Taşradaki Madunlar: Erken Cumhuriyet Döneminde Muhafazakâr Muhalefet

Türk Modernleşmesi tartışmalarında din ve dini yaşantı konuları siyasalalanda devam eden laiklik tartışmalarının ve siyasi tarih yazımı anlayışınıngölgesinde kalmaktadır. Türk modernleşmesi literatürüne hâkim olançatışma ve telfik paradigmaları özellikle erken Cumhuriyet Dönemi’ndekitaşradaki dini yaşantı ve muhalefeti açıklamak için yeterli olmamaktadır.Türk modernleşmesinin bu yönünü ele almak için, Maduniyet Ekolü çerçevesindegeliştirilen tarih yazım metodu kullanılabilir. Taşradaki dini muhalefetMaduniyet perspektifinden değerlendirildiğinde ulaşabildiği metot veenstrümanlarla Cumhuriyet modernleşmesine direnen aktörlerin varlığı gözeçarpmaktadır. Dönemin aktörlerinin hatıratı bu çalışmanın temel kaynağıdır.Bu hatıratlardaki anlatılar madun muhalefet biçimleri perspektifinden değerlendirilecektir. Sonuç olarak hatıralara dayanan maduniyet okuması Türkmodernleşmesinin ele alınan boyutu ve yönüyle ilgili yeni sorular sorup cevaplarını aramaya imkân sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türk Modernleşmesi, Çatışma Paradigması, Telfik Paradigması, Maduniyet Ekolu, Dini Yaşantı ve Muhalefet

Subalterns in the Periphery: Conservative Opposition in the Early Republic

In Turkish Modernization discussions, religion and religious life issues are often overshadowed by political historiography and laicism discussions in the political arena. Conflict and incorporation paradigms which dominate the Turkish modernization literature are not adequate specifically to explain the religious life and opposition in the periphery of the early Republican period. In order to discuss this aspect of Turkish Modernization, Subaltern historiography could be employed. When the peripheral religious opposition evaluated through Subaltern perspective, actors resisting against the Republican modernization with methods and instruments available to them can be understood. Particularly the memoirs written by people living in this period prove to be basic sources of information for such analysis. Memoirs of religiously conservatives actors will be analyzed from the aspect of Subaltern studies. As a result, subaltern historiography based on memoirs offers new possibilities of asking questions and finding answers about the alternative readings of Turkish modernization

Keywords:

Turkish Modernization, Conflict Paradigm, Incorporation,

PDF

___

Afacan, S. (2010). Çevirmenin önsözü. T. Atabaki (Der.). Devlet ve maduniyet: Türkiye ve İranda modernleşme, toplum ve devlet (ss. xii-xx). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Afacan, S. (2011). Devletle yazışmak: Türkiye ve İran sosyal tarihçili- ğinde dilekçeler. Türkiyat Mecmuası, 21 (Bahar), 1-29.
Berkes, N. (1998). The Development of Secularism in Turkey. New York: Routledge Çağlar, İ. (2013a). From symbolic exile to physical exile: Turkeys Imam Hatip Schools, the emergence of a conservative counter-elite, and its knowledge migration to Europe, Amsterdam: Amsterdam University Press.
Çağlar, İ (2013b). Good and bad Muslims, real and fake seculars: Center-periphery relations and hegemony in Turkey through the February 28 and April 27 Processes, (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Leiden Üniversitesi, Türkiye Çalışmaları Bölümü, Leiden/Hollanda. Ceylan, H. H. (1989). Cumhuriyet Dönemi din/devlet ilişkileri I. Ankara: Rehber Yayıncılık.
Erdoğan, N. (2011). Yok-sanma: Yoksulluk-maduniyet ve fark yaraları. N. Erdoğan, (Der.). Yoksulluk halleri: Türkiyede kent yoksulluğunun toplumsal görünümleri (ss. 47-95). İstanbul: İletişim Yayınları.
Erdoğan, N. (2000). Devleti idare etmek: Maduniyet ve düzenbazlık. Toplum ve Bilim, 83, 8-31.
Ergene, A. B. (1999/2000). Maduniyet okulu, post-kolonyal eleştiri ve tarihte bilgi-özne sorunu: Osmanlı tarihçiliği için yeni dersler mi?. Toplum ve Bilim, 83, 32-46.
Kara, İ. (2000). Kutuz Hocanın hatıraları: Cumhuriyet Devrinde bir köy hocası. İstanbul: Dergah Yayınları.
Kara, İ (2008). Şeyhefendinin rüyasındaki Türkiye. İstanbul: Dergah Yayınları.
Kara, İ. (2009). Cumhuriyet Türkiyesinde bir mesele olarak İslam. İstanbul: Dergah Yayınları.
Karaman, H. (2008). Bir varmış bir yokmuş: Hayatım ve hatıralar. İstanbul: İz Yayıncılık.
Mardin, Ş. (2006). Türk modernleşmesi: Makaleler 4. İstanbul: İleti- şim Yayınları.
Ocak, A. Y. (2003). Osmanlı toplumunda zındıklar ve mülhidler, 15-17. yüzyıllar. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Özdamar, M. (2003). Mahir İz Hoca. İstanbul: Marifet Yayınları.
Saran, K. A. (2013). Omuzumda hemençe: Cumhuriyet Devrinde bir medrese talebesinin hatıraları. İstanbul: Timaş Yayınları.
Scott, J. C. (1985). Weapons of the weak: Everyday forms of peasant resistance. New Haven and London: Yale University Press.
Sharpe, J. (2001). History from below. P. Burke (Eds.). New perspectives on historical writing (pp.25-42). Cambridge: Polity Press.
Spivak, G. C. (2012). The new subaltern: A silent interview. V. Chatuverdi (Eds.). Mapping subaltern studies and the postcolonial (pp.324-340). London and New York: Verso.
Tunaya, T. Z. (2007). İslamcılık akımı. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Yıldırım, U. (2001/2002). Tarih yazımına farklı bir öneri. Toplum ve Bilim, 91, 335-343.
Zürcher, E. J. (2005). Turkey: A modern history. London& New York: I. B. Tauris.