Popüler Kültür ve Müzikte Anlamın Kaybı

Avrupa’da 17. yüzyıldan itibaren başlayan ekonomik, toplumsal, siyasal vesosyal alanda yaşanan köklü değişimlerin ifadesi olan modernite, zamanlatüm dünyayı etkisi altına almıştır. Pek çok alanla birlikte özellikle kültüranlayışı ve sanata yansımaları da çoğu düşünürü yeni toplum düzeni üzerinedüşünmeye ve teoriler üretmeye itmiştir. Bu düşünürler içerisinde P.Sorokin’in ve T. Adorno’nun kültür ve sanat üzerine geliştirdikleri yaklaşımlardikkat çekicidir. Sorokin genel kültür sistemleri kuramı içerisindekültürün ve sanatın döngüsel olarak idealden duyumcula bir seyir izlediğinive günümüz modern dünyasının duyumcul anlayışla bezendiğini söylerken;Adorno, kültür endüstrisi kavramsallaştırması içerisinde özellikle müziğingerçekten, anlamdan metaya, popüler kültüre, piyasa yönelimine doğru evrildiğini düşünmektedir. Bu çalışma, P. Sorokin ve T. Adorno’nun düşüncelerinitemel alarak Türk toplumunda kültürle ilişkili olarak sanat anlayışındakimodernite etkisini tespit etmeyi hedeflemektedir. Çalışma, bu alanıtoplum nezdinde geniş bir yelpazede kapsayan müzik olgusunu ülkemizdegeniş bir kitle tarafından dinlenen parçalarda gerçekleştirilen sözel ve görseliçerik analizine tabi tutarak anlama gayreti içermektedir.

Popular Culture and the Loss of Meaning in Music

Modernity is identified with some major changes experienced in economic, social and political life since the 17th Century. Especially understanding of culture and its reflections on art prompt many thinkers to re-consider a new social structure (order) and produce new theories in the light of modern changes. Amongthese, Sorokin and Adorno have remarkable approaches through culture and art. When Sorokin asserts that culture and art follow a cycle from ideal to sensualism; Adorno claims that music is evolved from an authentic meaning to ‘commodity’, ‘popular culture’ and ‘market orientation’.This study is an attempt to understand the effect of modernism on art in Turkish society by applying for Sorokin and Adorno’s views. For that purpose, music, which could cover this area, is chosen to examine. Especially some songs listened by a wide audience in Turkey are subjected to verbal an visual content analiysis

___

  • Adorno, T. W. (2011). Kültür endüstrisi kültür yönetimi. (Çev.: Mustafa Tüzel, Nihat Ülner, Elçin Gen) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Adorno, T. W. (2003). Kültür endüstrisini yeniden düşünürken. (Çev.: Bülent O. Doğan) Cogito Adorno Özel Sayısı, 36, 150-156.
  • Akay, A. (2002). Kapitalizm ve pop kültür. İstanbul: Bağlam Yayınları.
  • Aydın, M. (2009). Moderniteye dışarıdan bakmak. İstanbul: Açılım Kitap.
  • Berger, P. L., Berger B., Kellner, H. (2000). Modernleşme ve bilinç. (Çev.: Cevdet Cerit) İstanbul: Pınar Yayınları.
  • Cengiz, R. (2011). Sosyolojik bir olgu olarak müzik (Tokat örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (18), 364-378.
  • Coser, L. A. (2008). Sosyolojik düşüncenin ustaları. (Çev.: Himmet Hülür, Serhat Toker ve İbrahim Mazman). Ankara: Deki Yayınları.
  • Dellaloğlu, B. F. (2014). Frankfut Okulu’nda sanat ve toplum. İstanbul: Say Yayınları.
  • Dikeçligil, B. (2010). Bilimsel paradigmaların oluşumunda ve dönüşü- münde sosyolojik bağlam. Toplum Bilimleri, 1 (3), 53-61.
  • Erkilet, A. (2007). Toplumsal yapı ve değişme kuramları. İstanbul: Hece Yayınları.
  • Günay, E. (2006). Müzik sosyolojisi sosyolojiden müzik kültürüne bir bakış. Ankara: Bağlam Yayınları.
  • Işık, C. ve Erol Işık N. (2013). Arabesk ve Müslim Gürses kültürel dünyamızı anlamak, İstanbul: Ferfir Yayınları.
  • Kalay, A. (2007). Tüketim kültürü içerisinde müziğin görselleştirilmesi: Klipler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 30, 79-96.
  • Küçükcan, T. (2011). Toplumun, kültür politikaları ve medyanın kültürel süreçlere etki algısı araştırması. Ankara: SETA Yayınları.
  • Neuman, L. (2009). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. (Çev: Sedef Özge). İstanbul: Yayın Odası Yayınları.
  • Okumuş, E. (2009). Bedene müdahalenin sosyolojisi. Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, II, 1-16.
  • Özbek, M. (2013). Popüler kültür ve Orhan Gencebay arabeski. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Ritzer, G. (2000). Büyüsü bozulmuş dünyayı büyülemek. (Çev.: Şen Süer Kaya) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Ritzer, G. (2013). Klasik sosyoloji kuramları. (Çev.: Himmet Hülür). Ankara: De-Ki Yayınları.
  • Robinson, F. (2002). İslam’da sekülerleşme. (Çev.:Celaleddin Çelik). E. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13,343-355.
  • Sorokin, P. (1970). Social & cultural dynamics – A study of change in majör systems of art, truth, ethichs, lawand social relationshipsI-IV. Boston: Porter Sargent Publisher.
  • Sorokin. P. (2008). Bir bunalım çağında toplum felsefeleri. (Çev: Mete Tunçay). İstanbul: Salyangoz Yayınları.
  • Şan, M. K. ve Hira, İ. (2007). Frankfurt Okulu ve kültür endüstrisi eleştirisi. Sosyoloji yazıları I, (Sakarya Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Ortak Çalışması) İstanbul: Kızılelma Yayınları, 324- 340.
  • Vexliard, A. (1965). Pitirim A. Sorokin’in yaratıcı özgecilik (altrüizm) psikolojisi. (Çev.: Nusret Hızır). Araştırma Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 3, 167-190.
  • Weber, M. (1946). Science as a vocation. H.H. Gerthand C. Wright Mills (Trans. and Ed.), Max Weber: Essays in sociology (pp. 129-156). New York: Oxford University Press.
  • Yaşar, G. A. (2011). Ortaçağdan günümüze “modernite”: Doğuşu ve doğası. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (7), 10-26.
  • Yıldırım, E. (2005). Hayali modernlik (Türk modernliğinin icadı). İstanbul: İz Yayıncılık.
  • İnternet Kaynakları
  • URL-1:http://www.youtube.com/watch?v=QHV3p4uesjw, Erişim Tarihi: 25.04.2014.