Ahmet BAYTOK, Mehmet BOYRAZ, Elbeyi PELİT

Turizm İşletmeciliği Alanında Yapılan Yüksek Lisans Tezlerinin Değerlendirilmesi: Afyon Kocatepe Üniversitesi Örneği

Lisansüstü tezlerin bibliyometrik olarak çözümlenmesi, ilgili disiplin ve alanda iletişimin nasıl gerçekleştiğinin belirlenmesi, bilimsel eğilimin yönünün ortaya çıkartılması, teorik gelişim sürecinin takibi ile bilimin geleceğine yön verilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu noktadan hareketle, araştırma kapsamında turizm işletmeciliği alanında yazılmış yüksek lisans tezlerinin bibliyometrik olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Afyon Kocatepe Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı’nda kurulduğu (2007) yıldan 31 Aralık 2017 tarihine kadar tamamlanmış olan yüksek lisans tezleri oluşturmaktadır. Tezler istatistik paket programı aracılığıyla sıklık ve yüzde analizlerine tabi tutularak betimlenmiştir. Araştırma ile 8 yıllık periyotta 40 yüksek lisans tezinin tamamlandığı, yıl başına ortalama 5 tez düştüğü, bu tezlerin yönetilmesinde 10 farklı öğretim üyesinin danışmanlık yaptığı belirlenmiştir. Tezlerde ele alınan konuların temel alan bakımından yarısından fazlasının yönetim ve organizasyon anabilim dalında yazıldığı tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, tezlerin evren olarak en fazla çalışanlar ve turistler üzerinde gerçekleştirildiği; veri toplama yöntemi açısından tezlerde nicel araştırma yönteminin ve anket tekniğinin ağırlıklı olarak kullanıldığı; alan araştırması olması yönünden ise tamamının uygulamalı olarak gerçekleştirildiği; en fazla %37,5’lik oranda olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinin tercih edildiği; veri analizinde %73,5 ilişkisel ve %26,5 betimsel istatistikler kullanıldığı belirlenmiştir. Son olarak ise tezlerde ortalama 167 kaynak kullanıldığı; %62’3’ünün Türkçe, %37,7’sinin yabancı, % 50,3’ünün makale türünde ve kaynaklarının ortalama referans yaşının ise 13,50 olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Turizm eğitimi, turizm işletmeciliği, yüksek lisans, tez, Afyon Kocatepe Üniversitesi

Evaluation of Master’s Thesis in the Field of Tourism Management: A Case of Afyon Kocatepe University

The bibliometric analysis of the thesis is important in terms of the determination of how the relevant discipline and the field communication is realized, discovery of the direction of scientific tendency, follow-up of the theoretical development process and the future direction of science. From this point of view, it was aimed to evaluate bibliometric of the master thesis written in the field of tourism management within the scope of the research. The research population constitutes the master thesis which was completed by the foundation (2007) of Afyon Kocatepe University Department of Tourism Management until December 31, 2017. Theses are described by frequency and percentage analysis through statistical package program. It has been determined that 40 master's theses were completed in an 8-year period with an average of 5 dissertations per year, and advisor of 10 different academic members contributes to the management of theses by research. More than half of the subjects covered in the theses are written in the field of management and organization. As a result of the research, it is seen that theses are performed on employees and tourists as the population; in terms of the data collection method, the quantitative research method and the survey technique are used predominantly in theses; in the case of field research, all of the theses are implemented practically; sampling methods that are not based on probability are mostly preferred with a rate of 37.5%; in data analysis, 73,5% relational and 26,5% descriptive statistics were used. Finally, the average of 167 sources used in theses; 62.3% were in Turkish, 37.7% were foreign, 50.3% were in the article type and the average reference age of their resources was 13.50.

