ANADOLU SAHASI MASALLARINDA ÇOCUKSUZLUK VE YILAN
Tarihler boyunca çocuk sahibi olmak, evlenen çiftlerin ait oldukları toplumlarda kendilerini gerçekleştirebilmeleri için temel görevlerinden biri olarak algılanmıştır. Hem neslin devamlılığını sağlayan hem de ebeveynlerin toplum tarafından kabul görmesini sağlayan çocuk, aile olmanın temeli sayılmıştır. Bu nedenle çocuk sahibi olamayan çiftler, toplum tarafından eksik ve kusurlu görülerek dışlanır. Çocuk sahibi olamayan bireyler hem neslinin devamını sağlamak hem de toplumda ve aile çevresinde kabul görmek amacıyla çocuk sahibi olmanın yollarını ararlar. Ait olduğu toplumun değer yargılarından ve hayata bakışından kesitler sunan masallarda çocuksuzluk çok sık işlenen konuların başında gelmektedir. Masallarda çocuk sahibi olamayan çiftler çeşitli çareler ararlar. Bunun için de en yüce makama yani Allah’a sığınıp ondan medet beklerler. Çocuk sahibi olabilmek için her şeye razı olduklarını bu uğurda her şeyi göze aldıklarını dualarında dile getirirler. Allah’tan kendilerine yılan da olsa bir evlat vermelerini isterler. Masallarda çocuksuzluğa çare olarak yılan da olsa bir evlat sahibi olmayı dilemenin temelinde insanoğlunun tarihler boyunca yılanla doğurganlık arasında ilişki kurması yatmaktadır. Yılan, semavi işareti olan Ay gibi doğum ve ölüm gizinin sahibi olarak görülür.
Anahtar Kelimeler:
çocuksuzluk, yılan, çocuk, masal, toplum
ANADOLU FİELD TALES OF CHİLDLESSNESS AND SNAKE
Having children throughout history has been perceived as one of the main tasks for married couples to realize themselves in the societies they belong to. The child, who ensured the continuity of the genertaion as well as the acceptance of the parents by the society, was considered the basis of being a family. For this reason, couples who cannot have children can be excluded by the society when they are seen as incomplete and imperfect. İndividuals who cannot have children can seek ways to have children in order to ensure the continuity of their generation and to be accepted in the community and around the family. Childlessness is one of the main topics of the fairy tales that offer cross sections of society’s value judgments and life views. Couples who cannot have children in fairy tales seek various solutions. For this reason, they take shelter from God, the supreme authority and wait for him. They say that they are willing to do anything to have children and that they are willing to do anything in their prayers. They ask them to give them a son, even if they are “snakes”. The main reason for wishing to have a son as a remedy for children without a child is the connection between snake and fertility throughout history. The snake is seen as the moon with a heavenly sign and as the owner of the mystery of birth and death.
Keywords:
childhood, snake, child, fairy tale, community,
___
- Referans1 Alay, O. (2005). Bingöl Masalları (İnceleme-Metin). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
- Referans2 Akyol, E. (2010). Muğla Masalları Metin-İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
- Referans3 Bakırcı, N. (2000). Niğde Masalları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Üniversitesi.
- Referans4 Bilican Gökkaya, V. (2015). “Sosyal Teoriler ve Kadın Üzerine”. The Journal of Academic Social Science. Sayı: 38. ss.337-350.
- Referans5 Boratav, Pertev Naili. (2001). (Haz. Helimoğlu Yavuz, Muhsine). Masallar - 1 Uçar Leyli. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
- Referans6 Campbell, J. (Çev. Emiroğlu, K.). (1995). Batı Mitolojisi Tanrının Maskeleri. Ankara: İmge Kitabevi: 41.
- Referans7 Ergin, M. (2011). Dede Korkut Kitabı (İnceleme). İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
- Referans8 Ersoy, N. (2000). Semboller ve Yorumları. İstanbul: Zafer Matbaası.
- Referans9 Erşahin, İ. (2011). Kahramanmaraş Masalları Üzerine Tip ve Motif Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Referans10 Gezer, A. (2006). Soyut Kavramların Öğretiminde Hayvan Masallarının Yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
- Referans11 Göde, H. A. (1997). Yalvaç Masalları Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Referans12 Gören, E. (Editör Gürsoy Naskali, Emine.). (2014). “Yakındoğu Kökenli Yılan Motifinin Yunan-Roma Dinindeki Alımlanışı”. Yılan Kitabı. İstanbul: Kitabevi Yayınları. ss. 20-35.
- Referans13 Kara, R. (1996). Erzincan Masalları (Metinler ve İncelemeler). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Referans14 Öcal, A. (1999). Karakuyu Köyü (Boğazlıyan-Yozgat) Çevresi Masalları I (Metinler ve İncelemeler). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi.
- Referans15 Özeçlik, M. (1993). Afyonkarahisar Masalları Üzerine Bir İnceleme 1. Cilt (İnceleme). Yayımlanmamış Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.
- Referans16 Sayar, S. (2015). Destanlardan Günümüze Çocuksuzluğun Dini, Toplumsal ve Bireysel Boyutları. Studies Of The Ottoman Domain. Cilt: 5. Sayı: 9. ss. 68-87.
- Referans17 Seyidoğlu, B. (1999). Erzurum Masalları. İstanbul: Erzurum Kitaplığı Yayınları.
- Referans18 Topdemir Koçyiğit, O. (2012). İnfertilite ve Sosyo-Kültürel Etkileri. İnsanbilim Dergisi. Sayı:1. ss. 27-37.
- Referans19 Tunç, T. (2008). Manisa Masalları Üzerine Bir İnceleme. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Ege Üniversitesi