YARIŞILABİLİR PİYASALAR MODELİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA: TÜRKİYE GSM PİYASASI

Öz Mobil haberleşme piyasaları sermaye yoğun piyasalar olarak öne çıkmaktadır. Piyasaya girişteki yatırım maliyetlerinin yüksekliği birçok firma için caydırıcı etken olarak görülmektedir. Yarışılabilir Piyasalar Modelinde ise yatırım maliyetlerinin yüksek olması piyasaya giriş için engeli olarak görülmemekte, yatırım maliyetlerinin ne kadarlık kısmının batık maliyet içerdiği hususu önem kazanmaktadır. Bu kapsamda her ülkede genellikle devlet tarafından tahsis edilen GSM lisanslarının maliyeti, mobil piyasalardaki batık maliyeti belirleyecek olan en önemli unsurdur. Bu çalışmada, Türkiye GSM piyasası Yarışılabilir Piyasalar Modeli çerçevesinde analiz edilmiştir. 2008-2018 yıllarını kapsayan analiz sonucunda piyasanın aşırı karlı bir yapıya sahip olduğu sonucuna ulaşılmış ve karlı piyasa yapısına rağmen yeni firmaların piyasaya giriş yapmadığı görülmüştür. Yeni firmaların piyasaya giriş yapmaması; yüksek lisans bedellerinden kaynaklı batık maliyet engelleri ve spektrumun kıt bir kaynak olmasından kaynaklı sınırlı sayıda firmaya tahsis edilebilmesi sebeplerine bağlanmaktadır. Piyasanın daha verimli ve etkin çalışabilmesine yönelik sanal mobil şebeke işletmelerinin piyasaya entegre edilmesi gerekliliği yönündeki öneri ve bu önerinin desteklenmesine yönelik basit matematiksel model çalışmanın son kısmını oluşturmaktadır. 

