İLKÖĞRETİM 6-8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN İSTATİSTİK VE OLASILIK ÖĞRENME ALANINDA ZORLANDIKLARI KAVRAM VE KONULARIN BELİRLENMESİ

Bu araştırmanın amacı; ilköğretim 6-8. sınıf öğrencilerinin istatistik ve olasılık öğrenme alanındaki zorlandıkları kavramları belirlemek ve bunların nedenlerini saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda, anlama güçlüklerini belirlemek üzere bir anket geliştirilmiş ve anket sonuçlarına göre öğrencilerle yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Araştırmada nitel ve nicel olmak üzere iki aşamalı bir araştırma deseni kullanıldığı için karma modelli yöntemden yararlanılmıştır. Araştırma Bolu ilindeki merkeze bağlı farklı düzeydeki 8 ilköğretim okulunda öğretimine devam eden ve bir dershanede başarı seviyelerine göre derecelendirilmiş sınıflarda öğrenim görmekte olan, ilköğretim 6-8.sınıf öğrencilerine (418 öğrenci) uygulanmıştır. Zorluk indeksi sonuçlarına göre tespit edilen kesme noktası %15 ve üzeri olarak belirlenmiştir. Öğrencilerin zorlandıkları kavramlar listelenmiştir. Bu kavramlarda neden zorlanıldıklarını anlamak adına yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmıştır. Öğrenci görüşlerine göre; zorlanmalarının nedeni olarak ilgili kavramları sınıf düzeyi arttıkça unutma, ele alınan konuyla ilgili kavramları diğer kavramlarla ilişkilendirememe, ezberleyerek öğrenme sonucu yorum yapamama, kavramlara doğru anlamlar yükleyememe ve yeteri kadar kavramları somut deneyimlere dayanarak öğrenmemeleri sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

istatistik ve olasılık, kavramsal anlama, zorluk düzeyi, öğrenme, matematik öğretim programı

DETERMINING THE CONCEPTS AND SUBJECTS IN THE AREA OF LEARNING STATISTICS AND PROBABILITY THAT 6-8 TH GRADE MATH STUDENTS HAVE DIFFICULTIES

The purpose of this study is to determine the concepts and subjects that 6 - 8th grade mathematics students have difficulty in the area of learning statistics and probability and to identify the reasons of the difficulty behind comprehending them. To this end, a questionnaire was developed to detect these difficulties and the semi-constructed interviews were conducted with students. Since a twostep research design as quantitative and qualitative was used, a mixed model method was practiced. The study was applied to the 6-8th grader (total of 418) who were randomly selected from various school located in Bolu city center. The cut-off point determined according to the results of difficulty index was set at 15% and above. The concepts and subjects which the participants have difficulty in understanding were listed. Semi-structured interviews were conducted in order to identify reasons of difficulty behind understanding them. Following results were identified as causes of having difficulty in learning; forgetting the relevant concepts as the class level increases, inability in associating the relevant concepts with the other ones, incompetency in commenting due to learning by rote, insufficiency in construing the concepts truly, and insufficient learning of the concepts based on concrete experiences.

Keywords:

statistics and probability, conceptual misunderstanding, difficulty level, primary school mathematics curriculum,

