GENÇLERİN MODEL ALDIKLARI TELEVİZYON KARAKTERLERİ

Öz Bu çalışma 10-15 yaş arası gençlerin beğendikleri ve/veya model aldıkları televizyon karakterlerinin özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklem grubunu 310 genç oluşturmaktadır. Araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu ile gençlerin beğendikleri ve/veya model aldıkları hem kadın hem de erkek televizyon karakterlerinin özellikleri belirlenmiştir. Araştırma sonucunda hem kız ve erkeklerin eğlenceli, yakışıklı/güzel, başarılı, etkileyici, güçlü ve takdir edilen karakter özelliklerini beğendikleri ve/veya model aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Erkeklerde güçlü ve başarılı karakter özellikleri daha fazla görülürken, kızlarda güzel ve etkileyici olma karakter özelliklerinin daha fazla olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

genç, model alma, televizyon, televizyon karakterleri, sosyal öğrenme kuramı

TELEVISION CHARACTERS THAT HAS MODELED BY YOUTH

PDF

___

American Academy of Pediatrics Committee on Public Education. “Media Education”. Pediatrics 104/2 (1999): 341-343.
Arı, Ramazan. Eğitim Psikolojisi Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2010.
Aufderhide, Patricia. National Leadership Conference on Media Literacy. Conference Report. Washington, D.C.: Aspen Institute, 1993.
Austin, Erica Weintraub - Pinkleton, Bruce E - Chen, Yi-Chun. - Austin, Bruce W. "Processing of Sexual Media Messages Improves Due to Media Literacy Effects on Perceived Message Desirability". Mass Communication and Society 18/4 (2015): 399-421.
Bacanlı, Hasan. Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayınları, 2005.
Bandura, Albert. Social Foundations of Thought and Action. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1986.
Bandura, Albert - Dorothea Ross - Sheila A. Ross. "Imitation of FilmMediated Aggressive Models". The Journal of Abnormal and Social Psychology 66/1 (1963): 3.
Bar-on, Miriam E. "The Effects of Television on Child Health: Implications and Recommendations." Archives of Disease in Childhood 83/4 (2000): 289-292.
Batmaz, Veysel. “Televizyonlar MGK Gündemine Alınmalı”. Radikal Gazetesi (28 Şubat 1998).
Brown, Jane D - Piotr S. Bobkowski. "Older and Newer Media: Patterns of Use and Effects on Adolescents' Health and Well‐Being”. Journal of Research on Adolescence 21/1 (2011): 95-113.
Busby, Graham, - Julia Klug. "Movie-Induced Tourism: The Challenge of Measurement and Other Issues” Journal of Vacation Marketing 7/4 (2001): 316-332.
Bülbül, A Rıdvan. İletişim ve Etik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2001.
Bütün, Eda. Medya Okuryazarlığı Dersine İlişkin Öğretmeni Öğrenci ve Veli Görüşleri Samsun İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, 2010.
Cantor, Joanne - Byrne, Sahara - Moyer-Guse, Emily - Riddle Karyn. “Descriptions of Mediainduced Fright Reactions in a Sample of US Elementary School Children”. Journal of Children and Media 4/1 (2010): 1-17.
Charles, Carol Morgan. Öğretmenler İçin Piaget İlkeleri. Ankara: Anı Yayıncılık, 1999.
Chen, Yi-Chun. "The Effectiveness of Different Approaches to Media Literacy in Modifying Adolescents' Responses to Alcohol". Journal of Health Communication 18/6 (2013): 723-739.
Chen, Jyu Lin - Kennedy, Christine. “Cultural Variations in Children's Coping Behavior, TV Viewing and Family Functioning”. International Nursing Review 52 (2005): 186-199.
Coats, Eric J. - Feldman, Robert. “The Role of Television in the Socialization of Nonverbal Behavioral Skills”. Basic and Applied Social Psychology 17 (1995): 327-341.
Collins, Rebecca L. - Martino, Steven C. - Elliott, Marc N. - Miu, Angela. “Relationships Between Adolescent Sexual Outcomes and Exposure to Sex in Media: Robustness to PropensityBased Analysis”. Dev Psychol 47/2 (2011): 585. Çukur. Erişim: 15 Ocak 2018.
