DEDE KORKUT KİTABI’NDAKİ HİKAYELERİN BENLİK SAYGISINA ETKİSİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Benliğin oluşumunda kişinin fiziksel özellikleri, içinde doğduğu ve yetiştiği aile, aldığı eğitim, bağlı olduğu toplum gibi birçok kompleks yapının etkisi bulunmaktadır. Benlik saygısı zamanla inşa edilen, varlığını farklı dinamiklerin desteklediği bir sistemdir. Değişen değerler sistemi, gerçekleşen teknolojik yenilikler, hızla büyüyen şehirler, insanların benlik saygısını da ister istemez etkilemektedir. Kişinin hayattan zevk alması, motivasyonun yüksek olması, kendine güveni vb. için benlik saygısı olmazsa olmazıdır. Bu araştırmada Dede Korkut Kitabı’ndaki hikayelerin benlik saygısı üzerine etkisi ortaya konmaya çalışılacaktır. Millî hafızaya kazınan edebi eserler, toplumu yansıtırken aslında toplumu oluşturan bireyi yani kişisel “ben”i de aynalamaktadır. Bu araştırmada, bu akislerin fert üzerindeki etkisi anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Çalışma için 18 Mart 2019-5 Nisan 2019 tarihlerinde 300 öğrenciye Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulanmış ve düşük benlik saygısına sahip 16 denek tespit edilmiştir. 16 denekten 8’ine 8 Nisan 2019-17 Mayıs 2019 tarihlerinde yani 6 hafta süresince Dede Korkut Kitabı’ndan Dirse Han Oğlu Boğaç Han Destanı, Kam Püre’nin Oğlu Bamsı Beyrek Destanı, Kazan Bey Oğlu Uruz Bey’in Esir Olduğu Destanı, Duha Koca Oğlu Deli Dumrul Destanı, Kanglı Koca Oğlu Kan Turalı Destanı ve Begil Oğlu Emre’nin Destanı okunmuş ve tekrar Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın verileri SPSS 25.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Dede Korkut Kitabı’ndaki hikayelerin katılımcıların benlik saygısı üzerinde önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Dede Korkut Kitabı, Destan, Halk Hikâyesi

A RESEARCH ON THE EFFECTS OF THE STORIES IN THE BOOK OF DEDE KORKUT ON SELF-ESTEEM

Many complex structures such as the physical characteristics of the person, the family in which he was born and raised, the education he received, and the society he was affiliated with have influence on the formation of the self. Self-esteem is a system built over time and its existence is supported by different dynamics. The changing values system, technological innovations, and rapidly growing cities inevitably affect people's self-esteem. Self-esteem is a must for Enjoying life, high motivation, self-confidence, etc.. In this study, the effect of the stories in Dede Korkut Book on self-esteem is attempted to be revealed. While literary works engraved in the national memory reflect the society, they also mirror the individual “I” who forms the society. In this study, the effect of these flows on individuals was tried to be understood. To do this, Rosenberg Self-Esteem Scale was applied to 300 students between March 18, 2019 and April 5, 2019, and 16 subjects with low self-esteem were identified. Dirse Han Son Boğaç Han Epic, Kam Püre's Son Bamsı Beyrek Epic, Kazan Bey's Son Uruz Bey's Epic, Duha The Epic of Husband's Deli Dumrul, Kangli's Epic Blood Tail and Begil Son Emre's Epic from the Dede Korkut Book were read to 8 of 16 subjects between 8 April 2019 and 17 May 2019, for 6 weeks, and Rosenberg Self-Esteem Scale was applied again. The data were analyzed with SPSS 25.0 package program. According to the results obtained, the stories in Dede Korkut Book was found to have an important effect on the participants' self-esteem.

PDF

___

Abbott, H. P. (2002). The Cambridge Introduction to Narrative. Cambridge: Cambridge University Press.
Albayrak, N. (2004). Ansiklopedik Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. İstanbul: L&M Yayınları.
Alptekin, A. B. (2009). Halk Hikayelerinin Motif Yapısı. 4. Baskı. Ankara: Akçağ.
Büyüköztürk, S. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Deveraj, S. - Lewis, V. (2010). Enhancing Positive Body Image In Women: An Evaluation Of A Group Intervention Program. Journal of Applied Biobehavioral Research. 15 (2). ss. 103-116.
Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin. 3. ss.542- 575.
Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş: Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
Ergin, M. (2006). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Ferris, D. L.- Lian, H.- Brown, D. J.- Morrison, R. (2015). Ostracism, Self Esteem, And Job Performance: When Do We Self- Verify And When Do We Self Enhance?. Academy of Management Journal. 58 (1). ss. 279-297.
Green, M. C. - Brock, T. C. (2000). The Role of Transportation In The Persuasiveness of Public Narratives. Journal of Personality and Social Psychology, 79, 701– 721.
Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi; Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Nobel Yayınları.
Okkay, İ. (2019). Dijital Oyunların Çocuklar Üzerinde Yol Açtığı Etiksel Sorunlar. A.M. Kırık (Ed.) Yeni Medyada Çocuk ve İletişim içinde (s.115-142). İstanbul: Çizgi Kitabevi Yayınları.
Peker, H. (1993). Din Psikolojisi. Samsun: Sönmez Matbaa ve Yay.
Rosenberg, M. (1979). Conceiving The Self. Malabar, Florida: Krieger Publishing Company.
Rumelhart, D. E. (1975). Notes On A Schema for Stories. In D. G. Bobrow & A. Collins (Ed.), Representation and Understanding: Studies In Cognitive Science (p. 211-236). New York: Academic Press.
Saydam, B. (2013). Korku'(t) Ata. Suret. 2. ss. 95-123.
Türkmen, F. (1974). Aşık Garip Hikayesi Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
Yıldız, N. (1995). Manas Destanı (W. Radlofl) ve Kırgız Kültürü ile ilgili Tespit ve Tahliller. Ankara: TDK Yayınevi.