TURGAY NAR’IN ÇÖPLÜK ADLI OYUNUNUN DİNSEL VE MİTOLOJİK UNSURLAR BAĞLAMINDA ANALİZİ

Julia Kristeva’nın, Bakhtin’in “diyaloji” (söyleşimcilik-kelimelerin birbiri ile olan ilişkisi) teorisinden hareket ederek geliştirdiği ve 1966 tarihli bir çalışmasında metinler arasılık olarak adlandırdığı teoriye göre hiçbir metin tek başına var olamaz çünkü her metin kendinden önceki metin/lerle bilinçli ya da bilinçsiz olarak etkileşim içindedir. Metinlerarasılığın işlevi ise metinler arasındaki örtük ya da açık ilişkileri, metinlerin konumunu (alıcı/verici) tespit etmek; hatta bazı durumlarda etkileşimin tek yönlü mü yoksa çift yönlü mü olduğunu araştırarak, metinlerin birbirleri içindeki izlerini takip ederek ortaya çıkarmaktır. Diğer bir deyişle, metinler katman katman ayrılıp analiz edilerek yapılarında barındırdıkları, onları zenginleştiren farklı tatlar ve renkler keşfedilir. Metinlerarasılığın araştırma alanlarından biri de bu tür çalışmalara sıklıkla konu olan mitoloji ve dindir. Mitoloji ve din neredeyse tüm dünya edebiyatının yaygın olarak beslendiği en önemli kaynaklardan biridir. Dünya edebiyatı içinde genelde Türk Edebiyatı özelde ise Türk Tiyatrosu’nda mitlerin ve çeşitli dinlerin etkileri yoğun olarak görülmektedir. Bu bağlamda çalışmada Turgay Nar’ın Çöplük adlı oyunu içerdiği dinsel ve mitolojik ögeler/göndermeler bağlamında analiz edilmiş, bu dinsel ve mitolojik unsurların yazar tarafından nasıl değiştirilip dönüştürüldüğü, diğer bir deyişle yapı bozuma uğratıldığı tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Turgay Nar, Çöplük, Din, Mitoloji, Metinlerarasılık

The Analysis of Turgay Nar’s Play Called Çöplük in the Context of Religious and Mythological Elements

According to the theory which Julia Kristeva developed moving from Bakhtin’s theory of dialogy (the relationship of words with each other) and called intertextuality in her study dated 1966, no text exists autonomously because every text is in interaction with other text/s either consciously or unconsciously. The function of intertextuality is to determine covered or overt relations between texts, the position of them (receiver/transmitter), in some cases even to search whether the interaction is one-way or two-way and to reveal the traces of the texts in each other. In other words, the texts are analysed layer by layer and the different tastes and colours they embody and which enrich them are discovered. One of the research areas of intertextuality is mythology and religion which are frequently taken as subjects in such studies. Mythology and religion are one of the sources from which almost all the World literature is nourished widely. Generally Turkish literature and specifically Turkish theatre within the World literature, harbour the effects of the myths and various religions intensively. In this context, this study will analyse religious and mythological elements/ allusions in Turgay Nar’s play called Çöplük and will determine how these religious and mythological elements have been changed and transformed, in other words have been deconstructed by the playwright.

Keywords:

Turgay Nar, Çöplük, Religion, Mythology, Intertextuality,

PDF

___

Aytaç, Gürsel. Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, İstanbul, 2009.
Bakhtin, M.M. “Discourse In The Novel” in The Dialogic Imagination- Four Essays (Ed. Michael Holquist, Trans. From original by Caryl Emerson and Michael Holquist) (İngilizce’den çeviren Arzu Özyön) University of Texas Press Austin, United States of America, 2002.
Barthes, Roland. “The Death of the Author” in IMAGE-MUSIC-TEXT (trans. Stephen Heath), (İngilizceden çev. Arzu Özyön). Hill&Wang, New York, 1978.
Barthes, Roland. Yazı Üzerine Çeşitlemeler-Metnin Hazzı. (Çev. Şule Demirkol) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2006.
http://www.ajanshaber.com/hz-yusuf-peygamberin-hayati-haberi/94636 (28 Ekim 2015) (Çevrimiçi) Erişim 20.10.2017.
http://www.derszamani.net/israfil-melegi-ve-gorevleri-hakkinda-bilgi.html (Çevrimiçi) Erişim 20.10.2017.
Koncu, Hanife. “Klasik Türk Şiirinde Kuyu, Zindan ve Mağaranın Bazı Kullanımları”, Yeni Defter, (09.12.2013) http://www.yenidefter.com/haber/edebiyat/kl%C3%82sik-turk-siirinde-kuyu-zindan-ve-magaranin-bazi-kullanimlari---hanife-koncu/136.html (Çevrimiçi) Erişim 20.10.2017.
Kristeva, Julia. “Word, Dialogue and Novel” in The Kristeva Reader (çev. Arzu Özyön) (ed. Toril Moi), Blackwell Publishing, UK, 2002.
Musa, Süleyman. Cennet ve Cehennem, Cuma Yayıncılık, Cilt 16 Dini Eserler, 2013.
Nar, Turgay. “Çöplük” içinde Toplu Oyunları 1. Mitos-Boyut Yayınları, İstanbul, 1997.
Sakallı, Cemal. Karşılaştırmalı Yazınbilim, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
Sivri, Medine. Köylü, Işıl. “Karşılaştırmalı Edebiyat ve Mitoloji İlişkisi”, HUMANISTAS, Sayı-Number: 2 Güz/Autumn, Tekirdağ, 2013, 185-207.
Töre, Enver. “Türk Tiyatrosunun Kaynakları”, Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/1-II Winter 2009, s., 2182-2348.
Ulutaş, Nurullah. Ulu, Emine. “Turgay Nar’ın Çöplük Oyunu Üzerine Görsel İmajlar Yoluyla Bir Okuma” (JASS) The Journal of Acedemic Social Science Studies, Number: 39, Autumn III 2015, p. 41-56.
Yüksel, Berk. “Gayya Kuyusu”, http://www.felsefetasi.org/gayya-kuyusu/ (10.09.2015) (Çevrimiçi) Erişim 20.10.2017.