Hizmet Güven Endeksi İle Hizmet Sektör Alt Endeksleri Arasındaki İlişkisinin Test Edilmesi

Türkiye’de hizmet sektörü hem GSYİH’nin hem de istihdamın %50’den fazlasını tek başına karşılamaktadır. Bu açıdan sektördeki herhangi bir olumlu veya olumsuz beklenti kendisine bağlı alt sektörleri ve şirketleri etkileyebilecektir. Bu çalışmada Ocak 2011-Aralık 2017 dönemi için hizmet güven endeksi (HGE) ile BIST Hizmetler sektörü alt endeksleri arasındaki eşbütünleşme ilişkisinin varlığı araştırılmıştır. Çalışmada BIST Elektrik, BIST Ulaştırma, BIST Turizm, BIST Ticaret, BIST İletişim endekslerine ilişkin aylık fiyat verileri kullanılmıştır. Yapılan Sınır testi sonucunda, HGE ile sadece BIST Turizm endeksi arasında eşbütünleşme ilişkisinin var olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kısa dönemde Turizm endeksi ile HGE’nin ilişkili olduğu ve güvendeki artışın Turizm endeksini pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Son olarak Toda-Yamamoto testi ile seriler arasındaki nedensellik ilişkisi araştırılmış ve HGE ile BIST Turizm endeksi arasında çift yönlü nedensellik ilişkisinin olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Güven Endeksi, Hisse senedi piyasaları, Sınır Testi, Toda-Yamamoto Nedensellik Testi

Testing Relationship between Services Confidence Index and Borsa Istanbul Services Sub-Indices

In Turkey, services sector meets more than 50% of GDP and as well as employment. In this respect, any positive or negative expectation in the sector will affect the sub-sectors and companies related to it. In this study, the existence of cointegration relationship between service confidence index (SCI) and BIST Services sub-indices is investigated for the period of January 2011 to December 2017. Monthly price data related to BIST Electricity, BIST Transportation, BIST Tourism, BIST Trade and BIST Communication indices are used in the study. Bound test results indicated that there is cointegration relationship between SCI and BIST Tourism index. Furthermore, it is determined that there is a short-run relationship between the SCI and the BIST Tourism index and it is found that an increase in the SCI affects BIST tourism index positively. Finally, Toda-Yamamoto test results revealed that there is bidirectional causality relationship between SCI and BIST Tourism index.

Keywords:

Confidence Index, Stock markets, Bound Test, Toda-Yamamoto Causality Test,

PDF

___

Al Barghouthi, S., Qureshi, S., Ur Rehman, I., Shahzad, F. ve Qureshi, F. (2017). “Consumer Confidence and Sectoral Stock Returns in China: Evidence from Multiresolutions Wavelet and Granger Coherence Analyses”, International Journal of Business & Society, 18(3):479-502.
Ayuningtyas, R. ve Koesrindartoto, D. P. (2014). “The Relationship between Business Confidence, Consumer Confidence, and Indexes Return: Empirical Evidence in Indonesia Stock Exchange”, International Conference on Trends in Economics, Humanities and Management, 21-25.
Bolaman, Ö. ve Mandacı, P. E. (2014). “Effect of Investor Sentiment on Stock Markets”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 6(11): 51-64.
Bozgeyik, Y. ve Yoloğlu, Y. (2015). “Türkiye’de Turizm Gelirleri İle GSYH Arasındaki İlişki: 2002-2014 Dönemi”, Journal of International Social Research, 8(40): 627-640.
Canöz, İ. (2018). “Borsa İstanbul 100 Endeksi ile Tüketici Güven Endeksleri Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, Fiscaoeconomia, 2(1): 136-153.
Chen, M. (2015). “Understanding the Impact of Changes in Consumer Confidence on Hotel Stock Performance in Taiwan”, International Journal of Hospitality Management, 50: 55- 65.
Çağlayan, E. (2006). “Enflasyon, Faiz Oranı ve Büyümenin Yurtiçi Tasarruflar Üzerindeki Etkileri”, Marmara Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(1): 423-438.
Çetin, G. ve Doğaner, A. (2017). “İnşaat Sektörü Güven Endeksi Ve Konut Fiyat Endeksi Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Ampirik Analiz”, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 4(2): 155-165.
Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). “Distribution of the Estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74(366): 427-431.
Dickey, D.A. ve Fuller, W.A. (1981). “Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Econometrica, 49(4): 1057-1072.
Eyüboğlu, S. ve Eyüboğlu, K. (2018). “Borsa İstanbul Sektör Endeksleri İle Döviz Kurları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: ARDL Modeli”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1): 8-28.
Fisher, K. L. ve Statman, M. (2003). “Consumer Confidence and Stock Returns”, The Journal of Portfolio Management, 30(1): 115-127.
Hsu, C. C., Lin, H. Y., ve Wu, J. Y. (2011). “Consumer Confidence and Stock Markets: The Panel Causality Evidence”, International Journal of Economics and Finance, 3(6): 91- 98.
İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2017). “Finansal Hizmetler Güven Endeksinin Geçerliliğinin İncelenmesi: Türkiye Örneği”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(4): 625- 633.
Jansen, W. J. ve Nahuis, N. J. (2003). “The Stock Market and Consumer Confidence: European Evidence”,Economics Letters, 79(1): 89-98.
Kandır, S. Y. (2006). “Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Getirileri İlişkisi: İMKB Mali Sektör Şirketleri Üzerinde Bir Uygulama”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2): 217-230.
Kara, O., Çömlekçi, İ. ve Kaya, V. (2012). “Turizm Gelirlerinin Çeşitli Makro Ekonomik Göstergeler İle İlişkisi: Türkiye Örneği (1992-2011), AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(8): 75-100.
Köse, A. K. ve Akkaya, M. (2016). “Beklenti ve Güven Anketlerinin Finansal Piyasalara Etkisi: BIST 100 Üzerine Bir Uygulama”, Bankacılar Dergisi, 99, 3-15. Mermer, İ. (2014). Tüketici Güven Endeksi ve Hisse Senedi Getirileri İlişkisi: BIST Üzerine Bir Uygulama, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 88s.
Otoo, M. W. (1999). “Consumer Sentiment and the Stock Market”, Divisions of Research & Statistics and Monetary Affairs, Federal Reserve Board.
Özsağır, A., ve Akın A. (2012). “Hizmetler Sektörü İçinde Hizmet Ticaretinin Yeri ve Karşılaştırmalı Bir Analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 41: 311-331.
Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). “Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships”, Journal of Applied Econometrics, 16(3): 289-326.
Phillips, P. C. ve Perron, P. (1988). “Testing for a Unit Root in Time Series Regression”, Biometrika, 75(2): 335-346.
Saçık, S. ve Karaçayır, E. (2015). “Türkiye’de Cari İşlemler Hesabının Finansmanı: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 33: 155- 166.
Schmeling, M. (2009). “Investor Sentiment and Stock Returns: Some International Evidence”, Journal of Empirical Finance, 16(3): 394-408.
Taşkesenlioğlu, Z. (2009). Hizmet Sektör Raporu 2009. MÜSİAD Araştırma Raporları 63, 49s.
Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). “Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process”, Journal of Econometrics, 66: 225-250.
Topuz, Y. V. (2010). “Tüketici Güveni ve Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği”, AİBÜ-İİBF Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(7): 53- 65.