AN APPLICATION ON CONTESTABLE MARKETS MODEL: GSM MARKET IN TURKEY

___

  • Ardıç, İsmail Yücel. “Yatay Yoğunlaşmalarda Potansiyel Rekabet”. Uzmanlık Tezi. Rekabet Kurumu, 2004.
  • Arkes, Hal - Hutzel, Laura. “The Role of Probability of Success Estimates in the Sunk Cost Effect”. Journal of Behavioral Decision Making, 13 (2000): 295-306.
  • Bailey, Elizabeth - Panzar, John. “The Contestability of Airline Markets During the Transition to Deregulation”. Law and Contemporary Problems, 44/1 (Winter, 1981): 125-145.
  • Bandt, Oliver. - Davis, E. Philip. “Competition, contestability and market structure in European banking sectors on the eve of EMU”. Journal of BAnking ve Finance, (2000): 1045-1066.
  • Bauer, Johannes “Spectrum Management and Mobile Telephone Services Markets”. Frontier of Broadband Electronic and Mobile. 1: 247-263. Berlin: Physica - Verlag Heidelberg, 2004
  • Baumol, William Jack - Bailey, Elizabeth - Willing, Robert D. “Weak Invisible Hand Theorems on the Sustainabilitv of Prices in a Multiproduct Monopoly,”. The American Economic Review, (1977).
  • Baumol, William Jack - Willing, Robert D. “Fixed Costs, Sunk Costs, Entry Barriers, Public Goods, and the Sustainability of Monopoly,,”. Priston University Discussion Papaer, (1979)
  • Baumol, William Jack. “Contestable Markets: An Uprising in the Theory of Industry Structure”. The American Economic Review, 72/1 (March, 1982): 1-15.
  • Çermikli, Hakan. “Yarışılabilir Piyasalar Teorisi, Charter Firmalar ve Avrupa Uluslararası Sivil Havacılık Piyasası”. Ekonomik Yaklaşım, (1997): 105-117.
  • Cowie, Jonathan. “Contestability in Bus Markets – Evidence from the British De-regulated Market”. Applied Economics, (2012): 4777-4785.
  • Davut, Lale. Sanayi İktisadı Piyasa Yapısı Unsurları. Ankara: İmaj Yayınevi, 2002
  • Gruber, Harald. “Spectrum Limits and Competition in Mobile Markets: The role of licence fees”. Telecommunication Policy, 25/1 (February, 2000): 59-70
  • Gruber, Harald. “Radio spectrum fees as sunk costs in the market for mobile telecommunications: The aftermath of European 3G licensing”. European Investment Bank, 2002- a Gruber, Harald. “Endogenous Sunk Costs in the Market for Mobile Telecommunications: The Role of Licence Fees”. Economic & Social Review, 33/1 (Spring, 2002): 55-64
  • “GSMA Raporu”. Comparison of Fixed and Mobile Cost Structure. London: Groupe Spéciale Mobile Association, 2012
  • “GSMA Raporu”. Effective Spectrum Pricing: Supporting Better Quality and More Affordable Mobile Services. Londra: Groupe Speciale Mobile Association, 2017
  • Hansman, Henry. “Ownership of the Firm”. Journal of Law, Economics and Organization, 4/2 (October, 1988): 267-304.
  • Joy, Smith “Contestable Market Analysis in the Australian Domestic Airline Industry”. Journal of Transport Economics and Policy, (1986): 245-254.
  • Kahraman, Serpil - Nart, Ela. “Yarışılan Piyasa”. Journal of Yaşar University, 3/10 (2008): 1301-1312.
  • Kiiski, Annuka - Hammainen, Heikki. “Mobile virtual network operator strategies: Case Finland” ITS 15th Biennial conference. Berlin, Germany, 2002
  • Macleod Bently W. “Entry, Sunk Cost and Market Structure”. The Canadian Journal of Economics, 20/1 (February, 1987): 140 - 151.
  • Marsden, Richard - Ihle, Hans Martin - Traber, Peter. “The Impact of High Spectrum Costs on Mobile Network Investment and Consumer Prices”. Nera Economic Consulting, (2017) http://www.nera.com/content/dam/nera/publications/2017 /PUB_High_Spectrum_Costs_0517.pdf
  • Müller-Rostin, C., Niemeier, H. M., Ivanova, P., Müller, J., Hannak, I., Ehmer, H. “Airport Entry and Exit: A European Analysis”. In Airport Competition: The European Experience, (2010): (27- 46).
  • Offerman, Theo - Potters, Jan. “Does Auctioning of Entry Licenced Induce Collusion? An Experimental Study”. Review of Economic Studies, 73 (2006): 769-791.
  • Öztürk, Bekir. “Türkiyede ve Dünyada Sanal Mobil Şebeke Hizmeti (SMŞH)'nin Uygulama Biçimleri, SMŞH İşletmecilerinin Elektronik Haberleşme Piyasasına Giriş Engelleri ve Türkiye için Çözüm Önerileri”. Bilişim Uzmanlığı Tezi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 2015.
  • Panzar, John - Bailey, Elizabeth. “Free Entry and the Sustaiability of Natural Monopoly”. 8 BELL J. Econ 1 (1977).
  • Ross, P. “New technology and work in the Australian telecommunications sector: What role for technicians?”. Labour and Industry, 12/1 (2004): 45-66.
  • Sanyal, Amal - Patibandla, Murali. (1999) “From Closed to Contestable Markets: Product Differentiation in Indian Durable Consumer Goods Industry”. www.researchgate.net: https://www.researchgate.net/publication/5092967_From_C losed_to_Contestable_Markets_Product_Differentiation_in_Indi an_Durable_Consumer_Goods_Industry adresinden alınmıştır.
  • Schnell, Mirco. “Investigating the perception of route entry barriers by airline managers: A questionnaire-based approach”. 1st German Aviation Research Seminar - Cambridge, (2003): (s. 1- 17)
  • Selek, Yusuf Korhan - İlhan, Erhan - Yayla, Faruk. “Esnek Spektrum Yönetimi: Spektrum İhaleleri ve Spektrum Ticareti”. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 2010.
  • https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/slug/esnekspektrum-yonetimi-spektrum-ihaleleri-ve-spektrumticareti.pdf. Shepherd, William. “Contestability vs. Competition”. American Economic Review, 74/4 (1984): 572-587.
  • Smith, Robert - Tripe, David. “Competition and Contestability in New Zealand's Banking System”. 14th Australasian Finance and Banking Conference - Sydney, (2001): (s. 1-20).
  • Spence, Michael. “Contestable Markets and the Theory of Industry Structure: A Review Article”. Journal of Economic Literature, 21/3 (1983): 981-990.
  • Brophy, Sean - George, Dominic ST. “How Ryanair Has Exploited the Economic Theory Behind Airline Contestability and Deregulation”. Student Economic Review, (2003): 245-257.
  • “TELKDOER Raporu”. Mobil Pazara Ve Sanal Mobil Şebeke Hizmeti İşletmecilerinin Piyasaya Giriş Engellerine Yönelik Görüş Ve Değerlendirmeler. İstanbul: BTK, 2015.
  • Yıldırım, Kemal - Eşkinat, Rana - Kabasakal, Ali. Endüstriyel Ekonomi. Bursa: Ekin Kitapevi, 2005.
  • Yıldırım, H. Semih - Mohanty, Sunil. “Geographic Deregulation and Competition in the U.S. Banking Industry”. Financial Markets, Institutions and Instruments, (2010): 63-94