FİLMSEL SESTE ASAL UNSUR OLAN ‘KONUŞMALAR’IN DRAMATİK İNŞASI ve ÖRNEK FİLMLER

Sesli sinemaya geçildikten sonra filmlerde konuşmanın kullanılmaya başlaması, başta gelenlerinin kurgu estetiğindeki değişim ve dönüşümler olduğu birtakım estetik sorunların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Filmsel sesin üç temel ontolojik bileşeni vardır: konuşma, müzik ve ses efektleri. Bu üçü arasında konuşma, görsel-işitsel bir sanat olan sinemada önemli bir anlatım aracıdır. Çünkü konuşmalar yalnızca karakterler arasında ya da izleyiciyle ilişki kurmakla kalmaz, fakat aynı zamanda anlatımda dramatik işlevler de yüklenir. Konuşma, özellikle edebi ve teatral uyarlamalarda kendine özgü nitelikler taşır. Örneğin, konuşma tiyatro oyunlarında olay örgüsünün gelişimine yön verici bir yapıdayken, sinemada imgelerle etkileşime girerek öyküyü oluşturmaya yönelik çeşitli işlevler üstlenir. Bu işlevlere ifade, efekt yoluyla sessel biçim, özdüşünümsel iç konuşmalar, dış-ses/üst-ses ve monologlar yoluyla anlam yaratımı ve anlatının devamlılığını sağlama örnek verilebilir. Bu çalışmada, filmsel sesin asal unsuru olan konuşmaların türleri, fonksiyonları ve yüklendikleri roller ele alınarak, bunlara ilişkin kavram ve tanımlamaların açınımı yapılmış ve bunlara ilişkin film örnekleri verilmiştir. Örnek filmlerin seçiminde, sinema kitaplarında ses (konuşmalar) uygulaması öne çıkan ve bu anlamda özellik taşıyan filmlere öncelikli olarak yer verilmiştir.

AN ANALYSIS OF THE EXAMPLES OF DRAMATICAL CONSTRUCTION OF DIALOGUE IN CINEMA

After transition to sound cinema, the use of dialogue in films brought about certain aesthetical problems, changes and transitions in editing aesthetics being the primary ones. Sound in cinema has three ontological facets: Dialogue, music and sound effects. Among these three, dialogue is an important narrative tool in cinema. For dialogues do not only form a relationship between the characters or with the audience, they also have dramatic narrative roles. In terms of literary or the theatrical adaptations, dialogues have particular characteristics. For example, while dialogues dominate the development of storyline in theatre plays, in cinema they perform certain functions in an interaction with images to create a story. Creating expressions, effects through sound modalities, self-reflective, inner dialogues, voice-overs and contents through monologues, and ensuring the continuity of the narrative can be counted among such functions. This article explains and discusses the types, functions and roles undertaken by dialogues in cinema through particular examples. The example films were selected regarding their particular employment of sound and dialogues in the history of cinema.