PDF

___

Alkan,V. (2011). Etkili matematik öğretiminin gerçekleştirilmesindeki engellerden biri: kaygı ve nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,29, (1),89-107.
Bahar, M., Johnstone, A. H. & Hansell, M. H. (1999). Revisiting learning difficulties in biology. Journal of Biological Education, 33,(2), 84-86.
Borovenik, M. & Peard, R. (1996). Probability. In A.J. Bishop (Ed.). International Handbook of Mathematics Education, Netherlands. Kluwer Academic Publishers. 239-287.
Boyacıoğlu, H., Erduran, A. & Alkan, H. (1996). Permütasyon, kombinasyon ve olasılık öğretiminde rastlanan güçlüklerin giderilmesi. II. Ulusal Eğitim Sempozyumu, Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, İstanbul.
Bulut, S. (1994), The effects of different teaching methods and gender on probability achievement and attitudes tovard probability. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
Carmichael, C., Callingham, R., Hay, I. & Watson J. (2010). Statistical literacy in the middle,school: the relationship between interest, self-efficacy and prior mathematics achievement. Developmental Psychology,10, 83-93. Australian Journal of Educational &
Carpenter, T. P., Corbitt, M. K., Kepner, H. S., Linquist, M. M. & Reys, E. R. (1981).
What are the chances of your students knowing probability?. Mathematics Teacher, 73, 342–344.
Çelik. D. & Güneş, G. (2007), 7, 8 ve 9. Sınıf öğrencilerinin olasılık ile ilgili anlama ve kavram yanılgılarının incelenmesi, Milli Eğitim Dergisi, (173), 361-375.
Dereli, A. (2009). Sekizinci Sınıf öğrencilerinin olasılık konusundaki hataları ve kavram yanılgıları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Durmuş, S. (2004). Matematikte öğrenme güçlüklerinin saptanması üzerine bir çalışma. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 125-128.
Ertem, S. & Alkan, H. (2011). İlköğretim ilk kademesinde veri toplama ve analizi konularının işlenişi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İzmir.
Fiesbein, E. & Shcnarch. D. (1997). The evolution with age of probabilistic, intuitively based misconceptions. Journal for Research in Mathematics Education, 28(1), 96-105.
Gleeson,K. (1999). “Assessing Teaching and Learning of Probability within a Low to Middle AbilityGroup”. 10 Aralık 2010 tarihinde
http://www.did.stu.mmu.ac.uk/cme/Student_Writings/CDAE/Kieran_Gleeson.html sitesinden alınmıştır.
Green, D. (1983). A survey of probability concepts in 3000 pupils aged 11-16 years. Proceedings of the Teaching Statistics Trust, 2, 766-783.
Greer, B. (2001). Understanding probabilistic thinking: the legacy of efraim Fischbain. Educational Studies in Mathematics, 45, 15-33.
Gülerses, F. (2012). Geometri alt öğrenme alanında karşılaşılan zorlukların saptanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
Gürbüz, R. (2007). Olasılık konusunda geliştirilen materyallere dayalı öğretime ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri, Kastamonu Eğitim Dergisi,15, 259-270.
Hill, C. E., Thompson, B. J. & Williams, E. N. (1997). A guide to conducting consensual qualitative research. The Counseling Psychologist 24(4), 517-572.
Jones, G. A. (1997). Langrall, C. W., Thornton, C. A. ve Mogill, A. T., “A Framework for Assessing and Nurturing Young Children’s Thinking in Probability”. Educational Studies in Mathematics 32, s.101-125.
Kaynar, Y. & Halat, E. (2012). İlköğretim 2. kademe matematik öğretim programının “olasılık ve istatistik” alt öğrenme alanının “istatistik” boyutunun incelenmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde/Türkiye Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Matematik Anabilim Dalı, Afyon.
Lekesiz, E. Ç. (2011). Dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerini olasılık öğreniminde karşılaştıkları zorluklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
MEB. (2005). İlköğretim matematik dersi 6-8. sınıflar öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Basımevi.
MEB. (2009). İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı MEB, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı: Ankara..
Memnun, D. S. (2008a), Olasılık kavramlarının öğrenilmesinde karşılaşılan zorluklar, bu kavramların öğrenilememe nedenleri ve çözüm önerileri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 9(15),89–101.
Memnun, D. S. (2008 b). Sekizinci sınıfta permütasyon ve olasılık konularının aktif öğrenme ile öğretiminin uygulama düzeyi öğrenci başarısına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 21 (2), 403-426. NCTM. (2000). http://www.nctm.org/standards/overview.htm#project adresinden erişilmiştir. 2000 project, 11.06.2009 tarihinde
O’Connell, A. A. (1999). Understanding the Nature of Errors in Probability Problem- Solving. Educational Research and Evaluation, 5(1),1-21.
Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2. Baskı). Newbury Park, California: Sage Publications.
Shaughnessy, J. M. (1993). Probability and istatistics. The Mathematics Teacher, 86(3), 244-248.
Stiles, W. B. (1997). Quality control in qualitative research. Clinical Psychology Review, 13, 593-618.
Sülün, Y. & Kozcu, N. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin lise giriş sınavlarındaki çevre ve popülasyon konusuyla ilgili grafik sorularını algılama ve yorumlamalarındaki yanılgıları. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 25-33.
Tinsley, H. E. A. (1997). Synergistic analysis of structured essays: A large sample, discoveryoriented, Psychologist,25, 573-585. research approach.The Counseling
Tunç, E. (2006). Özel İlköğretim okulları ve devlet okullarının 8.sınıf öğrencilerine olasılık konusundaki bilgi ve becerileri kazandırma düzeylerinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Uçar, T. Z. & Akdoğan, N. E. (2009). İlköğretim 6-8. sınıf öğrencilerinin ortalama kavramına yüklediği anlamlar. İlköğretim Online, 8(2), 391-400.
Ünlü, M. (2008). İşbirlikli öğrenme yönteminin 8. Sınıf öğrencilerinin matematik dersi ‘permütasyon ve olasılık’ konusunda akademik başarı ve kalıcılık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Watson, M. & Mortiz, J. (2000). The Longitudinal Development of Understanding of Avarage. Mathematical Thinking and Learning, 2(1&2), 11-50.
Way, J. (1998), Young children’s probabilistic thinking, The Fifth International Conference on Teaching Statistics (ICOTS 5), Singapore.
Yağbasan, R. & Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,13, 110–128.
Yaman, H. (2005). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dil bilgisi derslerinde kavram haritası tekniğinin öğrenci başarısına ve hatırlamaya etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Yazıcı, E. (2002). Permütasyon ve olasılık konusunun buluş yoluyla öğretilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.