and many areas of daily life have been
influenced by this change, from the clothing to the houses that meet the need
for housing. Houses have become a commodity that shows the social status of the
individual, unlike the pre-modern life meanings, and ads played a major role in
the formation of this perception. Ads have been influential in shaping the
daily life of modern people, as individuals / families have come to the
forefront of different criteria in the choice of housing. In this context, the
effect of modernization discourse on lifestyles, reading of appreciation
judgments through advertisements and changes in housing conceptions were the
subject of this study.
In this study, the
conceptualization of the space constructed by the discourse of modernization is
clarified and it has been tried to be revealed through the housing
advertisements how modernization discourse shapes lifestyles and tastes of
taste. In this study, housing advertisements published in Sabah, Hürriyet and
Sözcü newspapers, which are national and daily publications, were analyzed by
semiotic method in February 2018. These three newspapers were among the three
newspapers with the highest circulation. In the study, the analyzes made
through housing advertisements show that advertisements stand out with their
functions that try to create a mechanism of influence on tastes and lifestyle,
which nourish the dynamics of the consumer society in modern life and
capitalist relations rather than the function of introducing a product to the
masses.
Keywords:
Modernization, Consumption, Place Residential Advertisements,
___
Adorno, Theodor (2017). Mınıma Moralıa (Çev: Orhan Koçak, Ahmet Doğukan), İstanbul, Metis Yayınları.Adorno, Theodor ve Horkheımer, Max (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği, (Çev: Nihat Ülner), Elif Karadoğan, İstanbul, Kabalcı Yayıncılık.Alver, Köksal (2013). Siteril Hayatlar, Ankara, Hece Yayınları.Arun, Özgür (2013). Rafine Beğeniler ya da Sıradan Hazlar: Türkiye’de Beğeninin, Ortamın ve Tüketimin Analizine İlişkin Bir Model, Kültür ve İletişim, 16(2), 45-72.Aslanoğlu, Rana (1998). Kent, Kimlik ve Küreselleşme. Bursa, Asa Kitaplığı.Ayata, Sencer ve Ayata, Ayşe (2000). “Mübeccel Kıray İçin Yazılar.” (Der: Fuat Ercan vd.) Toplumsal Tabakalaşma, Mekânsal Ayrışma ve Kent Kültürü, İstanbul, Bağlam Yayınları.Aydoğan, Filiz (2005). Medya ve Tüketim Kültürü Üzerine Eleştirel Bir Analiz. İstanbul, Türkmen Kitabevi.Aytekin, Arif (2017). İsmet Özel Versus Dünya Sistemi, Ankara, Gece Kitaplığı.Bali, Rıfat (2002). Tarz-ı Hayattan Lıfe Stylea’a, İstanbul, İletişim Yayıncılık.Baransel, Attila, (1974). Toplumsal ve Kültürel Değişme Olarak Modernleşme. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi. C.3 75-90.Barthes Roland: (1979). Göstergebilim İlkeleri, (Çev: Berke Vardar-Mehmet Rifat), Ankara, Kültür Bakanlığı.Barthes, Roland (2014). Göstergebilimsel Serüven, (Çev: Mehmet Rifat, Sema Sifat), İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.Batı, Uğur (2016). Reklamın Dili, İstanbul, Alfa Basım.Baudrillard, Jean (2008). Tüketim Toplumu, (Çev: Hazal Deliceçaylı, Ferda Keskin), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Baudrillard, Jean (2017). Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev: Oğuz Adanır), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Baudrillard, Jean (2014). Nesneler Sistemi, (Çev: Oğuz Adanır, Aslı Karamollaoğlu), İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.Bauman, Zygmunt ve Lyon, David (2016). Akışkan Gözetim, (Çev: Elçin Yılmaz), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Bauman, Zygmunt (1998). Postmodern Etik, (Çev: Alev Türker), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Bauman, Zygmunt (2003). Modernlik ve Müphemlik, (Çev: İsmail Türkmen), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Bauman, Zygmunt (2017). Sosyolojik Düşünmek, (Çev: Abdullah Yılmaz), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Bauman, Zygmunt (2018). Kuşatılmış Toplum (Çev: Akın Emre Pilgir), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Bayhan, Vehbi (2011). Tüketim Toplumunda Bireyin Ontolojik Mottosu: Tüketiyorum Öyleyse Varım. Sosyoloji Konferansları Dergisi, Sayı: 43, 221-248.Bedirhan, Azad (2016). İdeal Ev Mitosuyla Hayaller ve Düşler Ülkesinde Yaşa(t)mak: Lüks Konut Reklamlarının Eleştirel Bir Analizi. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi. C.12, 45-80.Bennett, Andy (2013). Kültür ve Gündelik Hayat, (Çev: N.Tokdoğan, B.Şenal, U.Y.Kara), Ankara, Phoneix Yayınevi.Bergel, Egon Ernest (1955). Urban Sociology, McGraw-Hill, New York.Berger, John (1986). Görme Biçimleri. (Çev: Yurdanur Salman), İstanbul: Metis Yayınları.Berger, Peter (2002). Dinin Krizinden Sekülerizmin Krizine, (Der. ve Çev: Ali Köse). Sekülerizm Sorgulanıyor, İstanbul, Ufuk Kitapları.Berman, Marshall (2017). Katı Olan Her Şey Buharlaşıyor, (Çev: Ümit Altuğ, Bülent Peker), İstanbul, İletişim Yayınları.Bottomore, Tom (2013). Frankfurt Okulu ve Eleştirisi (Çev: Ümit Hüsrev Yolsal), Say Yayınlar, İstanbul.Bourdieu, Pierre (2016). Sosyoloji Meselesi, (Çev:Filiz Öztürk vd.), Ankara, Heretik Yayınları.Bozkurt, İzzet (2004). İletişim Odaklı Pazarlama, İstanbul: Media Cat.Burton, Graeme (1995). Görünenden Fazlası: Medya Analizlerine Giriş, (Çev: Nefin Dinç), İstanbul, Alan Yayınları.Cansever, Turgut (2014). Kubbeyi Yere Koymamak, İstanbul, Timaş Yayınları.Cevizci, Ahmet (1999). Felsefe Sözlüğü, İstanbul, Paradigma Yayınları.Çallı, İçten Duygu (2007). Bir Sözsüz İletişim Öğesi Olarak Renk ve Renk Kullanımının Basılı Reklam Araçlarında Tüketici Algısı Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, İzmirÇeken, Birsen ve Yıldız, Elif (2015). Renklerin Reklam Algısı Üzerindeki Etkisi: 2012 Kırmızı Reklam Ödülleri, Sanat Eğitim Dergisi, 3 (2), 129-146.Çubuklu, Yaşar (2001). Kovulanın İzi, İstanbul, Metis Yayınları.Dağtaş, Banu (2003). Reklamı Okumak, Ankara, Ütopya Yayınevi.Debord, Guy (2017). Gösteri Toplumu (Çev: Ayşe Ekmekçi ve Okşan Taşkent), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Doğan, Mehmet (1982). Büyük Türkçe Sözlük, Ankara, Birlik Yayınları.Douglas, Kellner (1991). Enformasyon Devrimi Efsanesi, (Der. ve Çev: Yusuf Kaplan), Reklam ve Tüketim Kültürü, İstanbul: Rey Yayınları.Düzgün, Şaban Ali (2016). Kimliksiz Hakikatler, Ankara, Otto Yayınları.Erdoğan, İrfan (2012). Pozitivist Metodoloji ve Ötesi, Ankara, Erk Yayınları. Featherstone, Mike (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev: Mehmet Küçük), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Fiske John: (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş, (Çev. Süleyman İrvan) Ankara, Bilim ve Sanat.Florıda, Rıchard (2018). Yeni Kentsel Kriz (Çev: Derya Nuket Özer), İstanbul, Doğan Kitap.Fromm, Erich (1997). Sahip Olmak ya da Olmak, (Çev: Aydın Arıtan), İstanbul, Arıtan Yayınları.Giddens, Anthony (2016). Modernliğin Sonuçları, (Çev: Ersin Kuşdil), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Giddens, Anthony ve Pıerson Chrıstopher (2001). Modernliği Anlamlandırmak, (Çev: Serhat Uyurkulak, Murat Sağlam), İstanbul, Alfa Yayınları.Gön, Aslı (2017). Hiçbir-Yer’de Yaşam:Konut Projeleri Görselleri. İlef Dergisi. Sayı:4 Cilt:2 67-88.Guénon, René (2012). Modern Dünyanın Bunalımı, (Çev. Mahmut Kanık), Ankara, Hece Yayınları.Guiraud, Pierre (1994). Göstergebilim, (Çev: Mehmet Yalçın), Ankara, İmge Kitabevi.Gür, Şengül Öymen (2000). Konut Kültürü. İstanbul, Yem Yayınları.Güvenç, Murat (1998). 75 yılda Değişen Kent ve Mimarlık, Beş Büyükşehirde Statü-Gelir Temelinde Mekansal Farklılaşma:İlişkisel Çözümlemeler, İstanbul, Tarih Vakfı Yayınları.Hasol, Doğan (2010). Ansiklopedik Mimarlık Sözlüğü, İstanbul, Yem Yayınları.Karapınar, A. (2008). Endüstri Çalışanlarını Motive Eden Etmenlerin Maslow ve Herzberg’in Kuramlarına Göre İncelenmesi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. Kasım, Metin(2013). Reklam Fotoğrafçılığı, Konya, Çizgi Kitabevi Yayınları.Kumar, Krishan (1999). Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kurumları, (Çev: Mehmet Küçük), Ankara, Dost Kitabevi Yayınları.Küçükerdoğan, Rengin. (2005). Reklam Söylemi. İstanbul, Es Yayınları.Lee, Rose Hum (1955). The City, Lippincott, New York.Lefebvre, Henrı (1998). Modern Dünyada Gündelik Hayat, (Çev: Işın Gürbüz), İstanbul, Metis Yayınları.Lefebvre, Henri (2014). Mekânın Üretimi, (Çev: Işık Ergüden), İstanbul, Sel Yayıncılık.Macfarlane, Alan (1993). Kapitalizm Kültürü, (Çev: Remzi Hakan Kır.) İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Marmasan, Deniz (2014). Bir Mekânsal Ayrışma Modeli Olarak Modern Gettolaşma: Televizyon Reklamları Üzerine Bir İnceleme. Global Media Journal: TR Edition. (9), 219-242.McLuhan, Marshall ve Fiore, Quentin (2012). Medya Mesajı, Medya Masajıdır, ( Haz: Jerome Agel, Çev: İlke Haydaroğlu), İstanbul, MediaCat.Odabaşı, Yavuz (2004). Postmodern Pazarlama, İstanbul, MediaCat.Ogilvy, David (1989). Bir Reklamcının İtirafları, İstanbul, Afa Yayınları.Öncü, Ayşe (2005) “İdeal Ev" Mitolojisi Sınırları Aşarak İstanbul'a Ulaştı”, Mekân, Kültür; İktidar Küreselleşen Kentlerde Yeni Kimlikler, İstanbul, İletişim Yayınları, 85 – 103.Ötkünç, Arbil. ve Coşkun, Burcu (2012). Bir Yaratıcı Küme Örneği: Galata. İdealkent Kent Araştırmaları Dergisi. (7), 85-109.Özbek, Yılmaz (2005). Postmodernizm ve Alımlama Estetiği, Konya, Çizgi Kitabevi.Özcan, Ebru. (2007). Göstergebilimsel Açıdan Reklam Dilinin Tüketim Toplumuna Etkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Grafik Bölümü, Isparta.Özgül, Su ve Kaplan, Burçin (2017). Konut Pazarlamasında Pazarlama Karması Stratejileri Üzerine Bir Araştırma. Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi. Cilt:8 Sayı:15 1-26.Öztürk, Serdar (2012). Mekân ve İktidar, Ankara, Phoneıx Yayınları.Saussure Ferdinand de: (1985). Genel Dilbilim Dersleri, (çev. Berke Vardar), Ankara, Birey ve Toplum.Schick, İrvin Cemil (2001). Batı’nın Cinsel Kıyısı: Başkalıkçı Söylemde Cinsellik ve Mekânsallık, (Çev: Savaş Kılıç), İstanbul, Tarih Vakfı Yurt Yayınları.Solmaz, Bünyamin (2011). Modernlik ve Modernleşme Kuramlarına Yöneltilen Eleştiriler, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı:32, 35-58.Şahin, Pınar ve Şener, Mert (2018). Türkiye’de Konut Söylemlerinde Yaşanan Değişimin Reklamlar Üzerinden Analizi, Kent Araştırmaları Dergisi, Sayı:23 Cilt:9 258-291.Taşar, Sinem (2008). Mekânsal İmge Yaratmada Medyanın Rolü Küresel İstanbul’da Lüks Konut Reklamları. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Taylor, Charles (2017). Modernliğin Sıkıntıları, (Çev: Uğur Canbilen), İstanbul, Ayrıntı Yayınları.Tazegül, Murat (2005) Modernleşme Sürecinde Türkiye, İstanbul, Babil Yayınları.Teker, Ulufer (2002). Grafik Tasarım ve Reklam, İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.Tellan, Derya Öcal (2008). Gündelik Yaşamın Üretimi ve Reklamlar, İletişim Dergisi, ss: 27-53, Ankara.Thompson, John B. (2008). Medya ve Modernite, (Çev: Serdar Öztürk), İstanbul, Kırmızı Yayınları.Torlak, Ömer (2000), Tüketim: Bireysel Eylemin Toplumsal Dönüşümü, İstanbul, Inkilab Yayınları.Tönnies, Ferdinand (2005). Şehir ve Cemiyet. (Çev: Ahmet Aydoğan), Gemeinschaft ve Gesellschaft, İstanbul: İz Yayıncılık, 185-217.Türköne, Mümtaz'er (1994). Modernleşme Laiklik, Demokrasi, Ankara, Ark Yayınları.Uçar, Tevfik Fikret. (2004). Görsel İletişim Ve Grafik Tasarım, İstanbul: İnkılap Kitabevi.Veblen, Thorstein (2014). Aylak Sınıfın Teorisi, (Çev: Enver Günsel), Ankara, Tutku Yayınevi.Weber, Max (2015). Şehir, Modern Kentin Oluşumu, (Çev: Musa Ceylan), İstanbul, Yarın Yayınları.Wirth, Louis (2002). Bir Yaşam Biçimi Olarak Kentlileşme.(Der ve Çev: Bülent Duru, Ayten Alkan) Ankara, İmge Yayınevi.Yavuz, Selahaddin ve Çemrek, Fatih (2013). Konjoint Analizi İle Sağlık Çalışanlarının Konut Tercihlerinin Belirlenmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 379-396.Yüksel, Mehmet (2004). Modernite Postmodernite ve Hukuk, Ankara, Siyasal Kitabevi.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2019
- Yayıncı: Aksaray Üniversitesi