Evren GÜÇER, Yasin KELEŞ, Şerif Ahmet DEMİRDAĞ, Nazik ÇELİKKANAT

Kadın İşgörenlerin Karşılaştığı Sorunların Örgütsel Sessizlikleri Üzerindeki Etkisi: Bodrum’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma

Öz Çalışma hayatındaki kadın işgörenler zorlu çalışma koşullarının yanı sıra sırf kadın olmaktan kaynaklanan birçok sorunla da karşılaşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kadın işgörenlerin karşılaştığı sorunların analiz edilmesi ve karşılaştıkları bu sorunların örgütsel sessizlikleri üzerindeki etkisinin belirlenmesidir. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak anket tekniğinden yararlanılmış ve Bodrum’daki 3-4-5 yıldızlı otel işletmelerinde çalışan toplam 429 kadın işgören üzerinde uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre, kadın işgörenlerin işleriyle ilgili karşılaştığı sorunların başında “aldıkları ücretin yetersiz olması”, “karşılaştıkları farklı sorunların ruh hallerini olumsuz etkilediğini düşünmeleri” ve “zaman zaman kapasitelerinin üstünde iş yapmak zorunda kaldıkları” gelmektedir. Otel işletmelerinde çalışan kadın işgörenler örgütsel sessizlikle ilgili olarak iş ortamı boyutunda “duygu ve düşüncelerini dile getirmelerinin yüksek düzeyde örgütsel öğrenme ve gelişmeyi destekleyeceğine” inanmaktadır. Bunun yanında, örgütsel sessizliğin duygu boyutuyla ilgili olarak “belirli konular hakkında konuşmaktan kaçındıklarını” belirtmişlerdir. Yapılan korelasyon analizi sonucunda karşılaşılan sorunlar ve örgütsel sessizlik arasında çok kuvvetli ve pozitif yönlü; karşılaşılan sorunların psikolojik boyutu, fiziksel boyutu ve kişisel boyutu ile örgütsel sessizlik arasında ise kuvvetli ve pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kadın İşgörenler, Sorunlar, Örgütsel Sessizlik, Oteller

The Effects of The Problems Faced by Female Employees on Their Organizational Silence: A Research on Hotels in Bodrum

