OSMANLI SARAYINDA DEĞERLER: II. ABDÜLHAMİD ÖRNEĞİ

Öz Değer; insan davranışlarına yön veren, her türlü amaç ve hedeflerdir. Tarih birikimiyle oluşturulan değerler ise, toplumun devamını sağlayan ve tamamının kabullendiği inanışlardır. Her toplumda olduğu gibi Osmanlı’da ve Osmanlı saray hayatında da önem verilen birtakım değerler vardır. Bu değerlerin neler olduğunu günümüze ulaştıran kaynaklar ise arşivler, süreli yayınlar, kitaplar ve hatıratlardır. Hatıratlar, yazarın yaşadığı olayları kendi duygu ve düşünceleriyle anlattığı yazılardır. Bu bağlamda araştırmanın amacı, II. Abdülhamid dönemini konu alan; Şadiye Osmanoğlu’nun “Babam Abdülhamid (Saray ve Sürgün Yılları)”, Ayşe Osmanoğlu’nun “Babam Abdülhamid”, Bernhard Stern’in “II. Abdülhamid Yıldız Sarayı ve Haremi” ve Leyla Açba’nın “Bir Çerkez Prensesinin Harem Hatıraları” adlı eseri olmak üzere 4 hatıratı, Sosyal Bilgiler Programı’nda yer alan değerlere göre incelemektir. Nitel araştırma yöntemiyle hazırlanan çalışmanın verileri doküman incelemesi tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde ise betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulguları analiz edildiğinde; hatıratlarda Sosyal Bilgiler programında yer alan 18 değere de vurgu yapıldığı tespit edilmiştir. En sık tekrarlanan değer sevgi, en az vurgulanan değer ise dayanışmadır. Araştırma sonuçlarına göre hatıratların, değer etkinliklerindeki kaynak arayışlarına cevap verebilecek nitelikte oldukları söylenebilir. Sosyal Bilgiler programında yer alan değerlerin kazandırılmasında kullanılması önerilebilir.

___

Acar, F.(2015). “Osmanlı’da Padişah Oğulları ve Kızlarının Eşitlendiği Alan: Teşrifat”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14(27), 183-202. Açba, L. (2004). Bir Çerkes Prensesinin Harem Hatıraları. (Hazırlayan: Harun Açba). İstanbul: L&M Yayınları. Akıncı, A. (2005). “Hayata Anlam Vermede Dini Değerlerin ve Din Öğretiminin Rolü” Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9), 7-24. Barış, D.A. & (2015). Ece, A.S.(2015). “Kültürel Değerlerin Aktarılmasında Çocuk Tekerlemeleri “Tekerlemelerimizi Biliyor muyuz?”, Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 343-368. Beldağ, A.&Aktaş, E.(2016). “Sosyal Bilgiler Öğretiminde Edebi Eser Kullanımı: Nitel Bir Çalışma”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 953-981 Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Yirmi yedinci Basım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Kaymakçı, S.(2013). “ Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında sözlü ve Yazılı Edebi Türlerin Kulanım Durumu”,Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 230-255. Meb. (2005) . İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4.-5. Sınıf Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara: MEB Yayınları. Meb. (2017). İlköğretim sosyal bilgiler dersi (6-7.sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu, Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü. Osmanoğlu, Ş. (2011). Babam Abdülhamid (Saray ve Sürgün Yılları), İstanbul: Timaş Yayınları. Osmanoğlu, A. (1960). Babam Abdülhamid, İstanbul: Güven Yayınevi. Özbay, M. Karakuş Tayşi, E. (2011). “Dede Korkut Hikâyeleri’nin Türkçe Öğretimi ve Değer Aktarımı açısından önemi” Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1 (1), s.21-31. Özkan, R.(2011). “Toplumsal Yapı, Değerler ve Eğitim İlişkisi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 333-344. Stern, B. (2014). II. Abdülhamid Yıldız Sarayı ve Haremi. (Çeviren: Güray Beken). İstanbul: Truva Yayınları. Şimşek, Ş. (2015). “Kemalettin Tuğcu’nun romanlarında değerler eğitimi” International Journal of Humanities and Education, 1,1, 79-104. Sığrı, Ü., Tabak, A. ve Ercan, Ü. (2009). “Kültürel değerlerin yönetsel kapsamda analizi: Bankacılık sektörü örneği” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), s.166-192. Susar, F. (2014). “4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Metinlerinde Yer Alan Değerler”, Değerler Eğitimi Dergisi, 12(27), 217-259. Tekşan, K.(2012). “Türkçe Dersi Değerler Eğitiminde Kutadgu Bilig’in Kullanımı” Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1-17. Yaylacı, A.F. (2016). “Değerler Eğitimi ve Bir Fabrika Olarak Modern Okul”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 153-172. Yaylacı, A.F. ve Beldağ, A. (2015). “Karar Verme Sürecinde Okul Yöneticilerini Etkileyen Değerle” Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 11 (1), 165-176. Yazıcıbaşı, M. A.,(2014). “Klasik Osmanlı Döneminden Cumhuriyet‟e Osmanlı’da Ahlâk Eğitim ve Öğretimi”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(4), 761-780. Yener, Ö.(2014). “Türk Milli Kültüründe Değerler Ve Değerlerin Milletleşmeye Etkisi”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 7(14), 59-87. Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Onuncu baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.