Keywords:

Toruism Education, tourism management, master’s, thesis, Afyon Kocatepe University,

PDF

___

Afifi, G.M.H. (2013) A Survey of Doctoral Theses Accepted by Universities in the United Kingdom and Ireland for Studies Related to Tourism, 2000–2009. Journal of Hospitality & Tourism Education 25(1), 29-39.
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı (2018). http://kutuphane.aku.edu.tr/, [Erişim Tarihi:05.09.2018]
Ağaoğlu, B. (1981). İzmir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi’nde Yapılan Turizm Tezleri, http://anatoliajournal.com/atad/depo/bilgibankasi/bulent_036.pdf, [Erişim Tarihi:05.09.2018]
Al, U. (2008). Türkiye’nin Bilimsel Yayın Politikası: Atıf Dizinlerine Dayalı Bibliyometrik Bir Yaklaşım (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Al, U. ve Soydal, İ. (2012). Dergi Kendine Atıfının Etkisi: Energy Education Science and Technology Örneği, Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 699-714.
Arıca, R. (2014). Seyahat İşletmeciliği Literatürünün Gelişim Süreci: Türkiye’de Hazırlanan Lisansüstü Tez Çalışmalarının Bibliyometrik Olarak İncelenmesi, VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası-Aydın, Dokuz Eylül Üniversitesi, 446-462.
Ayaz, N. ve Türkmen, B.M. (2018). Yöresel Yiyecekleri Konu Alan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 2(1), 22- 38.
Aydın, B. (2017). Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde (Yöktez) Yiyecek İçecek İşletmeciliği Alanında Kayıtlı Bulunan Tezlerin Bibliyometrik Analizi, Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, 2(1), 23-38.
Bayın, G. (2015). Türkiye’de Sağlık Turizmi Alanında Yapılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Değerlendirmesi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 17(28), 49-55.
Carr, N. ve Hayes, S. (2017) An Analysis of Trends in PhD. Research in Tourism. Tourism Recreation Research, 42(1), 32-44.
Cevizkaya, G., İlsay, S. ve Avcıkurt, C. (2014). Turizm Alan Yazınında Engelliler ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, 101- 108.
Çakıcı, A.C., Yıldırım, O. ve Karacaoğlu, S. (2013). Ulusal Turizm Kongreleri Bildirilerinin Bibliyometrik Profili, 14.Ulusal Turizm Kongresi, 05-08 Aralık 2013, Kayseri, Erciyes Üniversitesi, 1429-1447.
Demirbulat, Ö.G. ve Dinç, N.T. (2017). Sürdürülebilir Turizm Konulu Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(2), 20-30.
Dener, H.I. (1995). Turizm Talebi ile İlgili Bazı Ampirik Araştırmalar Hakkında, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 14-21.
Erdem, A.R. (2013). Bilgi Toplumunda Üniversitenin Değişen Rolleri ve Görevleri, Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 109-120.
Evren, S. ve Kozak, N. (2012). Türkiye’de 2000-2010 Yılları Arasında Yayımlanan Turizm Konulu Makalelerin Bibliyometrik Analizi, VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 12-15 Nisan 2012, Kemer-Antalya, Gazi Üniversitesi, 250-266.
Hall, C.M. (1991). Tourism as the Subject of Post-Graduate Dissertations in Australia, Annals of Tourism Research, 18(3), 520-523.
Hu, C. ve Racherla, P. (2008). Visual Representation of Knowledge Networks: A Social Network Analysis of Hospitality Research Domain. International Journal of Hospitality Management, 27(2), 302-312.
İnce, M., Gül, H. ve Bozyiğit, S. (2017). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Konusunda Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi Yöntemiyle İncelenmesi: 1990-2016, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(5), 113-130.
Jafari, J. ve Aaser, D. (1988). Tourism as the Subject of Doctoral Dissertations, Annals of Tourism Research, 15(3), 407-429.
Jogaratnam, G., Chon, K., McCleary, K., Mena, M. ve Yoo, J. (2005). An Analysis of Institutional Contributors to Three Major Academic Tourism Journals: 1992-2001, Tourism Management, 26(5), 641-648.
Karagöz, D. ve Yüncü, H.R. (2013). Sosyal Ağ Analizi İle Turizm Alanında Yazılmış Doktora Tezlerinin Araştırma Konularının İncelenmesi, Adıyaman Üniversitesi SBE Dergisi, 6(15), 205-232.
