Cumhuriyetçi Radikal Modernizme Karşı Anti-Modernist Bir Entelektüel Olarak Nurettin Topçu

Nurettin Topçu Kemalist modernizme yönelik muhalefetin önde gelen entelektüel figürlerindendir. Aktif siyaset içerisinde yer almak istese de esas etkinliğinin fikir üretimi olduğu söylenebilir. Bu çalışmada, cumhuriyetçi modernleşme sürecine, onun vaz ettiği modernlik tasarımına ve bu tasarımın siyasal, toplumsal ve kültürel pratiklerine yönelik felsefi ve siyasal bir direnç/muhalefet geliştirdiği söylenebilecek ayrıksı bir düşünce adamı olan Nurettin Topçu’nun, sözü edilen ‘ayrıksı’ konumu ve bu ‘ayrıksılık’ın nitelikleri üzerinde durulmaktadır. Türk sağ siyaseti ve muhafazakâr çevrelerince ‘hüsn-ü kabul’ gören ve taltif edilen bir düşünce insanı olmasına rağmen, bu kabul ve taltifle tezat oluşturacak bir biçimde Topçu’nun sözü edilen siyaset ve çevrelerde ‘tutunum’ sağlayamamış bir entelektüel olduğu söylenebilir. Bu çalışmada Topçu’nun sözü edilen tutunumsuzluğunu açıklayabilmek için Karl Mannheim’ın ideoloji ile ütopya arasında yaptığı ayrımdan kalkılarak hareket edilmektedir. Makalede Topçu, Mannheimcı bu ayrım göz önünde bulundurulduğunda, öne sürdüğü fikirler ve bunların vazettikleri itibarıyla ‘ideoloji’den ziyade bir ‘ütopya’nın, ‘muhafazakâr bir ütopya’nın savunusunu yapmaktadır ve tutunumsuzluğunun temelinde de bu yatmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Nurettin Topçu, Modernlik, Kültürel Modernizm

The study examines Topçu as an “eccentric” anti-Kemalist philosopher who developed a philosophical and political opposition to the republican modernization process, the modernization project imposed in that process, and its political, social and cultural applications. It emphasizes his “eccentric” position and the characteristics of this “eccentricity.” Although Topçu is typically seen as a contributor to the conservative political thought and politics in Turkey, he holds a distinct position within the conservative tradition, which arguably reaches the level of “eccentricity.” This study explains Topçu’s ineffectuality by employing Karl Mannheim’s separation of the concepts of “ideology” and “utopia.” According to Mannheim, ideas turn into an “ideology” as they demonstrate the potential to be realized but remain as a “utopia” when their realization appears unlikely. Thus, we can argue that Topçu has been intellectually ineffective because the essence of his ideas resembled the ingredients of a utopia – a conservative utopia – rather than those of an ideology

Keywords:

NurettinTopçu Modernity, Cultural Modernism, Political Tho,

PDF

___

Aktar, C. (1993). Türkiye’nin batılılaştırılması. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Argın, Ş. (2003). Siyasetin ‘taşra’sında taşranın siyasetini tahayyül etmek.A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de siyasi düşünce muhafazakârlık içinde Cilt 5(s. 465-498). İstanbul: İletişim Yayınları.
Atatürk, Gazi M. K. (1987). Söylev Cilt I-II. Ord. Prof.Dr. H. V. Velidedeoğlu (Basıma Haz.). İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Bora, T. (1999). Türk sağının üç hali. İstanbul: Birikim Yayınları.
Breuer, S.(2010). Milliyetçilikler ve Faşizm Fransa, İtalya ve Almanya örnekleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
Çiğdem, A. (2001). Taşra epiği “Türk” İdeolojileri ve İslamcılık. İstanbul: Birikim Yayınları.
Gülalp, H. (1991). Nation-state formation: A study of he Turkish Revolution. (Doktora Tezi). The Graduate School of the State University of New York at Binghamton, New York.
İrem, N. (1997). Kemalizm ve gelenekçi muhafazakârlık. Toplum ve Bilim, 74, 52-99.
Kansu, A. (2001). 1908 devrimi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Kara, İ. (2013). Nurettin Topçu hayatı ve bibliyografyası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Kaygı, A. (1992). Türk düşüncesinde çağdaşlaşma. Ankara: Gündoğan Yayınları.
Keyman, E. F. (2001). Şerif Mardin, toplumsal kuram ve Türk modernitesini anlamak. Doğu Batı, 16, 9-29.
Mannheım, K. (1972). Ideologyandutopia. London: Routledge and Kegan Paul Ltd.
Mardin, Ş. (1991). Türk modernleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1995). Türkiye’de toplum ve siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1998). Yeni Osmanlı düşüncesinin doğuşu. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (1999). Siyasal ve sosyal bilimler: Makaleler 2. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (2000). Jön Türklerin siyasi fikirleri 1895-1908. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mardin, Ş. (2002). Türkiye’de din ve siyaset. İstanbul: İletişim Yayınları.
Meriç, C. (2009a). Umrandan uygarlığa. İstanbul: İletişim Yayınları.
Meriç, C. (2009b). Bu ülke. İstanbul: İletişim Yayınları.
Mollaer, F. (2007). Anadolu sosyalizmine bir katkı Nurettin Topçu üzerine yazılar. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Mollaer, F. (2008). Türkiye’de liberal muhafazakârlık ve Nurettin Topçu. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Oktay, A. (1993). Cumhuriyet dönemi edebiyatı 1923-1950. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Öğün, S. S. (1992). Türkiye’de cemaatçi milliyetçilik ve Nurettin Topçu. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Öğün, S. S.(2003). Türk muhafazakârlığının kültürel politik kökleri.A. Çiğdem (Ed.), Modern Türkiye’de siyasi düşünce muhafazakârlık içinde Cilt 5 (s. 539-582). İstanbul: İletişim Yayınları.
Özdoğan, G. G. (2001).“Turan”dan Bozkurt’a. İstanbul: İletişim Yayınları.
Özkazanç, A. ve Kozaklı, S. T. (1993). Cumhuriyet Türkiye’sinde toplumsal ve kültürel dönüşümler (Yayınlanmamış Çalışma). Ankara.
Taşkın, Y. (2007). Anti-komünizmden küreselleşme karşıtlığına milliyetçi muhafazakâr entelijansiya. İstanbul: İletişim Yayınları.
Topçu, N. (1978). Milliyetçiliğimizin esasları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1998a). Kültür ve medeniyet. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1998b). İradenin davası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1998c). Türkiye’nin maarif davası. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1998d). Bergson. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1999a). Yarınki Türkiye. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1999b). Ahlak nizamı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Topçu, N.(1999c). Var olmak. İstanbul: Dergâh Yayınları.
Toprak, B. (1998). Dinci sağ. İ. C. Schick ve A. Tonak (Ed.), Geçiş sürecinde Türkiye içinde (s. 237-254). İstanbul: Belge Yayınları.