Bush Dönemi Amerikan Dış Politikası: Bir Aşırı-Yayılmacılık Denemesi

11 Eylül 2001 günü gerçekleşen saldırılar, ABD ve Amerikan halkı için dünyanın değiştiği gün olarak tarihe geçmiştir. Yaklaşık üç bin sivilin hayatını kaybettiği bu olaydan kısa bir süre sonra Amerikan dış politika anlayışı radikal bir değişim yaşamıştır. Dış politikanın ilke ve önceliklerinin büyük ölçüde değiştiği bu yeni dönemde, George W. Bush ve ekibi daha saldırgan ve tek yanlı bir yönetim sergilemeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, radikal bir değişimin yaşandığı Bush dönemi Amerikan dış politika anlayışını teorik açıdan analiz etmektir. Bu analiz, Jack Snyder’in uluslararası politikanın ve aşırı yayılmacılığın üç büyük teorisinin varsayımlarını sentezlediği “büyük birleşik teori” temel alınarak yapılmıştır. Analizin sonucuna göre, Snyder’in özellikle Hitler Almanyası’nın dış politika anlayışını açıklamada kullandığı teorisi, 11 Eylül saldırıları sonrası Bush Dönemi ABD dış politikasının nasıl bir eğilim sergilediğini en başarılı şekilde açıklayan teoridir.

Anahtar Kelimeler:

11 Eylül Saldırıları, Aşırı Yayılmacılık, Bush Dönemi, Saldırgan Realizm, Tek Yanlılık

The U.S. Foreign Policy of The Bush Era: An Attempt For Over-Expansionism

The attacks taken place on September 11, 2001 went down in history as a day that the world changed for the U.S. and the U.S. people. In the wake of these attacks, during which more than three thousand civilians died, the U.S. foreign policy understanding went through a radical change. During this new period, when the principles and priorities of foreign policy changed to a large extent, George W. Bush and his team started to adopt a more aggressive and unilateral orientation. The objective of this study is to make a theoretical analysis of the U.S. foreign policy understanding of the Bush Era, a period of radical change in foreign policy. We will try to carry out this analysis based on the “grand unified theory”, in which Jack Snyder synthesized hypotheses from three grand theories of international relations and over- expansionism. We argue that Snyder’s theory, which he used to explain the foreign policy understanding of Hitler’s Germany, is the most successful theory in explaining the tendency of the U.S. foreign policy restructured after the September 11 attacks.

Keywords:

September 11 Attacks, Over-expansionism, Bush Era, Aggressive Realism, Unilateralism,

