Karar verme, işletmeler için çok önemli ve karmaşık bir süreçtir. Alternatiflerin ve kriterlerin sayısının artması, çatışan kriterler arasından seçim yapacak karar vericinin bu süreçteki rolünü zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, işletmenin birden fazla kriter doğrultusunda en uygun satın alma ve envanter planının belirlenmesi amaçlanmış-tır. Bu plan, sayısal ve sayısal olmayan birden fazla kriteri içeren sorunların çözümünde kullanılan çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP)’nin Dinamik Programlama (DP) modeli ile bütünleştirilmesiyle elde edilmiştir. AHP ile hesaplanan ağırlıklar kullanılarak dinamik yapıdaki envanter ve satın alma sorunu için dinamik programlama yaklaşımıyla optimal sonuç elde edilebilmektedir.
Karar verme, işletmeler için çok önemli ve karmaşık bir süreçtir. Alternatiflerin ve kriterlerin sayısının artması, çatışan kriterler arasından seçim yapacak karar vericinin bu süreçteki rolünü zorlaştırmaktadır. Bu çalışmada, işletmenin birden fazla kriter doğrultusunda en uygun satın alma ve envanter planının belirlenmesi amaçlanmış-tır. Bu plan, sayısal ve sayısal olmayan birden fazla kriteri içeren sorunların çözümünde kullanılan çok kriterli karar verme yöntemlerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP)’nin Dinamik Programlama (DP) modeli ile bütünleştirilmesiyle elde edilmiştir. AHP ile hesaplanan ağırlıklar kullanılarak dinamik yapıdaki envanter ve satın alma sorunu için dinamik programlama yaklaşımıyla optimal sonuç elde edilebilmektedir.
___
Atıcı, K.B. ve Ulucan A., (2009). "Multi-Criteria Decision Analysis Approaches in Energy Projects Evaluation Process and Turkey Applications", Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27: 161-186.
Cohon, J. (1978). Multiobjective Programming and Planning, Academic Press, New York-USA.
Gorelik V.A., (1991), Methods of Dynamic Multi-Criteria Problems Solutions and Their Applications”, User-Oriented Methodology and Techniques of Decision Analysis and Support, Springer-Verlag, Poland.
Hamed F., Iraj M., Nezam M. (2011), “Assessing the Effectiveness of E-learning via User Profile Analysis: An AHP-based Dynamic Programming Approach”, MIS Review, Vol. 17, No. 1, September (2011), pp. 39- 61
Hasting, N.A.J.(1973).Dynamic Programming With Managment Applications. Butterworth & Co., Publisher Ltd., USA.
Hillier, F.S. ve Lieberman, G.J.(2005).Introduction to Operations Research, Mcgraw-Hill, Eighth Edition, New York-USA.
Jablonsky, J., ve Urban, P.(1998).“MS Excel Based System For Multicriteria Evaluation of Alternatives”,
University of Economics Prague, Department of Econometrics, (The Paper is Supported By the Grant Agency of Czech Republic – Grant No. 402/98/1488 and Corresponds to the Research Program of the Faculty of Informatics and Statistics, No. CEZ:J18/98:311401001.)
Kalika, Vladamir, I., Frant, S., (1998), “Multicriteria Optimization Accounting for Uncertainty in Dynamic Problem of Power Generation Expansion Planning”, Research and Practice in Multiple Criteria Decision Making, Proceedings of the XIVth Int. Conference on Multiple Criteria Decision Making.
Klamroth, K., Wiecek, M.M., (1998), “Time Dependent Capital Budgeting with Multiple Criteria”, Research and Practice in Multiple Criteria Decision Making, Proceedings of the XIVth Int.
Conference on Multiple Criteria Decision Making.
Kuruüzüm, A., Kaya, P., Çetin E.İ. (2011). “Çok Kriterli Karar Verme ile Avrupa Birliği ve Aday ÜlkelerininYaşam Kalitesinin Analizi”. Ekonometri ve İstatistik Dergisi.13: 80-94.
Özdemir Aslı (2013), “A two-phase multi criteria dynamic programing approach for personnel selection process”, Problems and Perspectives in Management, Volume 11, Issue 2.
Özdemir, A. (2004). Yönetsel Karar Verme Sürecinde Dinamik Amaç Programlama Yaklaşımı ve Bir Uygulama. Yayınlanmamış Doktora Lisans Tezi. İzmir:Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Saaty, Thomas L. (1980). The Analytic Hierarchy Process, McGraw Hill Comp., USA.
Saaty, Thomas L., Vargas, Luis G. (1994), Decision Making With Analytic Hierarchy Process 1st Ed. RWS Publications, Pittsburg.
Tütek, H., Gümüşoğlu, Ş. ve Özdemir A.(2012). Sayısal Yöntemler: Yönetsel Yaklaşım. Beta Basım Yayım Dağıtım, 6. Baskı, İstanbul.
Vaidya, O.S. ve Kumar, S., (2006), “Analytic Hierarchy Process: An Overview Of Applications”, European Journal of Operational Research, 169.1–29.
Villarreal, B. ve Karwan, M.H., (1981), “An Interactive Dynamic Programming Approach to Multicriteria Discrete Programming”, journal of mathematical analysis and applications 81, 524-544 .
Villarreal, B. ve Karwan, M.H., (1982) “Multicriteria dynamic programming with an application to the integer case”, Journal of Optimization Theory and Applications September 1982,Volume 38,Issue 1,pp 43-69