TEMEL BİR DEĞER OLARAK DEDE KORKUT’TA MİSAFİRPERVERLİK VE İZZETİ İKRAM

Toplumun kültürel mirasının bir parçası olan misafirperverlik, adeta Türk kimliği ile özdeşleşmiştir. Dini ve milli bir görev olarak benimsenen, gelenek-göreneklerde önemli bir yer kaplayan misafirperverlik, davetli ya da davetsiz olarak eve gelen kişinin en iyi şekilde ağırlanması ve uğurlanması esasına dayanır. Türk kültüründe misafirperverlik kadar izzeti ikram da öne çıkar. Gelen konuğu, eldeki imkânları da kullanarak, yedirip içirme Türk misafirperverliğinin bir parçasıdır. Geleneksel Türk misafirperverliğinin en güzel örneklerinin görüldüğü eserlerden biri Dede Korkut Hikâyeleridir. Dede Korkut Hikâyelerinde misafirperverlik ve izzeti ikramla ilgili olarak öne çıkan toylardır. Her yıl verilen büyük şölenler olarak tanımlanan toyların; boyları bir araya getirme, kutlamalar yapma, Hanın büyüklüğünü gösterme, önemli bir karar alma vb. gibi nedenlerle yapıldığı görülür. Bununla birlikte misafirperverlikte sosyal statünün kişinin başarılarıyla ilgili olması ve misafirlikteki konumunu hatta ikramları dahi etkilemesi önemli bir ayrıntı olarak görülmektedir. Bu çalışmada misafirperverlik ve izzeti ikram konusu, geleneksel olarak her yıl verilen ziyafet (toy), gelen misafiri ağırlama, hayır duası alma, adabı muaşeret, hediye takdim etme ve ikram edilen temel yiyecek-içecekler başlıklarıyla birlikte ele alınmış olup konu Dede Korkut anlatılarından örneklerle sunulmuştur.

HOSPITALITY AND TREAT AS A BASIC VALUE IN DEDE KORKUT'S STORY

Hospitality, which is a part of the community's cultural heritage, is identified exactly with Turkish identity. Adapted as a religious and national duty, and also by occupying an important place, hospitality is based on hosting the people visiting you whether they are invited or not and seeing them off in a best way. In Turkish culture, treating the guests with courtesy also stands out. Offering them food and beverages at home is a part of Turkish hospitality. Dede Korkuts stories is one of the works in which the greatest examples of traditional Turkish hospitality are seen. In Dede Korkuts stories, toys are prominent on hospitality, and courtesy. Toys, great feasts given each year, are held with the aim of bringing all clans together, celebrating and showing the greatness of Han, taking a significant decision etc. In addition, it is apparent that social status is related to people's success and has an impact on courtesy in hospitality. In this study, hospitality, respect and honor, feast held annually (toy), hosting the guests, benediction, good manners, giving presents, and foods and beverages offered at home are studied as subjects and the subject is presented by using the examples in Dede Korkut's story.