PDF

___

ARI, T. (2000) Amerika’da Siyasal Yapı, Lobiler ve Dış Politika: Türk, Yunan, Ermeni, İsrail ve Arap Lobilerinin ABD’nin Dış Politikasına Etkileri, Alfa Basın Yayın Dağıtım, İstanbul.
ATAÇ, C. A. (2007) “Bağımsızlık Savaşçılığından Dünya Hükümdarlığına: Amerikan İmparatorluk Anlayışının Tarihsel Gelişimi”, Doğu Batı, Cilt. 10, No. 42, ss. 111-126.
ATAMAN, M. (2008) “Değerler ve Çıkarlar: ABD’nin Ortadoğu Politikasını Belirleyen Temel Unsurlar ve İlkeler”, iç. Kemal İnat ve Muhittin Ataman (Der.), Ortadoğu Yıllığı 2006, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, ss. 399–429.
ATAMAN, M. (2005) “United States of America”, iç. Kemal İnat, Wolfgang Gieler ve Claudio Kullman (Der.), Foreign Policy of States: A Handbook on World Affairs, TASAM Yayınları, İstanbul, ss. 523–542.
BELASCO, A. (2011) The Cost of Iraq, Afghanistan and Other Global War on Terror Operations Since 9/11, Congressional Research Service, Washington.
COMBS, J. A. (1986) The History of American Policy, Vol 1, to 1917, New York: Alfred A. Knoph.
ÇOLAKOĞLU, S. (2005) “Asya Pasifik’te Amerika: ABD’nin Batı’ya Açılma Macerası”, Doğu Batı, Cilt. 8, No: 32, ss. 181-195.
GÜLYÜZ, M. (2003) “Amerikan Bütçesinde Kopan Fırtına”, Anlayış, Cilt: 1, No: 1, ss. 70–72.
HOBSON, J. A. (2005) Imperialism: A Study, Cosimo Publications, New York. http://avalon.law.yale.edu/19th_century/monroe.asp, Erişim Tarihi: 13.10.2011. http://utahlinks.org/learn/docs/Monroe.pdf, Erişim Tarihi: 13.10.2011.
KİSSENGER, H. (2004) “Önleyici Vuruş Stratejisi ve Westfalya’nın Sonu”, New Perspectives Quarterly, Cilt: 6, No: 1, ss. 22–25.
KURTBAĞ, Ö. (2010) Amerikan Yeni Sağı ve Dış Politikası, USAK Yayınları, Ankara.
LEFEBVRE, M. (2005) Amerikan Dış Politikası, İsmail Yerguz (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul.
LENİN, Vladimir I. (1996) Imperialism: The Highest Stage of Capitalism, Pluto Press, Londra.
MEARSHEİMER, John J. ve WALT, Stephen M. (2006) “The Israeli Lobby and US Foreign Policy”, London Review of Books, Cilt: 28, No: 6, ss. 3–12.
MEARSHEİMER, J. J. ve WALT, S. M. (2006) “The Israeli Lobby and US Foreign Policy”, Middle East Policy, Cilt: 13, No: 3, ss. 29–87.
MEARSHEİMER, J. J.ve WALT, S. M. (2009) İsrail Lobisi ve Amerikan Dış Politikası, Hasan Kösebalaban (Çev.), Küre Yayınları, İstanbul.
MURAVCHİK, J. (2003) “The Neoconservative Cabal”, Commentary, Cilt: 116, No: 2, ss. 27–28.
NEVİNS, A. ve COMMAGER, H. S. (2008) ABD Tarihi, Halil İnalcık (Çev.), Doğu Batı Yayınları, Ankara.
ROSATİ, J. (1998) “The Politics of U.S. Foreign Policy Revisited”, iç. Jerel Rosati (Der.), Readings in the Politics of United States Foreign Policy, Hartcourt Brace and Corporation, U.S., ss. 10–14.
SANDER, O. (2005) Siyasi Tarih: İlk Çağlardan 1918’e, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
SCHUMPETER, J. (2007) Imperialism and Social Classes: Two Essays, The Ludwing von Mises Institute, Alabama.
SNYDER, J. (1991) Myths Of Empire: Domestic Politics And International Ambition, Ithaca, Cornell University Press, NY.
TUNÇ, H. (2004) Amerika’nın Irak Savaşı, Harmoni Yayınları, İstanbul.
TÜRKMEN, F. (2005) “ABD’nin Dış Politikası: Devamlılık ve Değişim”, Doğu Batı, Cilt: 8, No: 32, ss. 157–181.
Washington’s Farewell Address: to the People of The United States, 106th Congress, 2nd Session, Senate Document No: 106–121, Washington 2000.
WOODWARD, B. (2004) Saldırı Planı, Melik Pekdemir ve Şefika Kamcez (Çev.), Arkadaş Yayınları, Ankara.
YANARDAĞ, M. (Der.) (2004) Yeni Muhafazakarlar (Neo-Cons): Amerika’nın Kara Kitabı, Çiviyazıları Yayınları, İstanbul.
YILMAZ, T. (2006) “ABD’nin Yeni Muhafazakar Dış Politikasında Ortadoğu ve Türkiye”, Çınar Özen ve Hakan Taşdemir (Der.), Yeni Muhafazakar Amerikan Dış Politikası ve Türkiye, Odak Yayınları, Ankara, ss. 169–200. İnternet Erişim Adresleri
“ABD Bütçesi 1,3 Trilyon Dolar Açık Verdi”, Zaman Gazetesi, 15.09.2010, http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1027709&title=abd-butcesi-13- trilyon-dolar-acik-verdi, Erişim Tarihi: 28.11.2011.
“CIA’yı Kandıran Ajan ve Ekonomik Kayıplar (Bölüm 4 ve 5)”, Press Medya, 30.09.2011, http://www.pressmedya.com/?aType=haber&ArticleID=3127, Erişim Tarihi: 17.11.2011.
“Fortune 500 2011: Our Annual Ranking of America’s Largest Corporations”, CNN Web Sayfası, 23.05.2011,
http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2011/full_list/index.html, Erişim Tarihi: 26.11.2011.
“Fortune 500 2006: Our Annual Ranking of America’s Largest Corporations”, CNN Web Sayfası, 27.04.2006,
http://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune500/2006/full_list/, Erişim Tarihi: 11.11.2011.
“President Bush Delivers Gradution Speech at West Point”, 01.06.2002, http://georgewbush-
whitehouse.archives.gov/news/releases/2002/06/print/20020601-3.html, Erişim Tarihi: 06.12.2011.
“The National Security Strategy of The United States of America”, Global Security, 17.09.2002,
http://www.globalsecurity.org/military/library/policy/national/nss-020920.pdf, Erişim Tarihi: 17.11.2011.