http://www.showtv.com.tr/dizi/tanitim/cukur/2076 Doğan, Adem - Göker, Göksel. “Tematik Televizyon ve Çocuk: İlköğretim Öğrencilerinin Televizyon İzleme Alışkanlıkları”. Milli Eğitim Dergisi 194 (2012): 5-30.
Duyan Çamurdan, Aysu. “Görsel Medyanın Çocuk Sağlığına Etkileri”. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 16/2 (2007):25-31.
Elias, Maurice J - Branden-Muller, Leslie - Sayette, Michael A. “Teaching the Foundations of Social Decision Making and Problem Solving in the Elementary School”. Teaching Decision Making to Adolescents. Hillside: Lawrence Erlbaum Associates (1991).
Erjem, Yaşar - Çağlayandereli, Mustafa. “Televizyon ve Gençlik: Yerli Dizilerin Gençlerin Model Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi”. Sosyal Bilimler Dergisi 30/1 (2006): 15-30.
Ertürk, Yıldız Dilek - Akkor Gül, Ayşen. Çocuğunuzu Televizyona Teslim Etmeyin. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım, 2006.
Escobar-Chaves, S. Liliana - Tortolero, Susan R - Markham, Christine M - Low, Barbara J - Eitel, Patricia - Thickstun, Patricia. “Impact of the Media on Adolescent Sexual Attitudes and Behaviors”. Pediatrics 116/1 (2005): 303-326.
Eşkıya Dünyaya Hükümdar Olmaz. Erişim: 1 Ekim 2018. https://www.atv.com.tr/webtv/eskiya-dunyaya-hukumdarolmaz/bolum Fischhoff, Baruch. “Assessing Adolescent Decision-Making Competence”. Dev Rev 28/1 (2008):12-28
Güner, Berrin. “Türkiye’de Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Rekreatif Tercihlerinin Değerlendirilmesi: Bir Literatür Taraması”. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi (2015): 518-522.
Güner, Fatih. İlköğretim II. Kademe Öğrencilerinin Televizyon Dizilerindeki Mesajları Algılamalarında Medya Okuryazarlığının Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, 2011.
Hanewinkel, Reiner - Isensee, Barbara - Sargent, James D - Morgenstern, Matthis. “Cigarette Advertising and Teen Smoking Initiation”. Pediatrics 127/2 (2011): 271–278.
Hobbs, Renee - RobbGrieco, Michael. “African-American Children’s Active Reasoning About Media Texts as a Precursor to Media Literacy in the United States”. J Child Media 6/4 (2012):502- 519.
Hoffner, Cynthia. “Children’s Wishful Identification and Parasocial Interaction with Favorite Television Characters”. Journal of Broadcasting & Electronic Media 40 (1996):389–402.
Kadın. Erişim: 1 Ekim 2018. https://www.fox.com.tr/Kadin/izle Karaman, Kasım. “Çizgi/Dizi Film Karakterlerinin Çocukların Tüketim Alışkanlıkları Üzerine Etkisi”. Karadeniz-Black Sea 2 (2010):66-84.
Karasar, Niyazi. Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2015.
Kartal, Osman Yılmaz. Ortaöğretim 10. Sınıf Öğrencilerinin Televizyon Dizilerindeki Mesajları Algılamalarında Medya Okuryazarlığının Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Onsekiz Mart Üniversitesi, 2007.
Livingstone, Sonia. “Interpretive Viewers and Structured Programs: The Implicit Representation of Soap Opera Characters”. Communication Research 16 (1989):25–57.
Livingstone, Sonia. “The Implicitre Presentation of Characters in Dallas: A Multidimensional Scaling Approach”. Human Communication Research 13 (1987):399–420.
Martino, Steven C - Collins, Rebecca L - Kanouse, David E - Elliott, Marcy - Berry, Sandra H. “Social Cognitive Processes Mediating the Relationship Between Exposure to Television’s Sexual Content And Adolescents’ Sexual Behavior”. J. Pers. Soc. Psychol 89/6 (2005):914-924.
McDonald, Daniel G - Kim, Hyeok. “When I Die, I Feel Small: Electronic Game Characters and the Social Self”. Journal of Broadcasting & Electronic Media 45 (2001):241–258.
Miller, Mark - Reeves, Byron. “Dramatic TV Content and Children’s Sex-Role Stereotypes”. Journal of Broadcasting 20 (1976):35– 50.
Neuman, W Lawrence. Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Ankara: Yayın Odası Yayıncılık, 2013.
Nike "I Am Not a Role Model" Commercial w/Charles Barkley – Erişim: 19 Kasım 2016. https://www.youtube.com/watch?v=4gqk4WPnrpM