PDF

___

Acaray, A., Gündüz Çekmecelioğlu, H. ve Akturan, A. (2015). “Örgüt Kültürü ile Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, International Journal of Social Science, 2015(32):139-157.
Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2014). “Örgütsel Sessizlik İle Algılanan Bireysel Performans, Örgüt Kültürü Ve Demografik Değişkenler Arasındaki Etkileşim”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2014(28):24-52.
Algın, İ. (2014). Üniversitelerde Örgütsel Sessizlik, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Alparslan, A. M. ve Kayalar, M. (2012). “Örgütsel Sessizlik: Sessizlik Davranışları ve Örgütsel ve Bireysel Etkileri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6):136-147.
Alparslan, A. M., Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Özgöz, A. (2015). “İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları”, MAKÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3):66-81.
Altok, T. (2009). Çalışanların Motivasyonunu Etkileyen Faktörlere İlişkin Hizmet ve İmalat İşletmelerinde Karşılaştırmalı Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
Amah, O. E., and Okafor, C. A. (2008). “Relationships Among Silence Climate, Employee Silence Behavior and Work Attitudes: The Role of Self-Esteem and Locus of Control”, Asian Journal of Scientific Research, 1(1):1-11.
Anafarta, N., Sarvan, F. ve Yapıcı, N. (2008). “Konaklama İşletmelerinde Kadın Yöneticilerin Cam Tavan Algısı: Antalya İlinde Bir Araştırma”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 2008(15):111-137.
Arlı, D. (2013). “İlkokul Müdürlerinin Örgütsel Sessizlik İle İlgili Görüşleri”, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2):69-84.
Avais, M. A.; Wassan, A. A. and Shah, S. (2014). “A Case Study on Problems of Working Women in City Sukkur” Academic Research International, 5(2):325-333.
Aydın Tükeltürk, Ş. ve Perçin Şahin, N. (2008). “Turizm Sektöründe Kadın Çalışanların Karşılaştıkları Kariyer Engelleri ve Cam Tavan Sendromu: Cam Tavanı Kırmaya Yönelik Stratejiler”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2):113-128.
Ayvaz Kızılgöl, Ö. (2012). “Kadınların İşgücüne Katılımının Belirleyicileri: Ekonometrik Bir Analiz”, Doğuş University Journal, 13(1):88-101.
Bayın, G., Yeşilaydın, G. ve Esatoğlu, A. E. (2015). “Hemşirelerde Örgütsel Sessizlik Nedenlerinin Belirlenmesi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1):248-266.
Bryant, M. and Wolfram Cox, J. (2004). “Conversion Stories as Shifting Narratives of Organizational Change”, Journal of Organizational Change Management, 17(6):578-592.
Bebekoğlu, G. ve Wasti, S. A. (2002). “Çalışan Kadınlara Yönelik Cinsiyet Temelli Düşmanca Davranışların Sebepleri ve Sonuçları Üzerine Bir Araştırma”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2):1-40.
Cam, E. (2004). “Çalışma Yaşamında Stres ve Kamu Kesiminde Kadın Çalışanlar”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1):1-10.
Çakıcı, A. (2007). “Örgütlerde Sessizlik: Sessizliğin Teorik Temelleri ve Dinamikleri”, Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1):145-162.
Çakır, Ö. (2008). “Türkiye’de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2008(31):25-47.
Çavuş, M. F., Develi, A. ve Sarıoğlu, G. S. (2015). “Mobbing ve Örgütsel Sessizlik: Enerji Sektörü Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 3(1):10-20.
Dalkıranoğlu, T. ve Çetinel, F. G. (2008). “Konaklama İşletmelerinde Kadın ve Erkek Yöneticilerin Cinsiyet Ayrımcılığına Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2008(20):277-298.
Demir, M. (2014). “İşgörenlerin Adalet Algılamaları Kapsamında Sessizlik Davranışının Kariyer Beklentisi ile İlişkisi”, International Journal of Human Science, 11(1):1095-1113.
Demirel, R. (1989). Yaş, Cinsiyet ve Mesleki Deneyimin Üniversite Kütüphanelerinde Çalışan Kütüphanecilerin İş Tatminine Etkisi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Demirkol, Ş., Fidan, F. ve Pelit, E. (2004). “Turizm Sektöründeki Bayan İşgörenlerin Karşılaştıkları Sorunlar ve Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(8):71-88.
Dilek, Y. ve Taşkıran, E. (2016). “Kişilik Özelliklerinin Örgütsel Sessizlik Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(13):402-434.
Doğan, İ. (2012). İşyerinde Psikolojik Taciz ve Yıldırmanın İşten Ayrılmalar Üzerine Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir İnceleme, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Dönmez, E. (2016). Örgütsel Sosyalleşme İle Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişki, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
Eroğlu, A. H., Adıgüzel, O. ve Öztürk, U. C. (2011). “Sessizlik Gidabı ve Bağlılık İkilemi: İşgören Sessizliği ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi ve Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2):97-124.
Erol, G. ve Köroğlu, A. (2013). “Liderlik Tarzları ve Örgütsel Sessizlik İlişkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 10(3):45-64.
Fitzgerald, L. F., Drasgow, F., Hulin C. L., Gelfand, M. J. and Magley, V. J. (1997). “Antecedents and Consequences of Sexual Harassment in Organizations: A Test of An Integrated Model”, Journal of Applied Psychology, 82(4):578-589.
Greenberg, J. and Baron, R. A. (2003). “Behavior in Organization: Understanding and Managing the Human Side of Organization”, (8th Edition). New Jersey, USA.
Gutek, B. A. and Morash, B. (1982). “Sex-Ratios, Sex-Role Spillover, and Sexual Harassment of Women at Work”, Journal of Social Issues, 38(4):55-74.
Gül, H. ve Özcan, N. (2011). “Mobbing ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki İlişkiler: Karaman İl Özel İdaresinde Görgül Bir Çalışma”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2):80-134.