Kozak, N. (2001). Türkiye'de Turizm Pazarlaması Literatürünün Gelişim Süreci:1972-1999 Yılları Arasında Hazırlanmış Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Biyo-Bibliyografik Bir İnceleme, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 12(1), 26-33.
Leung, R. ve Law, R. (2007). Analyzing Research Collaborations of Information Technology Publications in Leading Hospitality and Tourism Journals: 1986-2005. Information and Communication Technologies in Tourism, 547-556.
LEVÖY-Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği. (2016). Resmi Gazete Tarihi: 20.04.2016 Resmi Gazete Sayısı: 29690, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü, Ankara.
Liu, W., Zhong, L., Ip, C. ve Leung, D. (2011) An Analysis of Research on Tourism Information Technology: The Case of ENTER Proceedings. In: Law, R., Fuchs, M. ve Ricci, F. (Eds) Information and Communication Technologies in Tourism 2011. Vienna: Springer.
Ma, J. ve Law, R. (2009). Components of Tourism Research: Evidence from Annals of Tourism Research, Anatolia: An International Journal of Tourism and Hospitality Research, 20(1), 62-74.
Nergiz, H.G. (2014). Türkiye'de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1990- 2013). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi. Ankara: Detay Yayıncılık, 212-221.
Palmer, A.L. ve Montano, J.J. (2005). Tourism and Statistic Bibliometric Study 1998-2002. Annals of Tourism Research, 32(1), 167-178.
Pritchard, A. (1969). Statistical Bibliography or Bibliometrics? Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
Sümer, S.I. (2018). A Brief Assessment of Tourism Related Studies: An Example of ICSSR Conferences. Journal of Tourism Theory and Research, 4(1), 16-20.
Şahin, S. ve Acun, A. (2015). Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri), Balıkesir Üniversitesi SBE Dergisi, 18(34): 213-234.
Şardağ, A. (2016). Türkiye’de Coğrafya Alanında Turizm İle İlgili Yapılan Lisansüstü Tezler Üzerine Bir İçerik Analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi SBE, Isparta.
Tayfun, A., Küçükergin, F.G., Aysen, E., Eren, A. ve Özekici, Y.K. (2016). Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz, Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, 50-69.
Tekin, Ö.A. (2016). Türkiye'deki Lisansüstü Turizm Tezlerinde Odaklanılan Konular: 1984- 2015. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 8(2), 175-187.
Turan, A. (2014). Turizm Konulu Yüksek Lisans Tezlerinin Bibliyometrik Özellikleri (1984- 2003). VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası-Aydın, Dokuz Eylül Üniversitesi, 3-15.
TÜBİTAK CABİM-Cahit Arf Bilgi Merkezi (2018). Bibliyometri Nedir? http://cabim.ulakbim.gov.tr/bibliyometrik-analiz/bibliyometrik-analiz-sikca-sorulansorular/ [Erişim Tarihi:05.09.2018]
Türktarhan, G. (2014). Türkiye’de Turizm Alan Yazınının İncelenmesi “Sistematik Türkiye Turizm İşletmeciliği Bibliyografyası (1929-1984)” Üzerine Bir İnceleme. VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 04-05 Nisan 2014, Kuşadası-Aydın, Dokuz Eylül Üniversitesi, 182-199.
Weiler, B., Torland, M., Moyle, B.D. ve Hadinejad, A. (2018) Psychology-Informed Doctoral Research in Tourism. Tourism Recreation Research, 43(3), 277-288.
Yılmaz, G. (2017). Ulusal Turizm Kongrelerinde Gastronomi ve Mutfak Sanatları Alanı İle İlgili Yayınlanan Bildiriler Üzerine Bir Araştırma. Turizm ve Araştırma Dergisi, 6(1), 24- 39.
YÖK-Yüksek Öğretim Kurumu (2018). Ulusal Tez Merkezi İstatistik Bilgileri. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/IstatistikiBilgiler?islem=3 [Erişim Tarihi: 05.09.2018]
Yüncü, D.K. ve Kozak, N. (2012). Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi'nin Bibliyometrik Analizi: Araştırma Konuları ve Kurumlar Arası İşbirliğinin Sosyal Ağ Analizi ile İncelenmesi. VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 12-15 Nisan 2012, Kemer-Antalya, Gazi Üniversitesi, 642-660.