TÜREV PİYASA KRİZLERİ VE BARİNGS ÖRNEĞİ

Finansal piyasalarda gelecek belirsizdir ve bu belirsizliği gidermek amacıyla kullanılan temel risk yönetim araçlarının başında türev ürün kontratları gelmektedir. Bu kontratlar firmaların gelecekteki nakit akışlarını, bu günden üzerinde anlaşılmış fiyattan sabitleyen risk yönetim araçlarıdır. Bu kontratların kullanımı teknik detaylara dayalı olduğundan, kullanılmaları da ayrı bir uzmanlık gerekmektedir. Çünkü, türev ürün kontratlarının yanlış kullanımına bağlı olarak bir çok finansal kurum ya da firma bir takım finansal krizlerle karşı karşıya kalabilmektedir. Bu araçlar, firmaların risklerini önlemede avantajlar yaratırken, kriz dönemlerinde de ters yönde hareketle maliyetleri artırabilmektedir. Bu çalışmada dünyada yaşanan türev ürün krizleri ve bu krizlerden Barings örneği sebep sonuç ilişkisine dayalı ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

TÜREV PİYASA KRİZLERİ VE BARİNGS ÖRNEĞİ Öğr.Grv.Dr. Cantürk KAYAHAN

Finansal piyasalarda gelecek belirsizdir ve bu belirsizliği gidermek amacıyla kullanılan temel risk yönetim araçlarının başında türev ürün kontratları gelmektedir. Bu kontratlar firmaların gelecekteki nakit akışlarını, bu günden üzerinde anlaşılmış fiyattan sabitleyen risk yönetim araçlarıdır. Bu kontratların kullanımı teknik detaylara dayalı olduğundan, kullanılmaları da ayrı bir uzmanlık gerekmektedir. Çünkü, türev ürün kontratlarının yanlış kullanımına bağlı olarak bir çok finansal kurum ya da firma bir takım finansal krizlerle karşı karşıya kalabilmektedir. Bu araçlar, firmaların risklerini önlemede avantajlar yaratırken, kriz dönemlerinde de ters yönde hareketle maliyetleri artırabilmektedir. Bu çalışmada dünyada yaşanan türev ürün krizleri ve bu krizlerden Barings örneği sebep sonuç ilişkisine dayalı ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir.

___

AYDIN Aydan, 2000, “Bilanço D ?lemler”, Bankaclar Dergisi, say.34. TBB, Bankaclk ve Aratrma Grubu. ?stanbul., s.65- 82.

BOLGÜN K. Evren, AKÇAY Bar, 2005, Risk Yönetimi, Scala Yaynclk, ?kinci Bask, ?stanbul, s.37.

BOLGÜN Evren, 2002, Ticari Bankalarda RMD Yöntemiyle Ölçülen Piyasa Riskinin Bankaclk Stratejilerine Etkisi, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Bankaclk ve Sigortaclk Enstitüsü, ?stanbul, (Yaymlanmam Doktora Tezi).

BOLGÜN Evren, 2006, “Applications of Structurel Derivative Enstrüments & Hedging Techniques For Corporate Institutions on Turkish Financial Markets”, International Finance Symposium, 25 May 2006, ?stanbul., s.489-511.

BUTTLER Cormac, 1999, Mastering Value At Risk, Prentice Hall, Pearson Education, Great Britain.

CULP L. Christopher, MILLER Metron H., NEVES Andrea M.P., 2003, “Value at Risk: Uses and Abuses”, The Revolution in Corporate Finance(Chapter 27), Edited by: STERN Joel M., and CHEW Donald H. . Fourth Edition, Blackwell Publishing, United Kingdom.

ERDEM Ferda, 2001, Giriimcilerde Risk Alma Eilimi ve Belirsizlie Tolerans ?likisine Kültürel Yaklam, Akdeniz ?.?.B.F Dergisi(2), s.43-61. Antalya.

GREENBERG Julie, 2005, “Transaction Risk Management After Two Decades of Derivatives Debacles”, December 14, www.riskcapital.com.(16.05.2006).

HULL John C., Option, Futures & Other Derivatives, Fourth Edition, Prentice Hall ?nternational Inc., 2000, United States of America.

JORION Philippe, 2000. Value at Risk: The Benchmark for Controlling Market Risk, 2nd Edition, McGraw Hill Professional Book Group, Blacklick, OH, USA. KARACAN Ali ?hsan, 2000, Bankaclk ve Kriz, Creative Yaynclk, ?stanbul.

KUPRIANOV Anatoli, 1997, Edited by: SCHWARTZ Robert J. And SMITH Clifford W., “Derivatives Debacles: Case Studies of Large Losses in Derivatives Markets”, Derivatives Handbook, Risk Management and Control, Financial Engineering, John Wiley & Sons, Inc., in United States of America.

TEVF?K T., Arman, 1997, Risk Analizine Giri, Alfa Basm Yaym Datm, Yayn No:337, ?stanbul.

http://www.bddk.org.tr/turkce/mevzuat/03112006_tebligler/Risk_olcu m_Modelleri_ile_Piyasa_Riskinin_Hesaplanmasina_ve_Risk_ olcum_Modellerinin_Degerlendirilmesine_iliskin_Tebligler_0 3112006.htm(18.11.2006).

www.dundalkfc.com/Programme/2006/Issue03_20.pdf (24.06.2006). www.erisk.com.2003 (10.10.2006) www.bis.org.

http://www.vob.org.tr/VOBPortalTur/Procedures/45_PTGM_Uyelerin _Pozisyon_Limitleri_degisiklik_2007.pdf(21.7.2007)