Öktem, Ferhunde - Sayıl, Melike - Çelenk Özen, Sevilay. RTÜK Görsel-işitsel programların sınıflandırılması sisteminin geliştirilmesi ve küçüklerin korunmasına yönelik simgelerin benimsenmesi: Akıllı işaretler sınıflandırma sistemi. Ankara: RTÜK Yayınları, 2006.
Pinkleton, Bruce E - Austin, Erica Weintraub - Chen, Yi-Chun - Cohen, Marilyn. “Assessing Effects of a Media Literacy-Based Intervention on US Adolescents’ Responses to and Interpretations of Sexual Media Messages”. J Child Media 7/4 (2013):463-479.
Pinkleton, Bruce E - Austin, Erica Weintraub - Chen, Yi-Chun - Cohen, Marilyn. “The Role of Media Literacy in Shaping Adolescents’ Understanding of and Responses to Sexual Portrayals in Mass Media”. J Health Commun 17/4 (2012):460-476.
Primack, Brian A - Douglas, Erica L - Miller, Elizabeth - Fine, Michael. “Comparison of Media Literacy and Usual Education to Prevent Tobacco Use: A Cluster-Randomized Trial”. J Sch Health 84/2 (2014):106-115.
Primack, Brian A., Kraemer, Kevin L - Fine, Michael J - Dalton, Madaline A. “Media Exposure and Marijuana and Alcohol Use Among Adolescents”. Subst Use Misuse 44/5 (2009):722-39.
Reeves, Byron - Greenberg, Bradley S. “Children’s Perceptions of Television Characters”. Human Communication Research 3 (1977):113–127.
RTÜK. Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması. Erişim: 25 Haziran 2016. www.rtuk.org.tr/Icerik/DownloadReport/13 RTÜK. İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları Kamuoyu Araştırması. Erişim: 15 Ocak 2016. www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_id=57ce50 22-fd71-442a--6567ae4a9e9b San Bayhan, Pınar - Artan, İsmihan. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları, 2004.
Scull, Tracy M - Kupersmidt, Janis B - Parker, Alison E - Elmore, Kristen C - Benson, Jessica W. “Adolescents’ Media-Related Cognitions and Substance Use in the Context of Parental and Peer Influences”. J Youth Adolesc 39/9 (2010):981-998.
Semiz, Lokman. Ortaokul Öğrencilerinin Medya Okuryazarlığı Yeterlilikleri ve Medya Okuryazarlığı Dersini Yürüten Öğretmenlerin Karşılaştıkları Sorunlar. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, 2013.
Sevim, Yelda - Şen, Burcu Gezer. “İletişim Fakültesi Öğrencilerinin ‘Sosyalleşme Aracı Olarak Televizyonun Çocuklarda Kimlik Oluşumu Süreci Üzerindeki Etkisi’ Konusuna İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi”. Medya ve Etik Sempozyumu. Elazığ: Fırat Üniversitesi, (2009):321-333.
Söz. Erişim: 1 Ekim 2018. https://www.startv.com.tr/dizi/soz Turam, Emir. Televizyonla Yetişen Nesil Ekranaltı Çocukları. İstanbul: İrfan Yayımcılık, 1996.
Ufak Tefek Cinayetler. Erişim: 15 Ocak 2018. https://www.startv.com.tr/dizi/ufak-tefek-cinayetler Uğur Tanrıöver, Azime Hülya. Vadi’de Büyüyen Erkek Çocuklar.
Medya ve Çocuk Rehberi. Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları, 2008.
Üstündağ, Alev - Doğan, Özcan. “15-18 Yaş Arası Ergenlerin Televizyon İzleme Alışkanlıkları ve En Çok İzledikleri Diziler”. Sosyal Bilimler Dergisi 4/11, (2017):627-646.
Üstündağ, Alev - Doğan, Özcan. “10-14 Yaş Arası Gençlerin Televizyon İzleme Alışkanlıkları ve Çok İzledikleri Diziler”. Journal of Communication Theory & Research/Iletisim Kuram ve Arastirma Dergisi 43 (2016):77-97.
Veritas, Bureau. (2016). “Helping Our Children Choose Role Models”. American College of Pediatricians. Erişim: 22 Kasım 2016. https://www.acpeds.org/helping-our-children-chooserole-models. Villani, Susan. “Impact of Media on Children and Adolescents: A 10- Year Review of the Research”. J Am Acad Child Adolesc Psyhiatry 40/4 (2001):392-401.
Wade, Carole - Tavris, Carol. Psychology. NewYork: Harper and Row, 1990. Wilson, Barbara. “Media and Children’s Aggression, Fear, and Altruism”. The Future of Children 18/1 (2008):87-118.
Woolfolk, Anita. Educational Psychology. Boston: Allyn ande Bacon, 1993.
Yapıcı. Şenay - Yapıcı, Mehmet. “Çocukta Bilişsel Gelişim”. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi 6/1 (2006):1-3