Gül, H., Yalçınoğlu, N. ve Atlı, C. Z. (2014). “Türkiye’de Çalışma Yaşamında Kadının Konumu ve Sorunları”, TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(2):169-176.
ILO (2016). Women at work. http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/--- dcomm/---publ/documents/publication/wcms_457086.pdf (15.07.2017)
Kahraman, S. (2010). “Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1):30-35.
Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013a). “Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Algıları”, Eğitim ve Bilim, 38(167):50-64.
Kahveci, G. ve Demirtaş, Z. (2013b). “Öğretmenler İçin Örgütsel Sessizlik Ölçeği Geliştirme Çalışması”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(43):167-182.
Karabıyık, İ. (2012). “Türkiye’de Çalışma Hayatında Kadın İstihdamı”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 32(1):231-260.
Kılıç, G., Tunç, T., Saraçlı, S. ve Kılıç, İ. (2013). “Örgütsel Stresin Örgütsel Sessizlik Üzerine Etkisi: Beş Yıldızlı Termal Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(1):17-32.
Kocacık, F. ve Gökkaya, V. B. (2005). “Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1):195-219.
Kocacık, F. ve Ayan, S. (2011). “Türkiye’de Tekstil Alanında Çalışan Kadınlar ve Sorunları: (İstanbul-Adana-Denizli-Sivas ve Tekirdağ İli Örnekleri)”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1):464-483.
Koray, M. (1992). “Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri”, Amme İdaresi Dergisi, 25(1):93- 122.
Korkmaz, A. ve Korkut, G. (2012). “Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2):41-65.
Kuşluvan, Z. ve Kuşluvan, S. (2005). “Otel İşletmelerinde İş ve İşletme İle İlgili Faktörlerin İşgören Tatmini Üzerindeki Görece Etkisi: Nevşehir Örneği”, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2):183-203.
Kuzgun, Y. ve Sevim, S. A. (2004). “Kadınların Çalışmasına Karşı Tutum ve Dini Yönelim Arasındaki İlişki”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1):14-27.
Küçük, M. (2015). “Çalışma Hayatında Kadınlar ve Karşılaştıkları Sorunlar: Bir İşverene Bağlı Olarak Çalışan Emekçi Kadınlara İlişkin Bir Araştırma”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 7(1):1-17.
Maqsood, R., CH, B.; Zia, Q. and Cheema, A. (2005). “Problems of Employed Women at Faisalabad-Pakistan”, Journal of Agriculture and Social Sciences, 1(3):245-247.
Mittal, S., Sharma, S. and Srivastava, P. (2015). “Challenges Faced by Working Women at Workplace, Family and Society- Its Major Issues, Impact and Remedial Measures”, International Journal of Research in Social Sciences and Humanities, 5(2):64-77.
Morrison, E. W. and Milliken, F. J. (2000). “Organizational Silence: A Barrier to Change and Development in a Pluralistic World”, Academy of Management Review, 25(4):706- 725.
Nawaz, M. A., Afzal, N. and Shehzadi, K. (2013). “Problems of Formally Employed Women: A Case Study of Bahawalnagar, Pakistan”, Asian Journal of Empirical Research, 3(10):1291-1299.
Noelle-Neumann, E. (1974). “The Spiral of Silence, A Theory of Public Opinion”, Journal of Communication, 24(2):43-51.
Oaxaca, R. (1973). “Male-Female Wage Differentials in Urban Labor Markets”, International Economic Review, 14(3):693-709.
Önal, S. (2015). Örgütsel Sessizlik Yabancılaşma İlişkisi: Çanakkale’deki Orta ve Büyük Ölçekli Oteller Üzerine Bir Araştırma, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2007). “Cam Tavan Sendromu ve Kadınların Üst Düzey Yönetici Pozisyonuna Yükselmelerindeki Engeller: Balıkesir İli Örneği”, Yönetim ve Ekonomi, 14(2):117-135.
Özçatal, E. Ö. (2011). “Ataerkillik, Toplumsal Cinsiyet ve Kadının Çalışma Yaşamına Katılımı”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1):21-39.
Parlaktuna, İ. (2010). “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”, Ege Akademik Bakış, 10(4):1217-1230.
Pelit, E., Güçer, E. ve Demirdağ, Ş. A. (2016). “Kadın İşgörenlerin Karşılaştığı Sorunların İş Bırakma Eğilimlerine Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15):43-65.
Premeaux, S. F. and Bedeian, A. G. (2003). “Breaking the Silence: The Moderating Effects of Self-Monitoring in Predicting Speaking Up in the Workplace”, Journal of Management Studies, 40(6):1537-1562.
Sayın, E. (2011). “Kadın Girişimcilerin Sorunlarının Betimleyici Analizi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(1):23-32.
Soysal, A. (2010). “Kadın Girişimcilerin Özellikleri, Karşılaştıkları Sorunlar ve İş Kuracak Kadınlara Öneriler: Kahramanmaraş İlinde Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 5(1):71-95.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni (2017a). “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2016”, Sayı 24638, 31 Ocak 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24638 (03.03.2017).
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni. (2017b). “İşgücü İstatistikleri, Kasım 2016”, Sayı: 24624, 15 Şubat 2017. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24624 (03.03.2017).
Üçok, D. ve Torun, A. (2015). “Örgütsel Sessizliğin Nedenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma”, İş ve İnsan Dergisi, 2(1):27-37.
Van Dyne, L., Ang, S. and Botero, I. C. (2003). “Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice as Multidimensional Constructs”, Journal of Management Studies, 40(6):1359-1392.
Vroom, V. H. (1964). “Work and Motivation”, New York: John Wiley & Sons.
Yılmaz, A., Bozkurt, Y. ve İzci, F. (2008). “Kamu Örgütlerinde Çalışan Kadın İşgörenlerin Çalışma Yaşamlarında Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Araştırma”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2):89-114.