Erkan T. DEMİREL, Ahmet YATKIN, Muhammet DÜŞÜKCAN, Neslihan DERİN, Arzu ÇAKINBERK, Mehmet GÜVEN

Seçilmişler Hükümdara Dönüşüyor Mu?: Yerel Siyasetçilere Yönelik Hükümdar Liderlik Ölçeği Geliştirme Çalışması

Bu çalışma, hükümdar (despotik) liderlik anlayışından yola çıkılarak, yerel siyaset liderleri olan belediye başkanlarının liderlik davranışlarının analizine yönelik olarak ele alınmıştır. Siyasi liderler için uygulanabilecek hükümdar liderlik ölçeği yazında bulunamadığı için yazına ölçek kazandırmak amaçlanmıştır. Öncelikle yazın taraması yapılmış ve elde edilen bilgilere dayanılarak madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzu, uzman görüşüne sunularak alana ve konuya uygunluk test edilmiştir. Bir sonraki adımda madde havuzu evrenden seçilen küçük bir grupla tartışılarak anlaşılabilirliği test edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğinin ve faktör yapısının belirlenmesi için “madde - alt ölçek toplamı korelasyonu”, “alt - üst %27’lik dilimler arası fark testi”, “keşfedici faktör analizi” ve “doğrulayıcı faktör analizi” yapılmıştır. Nihai analiz sonuçları, ölçeğin üç faktörden oluştuğunu (kibirlilik, duyarsızlık, ezicilik) göstermiştir. Bu üç faktör, toplam varyansın %68,55’ini açıklamaktadır. Ölçeğin güvenilirlik katsayısı ise 0,964 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Liderlik, Hükümdar Liderlik, Despotik Liderlik, Ölçek Geliştirme

The present study was conducted with the purpose of analyzing the leadership behaviors of mayors who are local political leaders that display monarchic (despotic) approaches. The aim was also to contribute to the relevant literature by providing a council leadership scale for political leaders since such a scale has not previously existed. Firstly, the literature was reviewed and a pool of items was formed based on the information obtained. The item pool was presented to experts for their opinions. The fitness of the item pool for the subject and the field was tested. In the next phase, the comprehensibility of the item pool was tested by discussion with a group chosen from the population of the study. A “correlation of item-subscale addition”, a lower-upper test of differences between segments of 27%”, “exploratory factor analysis” and “confirmatory factor analysis” were made in order to determine the structural validity and factor structure of the scale. Final analysis results showed that the scale consisted of 3 factors: arrogance, insensitivity, domineering behaviors. These 3 factors explain 68.55% of the total variance. The reliability coefficient of the scale was calculated to be 0.964

PDF

___

Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. ANKARA: Pegem Akademi.

Dalgın, T. (2008). Liderlik Davranışlarının İşgörenler Tarafından Algılanması ve İşgörenlerin İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılığı Üzerine Etkileri: Marmaris Yöresindeki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

De Cremer, D. (2006). Affective And Motivational Consequences of Leader Self- Sacrifice: The Moderating Effect of Autocratic Leadership. The Leadership Quarterly. 17, 79– 93.

Despot. (02.02.2012). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://tdkterim.gov.tr/bts/

Despotizm. (01.02.2012). Erişim adresi: http://tr.wikipedia.org/wiki/Despotizm Despotizm. (02.02.2012). Büyük Türkçe Sözlük. Erişim adresi: http://tdkterim.gov.tr/bts/

Donuk, B. (2006). Türkiye Profesyonel Futbol Ligleri Antrenörlerinin Liderlik Tarzlarının İncelenmesi ve Bir Model Yaklaşım. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.

Durmaz, H.O. (2007). Likert’in Sistem 4 Yaklaşımına Göre Özel Dershanelerdeki Yöneticilerin Liderlik Özelliklerinin Örgüt Kültürü İle Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,

Foels, R., Driskell, J.E., Mullen, B. and Salas, E. (2000). The Effects of Democratic Leadership on Group Member Satisfaction: An Integration, Small Group Research. 31, 676 – 701.

Gezici, A. (2007). Yöneticilerin Liderlik Stillerinin Çalışanların İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Özel Eğitim Kurumlarında Öğretimsel Liderlik ve Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

İbicioğlu, H., Özmen, H.İ. ve Taş, S. (2009). Liderlik Davranışı ve Toplumsal Norm İlişkisi:Ampirik Bir Çalışma. Süleyman DEMİREL Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi. 14(2), 1 – 23.

Kalaycı, Ş. (Editör). (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. İçinde: Kayış, A. Güvenilirlik Analizi. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.

Kenneth, M. (2002). Siyaset ve Despotizm. (Çeviren: Gündoğan, Ü.). Ankara: Liberte Yayınları.

Schilling, J. (2009). From Ineffectiveness to Destruction: A Qualitative Study on the Meaning of Negative Leadership. Leadership. 5. 102-128. DOI: 10.1177/1742715008098312

Tezbaşaran, A.A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu (e-kitap). ISBN: 975- 9756-08-5 (Bu kitap, daha önce iki kez Türk Psikologlar Derneği tarafından yayınlanmıştır.)

Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS İle Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.

Van De Vliert, E. (2006). Autocratic Leadership Around the Globe: Do Climate and Wealth Drive Leadership Culture?. Journal of Cross-Cultural Psychology. 37, 42 – 59.

Van Vugt, M., Jepson S.F., Hart, C.M., and De Cremer, D. (2004). Autocratic Leadership in Social Dilemmas: A Threat To Group Stability. Journal of Experimental Social Psychology. 40, 1–13.