Ömrünü İlme Vakfetmiş Bir Âlim: Mehmet Fuat Sezgin

2018 yılı Haziran ayının son günü kaybettiğimiz Mehmet Fuat Sezgin, gerek ülkemiz gerekse İslâm bilim tarihi ve dünya bilim tarihi açısından mümtaz bir âlim ve şahsiyettir. Sezgin, özellikle ömrünün son yıllarında sahip olduğu bilgi, birikim ve tecrübesini Türkiye’ye aktarma gayreti içinde olmuştur. Sezgin’in vefatından bir süre sonra 2019 yılı, Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı olarak kabul edilmiştir. Hem vefatı hem de 2019 yılının ona atfedilmesi ile birlikte ülkemizde yeterince tanınmamış olan bir cevherin özellikle genç kuşaklar için bilinirliğinin artması geç de olsa önemli olacaktır. 2019 yılının kendisine atfedilmesi dolayısıyla birçok bilimsel faaliyet yapılmış ve de yapılması planlanmıştır. Bu çerçevede aynı zamanda bir akademik rol model olan Sezgin’in biyografisinin farklı kişilerce çalışılması yerinde olacaktır. Çünkü muhtemelen Sezgin, dünyada Türkiye’ye kıyasla daha çok tanınan bir ilim adamıdır. Bir bilim tarihi uzmanı olan Sezgin’in hayatı, Bitlis’ten Frankfurt’a uzanmaktadır. Başlıkta da belirtildiği üzere Sezgin hayatını ilim yoluna vakfetmiş bir bilim adamıdır. Sezgin’in biyografilerinde çekirdek aile hayatı hakkında pek bilgi yoktur çünkü kendisi zaten günde 17 saatini çalışmaya ayırmıştır. Bu çalışmada Sezgin’in aile, eğitim, akademik hayatı tarihsel sıralama doğrultusunda ele alınmış, Sezgin’in bilim dünyasına verdiği önemli katkılardan bahsedilmiştir. Yine Sezgin’i başarıya ulaştıran özellikleri, verdiği tavsiyeler, son dönemde Türkiye’ye kazandırdığı eserler, Almanya ile arasındaki hâlen süren dava anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mehmet Fuat Sezgin, bilim tarihi, İslâm bilim tarihi, biyografi

A Scholar Who Devoted His Life to Science: Mehmet Fuat Sezgin

Mehmet Fuat Sezgin, who we lost on the last day of June 2018, is a distinguished scholar and person for our country both in terms of the history of Islamic Science and World Science. He has striven for transferring his experience and knowledge to whole Turkey especially in the last years of his life. Shortly after Sezgin's death, 2019 was accepted as Professor Fuat Sezgin Year. With both his death and the year 2019 which was attributed to him, it will be important to increase the awareness of this talent who is not well known in our country, especially for the younger generations even if it is late. Since the year 2019 has been attributed to him, many scientific activities have been conducted and planned. Within this framework, it will be appropriate to study Sezgin's biography, which is also an academic role model, by different people. Because Sezgin is a much more recognized scientist in the world when compared to Turkey. The life of Sezgin, who has been an expert in the history of science, extends from Bitlis to Frankfurt. As it is mentioned in the title, Sezgin is a scientist who has devoted his life to science. There is little information about nuclear family life in Sezgin's biographies because he has already devoted 17 hours a day to study. In this study, family, education and academic life of Sezgin are examined in the historical order and important contributions of Sezgin to the world of science are mentioned. Also his features which have led him to success, his advices, his recent works which he has brought to Turkey and the ongoing lawsuit between Germany and him are explained.

Keywords:

Mehmet Fuat Sezgin, history of science, history of Islamic science, biography,

PDF

___

Canbolat, M. (2017). Almanya, 92 Yaşındaki Türk Bilim Adamına Ayıp Ettiler, http://www.hessen-toplum.com/haber/almanya-92-yasindaki-turk-bilim-adamina-ayip-ettiler/240, 22.09.2017, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Demirci, M. (2018). Bir Fuat Sezgin Vardı, https://www.yeniasir.com.tr/ yazarlar/mehmet.demirci/2018/07/05/bir-fuat-sezgin-vardi, 05.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Dere, A. (2018a). Mehmet Fuat Sezgin Hoca’nın Ankara İlahiyat Yılları: Sezgin ve Fakültenin Müşterek Tarihinden Bir Kesit, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 59(2): 221-250.
Dere, A. (2018b). M. Fuat Sezgin (1924-2018): İslâm Tarihine Medeniyet Zaviyesinden Bakan Bir Âlimimizin Ardından Öz Muhasebemiz, Basın Hayatı Dergisi, (50): 41-47.
Fazlıoğlu, İ. (2004). Fuat Sezgin ile Bilim Tarihi Üzerine, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 2(4): 355-370.
Hansu, H. (2019a). Mehmet Fuat Sezgin’in Aile Çevresi ve Türkiye’deki Akademik Serüveni, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 60(1): 185-205.
Hansu, H. (2019b). Fuat Sezgin’in Ailesi ve Eğitim Hayatının İlk Yılları, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Uluslararası Prof. Dr. Fuat Sezgin Bilim Tarihi Sempozyumu Sempozyum Kitabı, Ed. Zeki Taştan, İstanbul: Hiperyayın.
Hıdır, Ö. (2018). Bereketli çalışmalara imza atan bir 'İbnü'l Vakt': Fuat Sezgin, https://www.fikriyat.com/tarih/2018/07/02/bereketli-calismalara-imza-atan-bir-ibnul-vakt-fuat- sezgin, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
İBTAV. (2019). İlme Adanmış Bir Ömür Prof. Dr. Fuat Sezgin Özgeçmişi, http://www.ibtav.org/sayfa/1/ozgecmisi, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Kar, A. K. (2018), Fuat Sezgin Hoca’nın ardından…, https://www.dunyabulteni.net/kultur-sanat/fuat-sezgin-hocanin-ardindan-h425606.html, 13.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Karakaş, A. (2015). 20. Yüzyıl Hadis Eksenli Oksidentalizm Çalışmaları -Fuat Sezgin Örneği-, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kayadibi, S. (2018). Fuat Sezgin Hocadan Ne Öğrenmeliyiz?, https://www.milatgazetesi.com/yazarlar/fuat-sezgin-hocadan-ne-ogrenmeliyiz/haber-175005, 06.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Kenan, S. (2003). İslam Dünyasının Duraklama Sebepleri Üzerine Ünlü İlimler Tarihçisi Fuat Sezgini Dinlemek, Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4): 73-98.
Korkmaz, T. (2009). 20. YY. İslam Bilim Tarihi Çalışmaları George Sarton ve Fuat Sezgin Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Macit, A. (2018). Fuat Sezgin Hoca Ardında Güzel Bir Örneklik ve İlmi Miras Bıraktı, https://www.dunyabizim.com/portre/fuat-sezgin-hoca-ardinda-guzel-bir-orneklik-ve-ilmi- miras-birakti-h29665.html, 12.08.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Oğur, Y. (2018). Üniversiteden Atılmış Genç Bir Doçente Veda Ederken, http://www.karar.com/yazarlar/yildiray-ogur/universiteden-atilmis-genc-bir-docente-veda-ederken- 7364#, 01.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Özsoy, Ö. (2018). Ömer Özsoy Yazdı: Fuat Sezgin Hoca’nın Ardından, http://www.karar.com/gorusler/omer-ozsoy-yazdi-fuat-sezgin-hocanin-ardindan-902554, 04.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Sezgin, F. (2004). İslam Kültür Dünyasının Bilimler Tarihindeki Yeri, TÜBA Forumu, (29), Ankara.
Sezgin, F. (2016). Amerika’nın Keşfinde Müslümanlar Söyleşi ve Konferans Kitabı, Ed. Kadir Temurçin, SDÜ Yayınları.
Şahin, O. (2013). Darbe Mağduru Profesörler, https://www.dunyabulteni.net/yazar/osman-sahin/19373/profdrfuat-sezginin-vefati-darbe-magduru-profesorler, 05.11.2013, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Şen, H. (2018), Fuat Sezgin’in Mirası, https://www.yenisafak.com/hayat/fuat-sezginin-mirasi-3383348, 11.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Tali, S. C. (2019). Bir Ömürlük Külliyat: Geschichte des Arabischen Schrifttums (Arap-İslam Bilimleri Tarihi), Açık Kitap Dergisi, (12): 12-13.
TBMM. (2010). TBMM Albümü 2 (1950-1980), TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları, (1).
Tuğ, S. (2018). Prof. Dr. Salih Tuğ, Fuat Sezgin’i Anlatıyor: “Bir Duvarla Karşı Karşıya Kaldı”, http://www.yorungedergi.com/2018/08/prof-dr-salih-tug-fuat-sezgini-anlatiyor-bir- duvarla-karsi-karsiya-kaldi/?utm_source=sm&utm_medium=post, 01.08.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Turan, S. (2012). Bilim Tarihi Sohbetleri Fuat Sezgin, İstanbul: Timaş Yayınları.
URL-1. (2016). Prof. Dr. Fuat Sezgin Atatürk Üniversitesi Fahri Doktora Diploma Töreni, https://www.youtube.com/watch?v=qFzqVmXg9GM, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-2. (2016). Sadece Allah'a İnanacaksın Başka Hiçbir Şeye Değil, https://www.haberler.com/sadece-allah-a-inanacaksin-baska-hicbir-seye-degil-8870016-haberi/, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-3. (2017). Prof. Dr. Fuat Sezgin' in Özgeçmişi, https://dergipark.org.tr/download/issue-file/5824, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-4. (2019). Hakkında, http://www.ibtav.org/sayfa/6/hakkinda, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-5. (2018). Fuat Sezgin Hoca, http://www.akkalemler.com/fuat-sezgin-hoca-haber-30159, 01.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-6. (2018). Fuat Sezgin’in Kitaplarına El Koyan Gözü Dönmüşlük: Frankfurt’ta Neler Oluyor?, https://perspektif.eu/2018/03/01/frankfurtta-fuat-sezgin-kitaplarina-el- konuldu/, 01.03.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-7. (2019). Fuat Sezgin'in Almanya'daki Kitaplarının Hepsini Getirmek En Büyük Vazifemiz, https://www.timeturk.com/fuat-sezgin-in-almanya-daki-kitaplarinin-hepsini- getirmek-en-buyuk-vazifemiz/haber-1068377, 06.04.2019, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
URL-8. (2019). Cumhurbaşkanının 2019 Prof. Dr. Fuat Sezgin Yılı Toplantısı'nda Yaptıkları Konuşma, https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/105482/2019-prof-dr-fuat-sezgin- yili-toplantisi-nda-yaptiklari-konusma, 23.05.2019, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Yardım, M. N. (2018). Fuat Sezgin, http://www.milatgazetesi.com/fuat-sezgin-makale,125366.html, 04.07.2018, (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
Yılmaz, İ. (2009). Yitik Hazinenin Kâşifi Fuat Sezgin, İstanbul: Yitik Hazine Yayınları.
Yolcu, E. (2018). Bu Dünyadan Bir Fuat Sezgin Hoca Geldi, Geçti…, Basın Hayatı Dergisi, (50): 38.