İslâm Hukukunda Kolaylaştırma İlkesinin Haccın Rükünlerinde Günümüz Uygulaması

Öz İslâm dinine göre insanların yaratılış gayesi Allâh (cc)’a ibadet (kulluk) etmektir. (Zariyat, 51/56) Âl-i İmran suresinin 97. âyeti ile farz kılınan hac ibadeti, İslâm’ın beş şartından biri olması sebebi ile Müslümanların temel ibadetlerindendir. Diğer ibadetlerle kıyasladığımız zaman, hac ibadetinin daha ayrıntılı ve sabır gerektiren bir ibadet olduğunu anlamaktayız. Bu sebeple İslâm hukukunda kolaylaştırma ilkesinin en fazla ihtiyaç duyulduğu ibadetlerden biridir. Bu makalede genel olarak insanların ibadetlerinde ve sosyal hayatlarındaki kolaylaştırma ilkesine Kur’an ve sünnet ışığında kısaca değinilirken, özel olarak Hanefî mezhebine göre haccın rükünlerinde kolaylaştırma ilkesi, daha kapsamlı bir şekilde ele alınıp, farklı mezhep görüşleri mukayese edilerek, haccın rükünlerini îfa ederken, günümüz uygulamasında karşılaşılan problemlerin çözümünde, kolaylaştırma ilkesinden ne ölçüde yararlanıldığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

İslâm Hukuku, Kolaylaştırma, İbadet, Hac

Todays Essentıals of Pilgrimage Applicatıon In Terms of Facılıtatıon Principle in Islaniıc Law

PDF

___

Apaydın, H. Y. (2006). “Mütevatir”, DİA, C. XXXII, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Aydın, M. Â. (2003). “Mehir”, DİA, C. XXVIII, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Bardakoğlu, A. (2001 ). “İstihsan”, DİA, C. XXIII, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Bozkurt, N. (2003) . “Makam-ı İbrahim”, DİA, C. XXVII, İstanbul: Diyanet VakfI Yayınları.
Buhârî, İ. (1981). “el-Câm’u’s-Sahîh”, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Çakan, İ. L. (2012). “Hadis Usulü”, C. XXVII, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fak. Yayınları.
Çalış, H. (2013). “İslam’da Kolaylaştırma İlkesi Azimet-Ruhsat İlişkisi”, İstanbul: Ensar Neşriyat.
Fîrûzâbâdî, M. (1987). “el-Kâmusu’l-Muhît”, 2. Baskı, Beyrut.
Günel, F. (1998). “Hicr”, DİA, C. XVII: Diyanet Vakfı Yayınları.
Hanbel, A. (1981). “Müsned”, İstanbul: Çağrı Yayınları.
İbn Hümâm, S. (1995). “Fethu’l-Kadîr Alâ’l-Hidâye Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedî”, II, thk. Abddürrazak Galip el-Mehdî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut.
İbn Mâce, K. (1981). “es-Sünen”, İstanbul: Çağrı Yayınları.
İbn Kudame, M. (1993). el- Muğnî, C. III, Beyrut.
İbn Kudame, M. (2015). “Delilleri İle Hanbelî Fıkhı, el-Muğni Muhtasarı”, (Çev: A. A.
Tunçer), C. II, İstanbul: Karınca Ve Polen Yayınları.
İbn Rüşd, A. (2007). “Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihayetü’l-Muktesid”, thk. Abdülhalim
Muhammed, Abdurrahman Hüseyin Muhammed, Dâru’l-Hadis, Kahire: Beyt’i Efkerı ed- Devliyye.
el-Isfehânî, R. (1961). Ebû’l-Kâsım Huseyin b. Muhammed, “el-Müfredât fi Garîbi’l-Kur’an”, thk. Muhammed Seyyid Keylânî, Mısır.
Karagöz, İ. ve dğr. (2009).“Hac İlmihali”, 7. Baskı, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları.
Kâsânî, M. (1982). “Bedâi’us-Sanaî fi Tertîbi’ş Şerâi”, C. II, 2. Baskı, Beyrut. Malik, E. (1981). “Muvatta”, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Mecelle, ( Komisyon), (1985). “Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye”, İstanbul.
Müslim, H. (1981). “el-Câmi’u’s-Sahîh”, İstanbul: Çağrı Yayınları.
Nesâî, Ş. (1981).“es-Sünen”, İstanbul: Çağrı Yayınları,
Öğüt, S. (2011). “Tavaf”, DİA, C. XXXX. İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Öğüt, S. (1999). “Iztıba”, DİA, C.XIX. İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Öğüt, S. (1996). “Hacerü’l-esved”, DİA, C. XIV, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Öğüt, S. (2009). “Sa’y”, DİA, C. XXXVI, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Özen, Ş. (2004 ). “Meşakkat”, DİA. C. XXXIX, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Serahsi, M. (2008).“Mebsut”, (Çev: İ. Kutlay v.dğr. edt: C. Akşit), C. IV, İstanbul: Gümüşev Yayıncılık.
Şâtıbî, İ. “el-Muvâfakât”, Thk: Abdullah Dıraz, I, Mekke.
Eş-Şirbînî, H. (2010). “Delilleri İle Büyük Şafii Fıkhı, Muğni’l Muhtaç”, (Çev. S. Duman), C. VI, 1.Baskı, İstanbul: Mirac Yayınları.
Tirmizî, İ. (1981). “es-Sünen”, İstanbul: Çağrı yayınları.
Ünal, H. (1993). “Cem”, DİA, C. VII, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Yaran, R. (1994). “Dem”, DİA, C. IX, İstanbul: Diyanet Vakfı Yayınları.
Zuhaylî, V. (1999). “el Veciz fi usulü fıkıh”, Beyrut: Dâru’l-Fikr Muâsır.