NEOLİBERALİZM BAĞLAMINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN MERKEZ VE ÇEVRE ÜLKELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Neoliberalizm, son yıllarda politik, ekonomik ve sosyal alanda yaşanan küresel dönüşümün temel öğretisini oluşturur. Bu öğreti çerçevesinde ulus-devletin yapısı ve görevleri yeniden tanımlanmıştır. İktisadi yapıya ilişkin olarak rekabete dayalı küresel bir piyasanın oluşturulması hedeflenmiştir. Kapitalist üretim biçiminden kaynaklanan iktisadi krizleri aşmak ve olası iktisadi krizlerin önüne geçmek için kalkınmanın sürdürülebilir olmasının zorunluluğu vurgulanmıştır. Ayrıca sanayileşmeden kaynaklanan ekolojik krizlerin önlenebileceği varsayılmıştır. Bu çalışmada, neoliberal öğreti çerçevesinde uygulanan sürdürülebilir kalkınmanın uygulanabilirliği, özellikle sermayenin sanayi ve teknolojik yatırımlarına ilişkin yönelimlerinin merkez ve çevre ülkelerde doğurduğu sonuçlar üzerinden sorgulanmıştır.

NEOLİBERALİZM BAĞLAMINDA SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMANIN MERKEZ VE ÇEVRE ÜLKELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Neoliberalizm, son yıllarda politik, ekonomik ve sosyal alanda yaşanan küresel dönüşümün temel öğretisini oluşturur. Bu öğreti çerçevesinde ulus-devletin yapısı ve görevleri yeniden tanımlanmıştır. İktisadi yapıya ilişkin olarak rekabete dayalı küresel bir piyasanın oluşturulması hedeflenmiştir. Kapitalist üretim biçiminden kaynaklanan iktisadi krizleri aşmak ve olası iktisadi krizlerin önüne geçmek için kalkınmanın sürdürülebilir olmasının zorunluluğu vurgulanmıştır. Ayrıca sanayileşmeden kaynaklanan ekolojik krizlerin önlenebileceği varsayılmıştır. Bu çalışmada, neoliberal öğreti çerçevesinde uygulanan sürdürülebilir kalkınmanın uygulanabilirliği, özellikle sermayenin sanayi ve teknolojik yatırımlarına ilişkin yönelimlerinin merkez ve çevre ülkelerde doğurduğu sonuçlar üzerinden sorgulanmıştır.

___

  • AREN, Sadun, 100 Soruda Ekonomi Elkitabı, Ġmge, Ankara, 2007.
  • ARI, F. Ayla, “KüreselleĢme ve KuralsızlaĢtırma”, http://www.calismatoplum.org/sayi10/aylanari.pdf, (25.12.2009).
  • ARPACIOĞLU, Özge ve YILDIRIM, Metin , “Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi”, http://iibfdergi.nigde.edu.tr/attachments/article/177/5.pdf, (30.03.2012), s.60-76.
  • BALKIR Z. Gönül, “Küresel Rekabete Uyum Aracı Olarak Hukuki Düzenlemeler”, http://www.ikt.yildiz.edu.tr/sempozyum/metin/2.pdf, (25.12.2009).
  • CHANG, Ha-Joon ve GRABEL, Ilene, Kalkınma Yeniden, çev. Emre Özçelik, Ġmge, Ankara, 2005.
  • DEMĠR Ömer ve ACAR, Mustafa, Sosyal Bilimler Sözlüğü, Vadi, Ankara, 1997.
  • DEMĠRER Göksel N. vd., Neoliberal Saldırı Kriz ve Ġnsanlık, Ütopya, Ankara, 1999.
  • DEMĠRER, Göksel N. ve DURAN, Metin, “Marksist Ekoloji AnlayıĢı Üzerine”, Marksizm ve Ekoloji, Editörler: Göksel N. Demirer vd., Öteki, Ankara, (2000).
  • DPT- Devlet Planlama TeĢkilatı, “KüreselleĢme Özel Ġhtisas Komisyonu Raporu”, http://ekutup.dpt.gov.tr/dunya/oik560.pdf, (13.02.2010).
  • FOSTER, John Bellamy, Savunmasız Gezegen, çev. Hasan Ünder, Epos, Ankara, 2002.
  • GALBRAITH, John Kennth, Ġktisat Tarihi, çev. Müfit Günay, Dost, Ankara, 2004.
  • GÖKDERE, Ahmet, “KüreselleĢmeye Genel Bir BakıĢ”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/16/16/371.pdf, (25.12.2009).
  • GURRIA, Angel, “Zengin ve Fakirler Arasındaki Uçurum GeniĢledi”, http://tr.euronews.com/2011/12/05/zengin-ve-fakirler-arasindaki-uçurum-genisledi/ , (30.03.2012).
  • GÜLER, Birgül Ayman, “Devletin Yeniden Yapılandırılması”, http://80.251.40.59/politics.ankara.edu.tr/bguler/pdf/yonetisim.pd, (25.12.2009).
  • GÜLER, Birgül Ayman, Yeni Sağ ve Devletin DeğiĢimi, Ġmge, Ankara, 2005.
  • ĠNAÇ, Hüsamettin ve DEMĠRAY, Muhittin, “Siyasal Bir Ġdeoloji Olarak Neoliberalizm”, http://sbe.dpu.edu.tr/, (25.12.2009).
  • ĠRGE, N. Filiz, “GeliĢmiĢ Kapitalizm EĢliğinde Yeni Sömürgecilik”, http://uvt.ulakbilim.gov.tr/, (15.02.2010).
  • JARDĠNS, R. Joseph, Çevre Etiği, çev. RuĢen KeleĢ, Ġmge, Ankara, 2006.
  • KAZGAN, Gülten, Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001), Ġstanbul Bilgi Üniversitesi, Ġstanbul, 2005.
  • KELEġ, RuĢen ve HAMAMCI, Can, Çevrebilim, Ġmge, Ankara, 1997. KIġLALIOĞLU, Mine ve BERKES, Fikret, Çevre ve Ekoloji, Remzi, Ġstanbul, 1997.
  • KLOBY, Jerry, KüreselleĢmenin Sefaleti, çev. Orhan Düz, Güncel, Ġstanbul, 2005.
  • MENGĠ, AyĢegül ve ALGAN, Nesrin, KüreselleĢme ve YerelleĢme Çağında Bölgesel Sürdürülebilir GeliĢme, Siyasal, Ankara, 2003
  • ÖZBEK, Orkun, “Gıda Krizi ve Açlık Geleceğimizi Tehdit Ediyor”, http://www.izto.org/NR/rdonlyres/7574BDA1- 9584362AF/13445/G%C4%B1dakrizi_%C3%96zbek.pdf, (30.03.2012), s.9-11.
  • ÖZDEMĠR, Biltekin, “Küresel Kirlenme Sürdürülebilir Ekonomik Büyüme ve Çevre Vergileri”, http://uvt.ulakbilim.gov.tr/uvt/index.php, (15.02.2010).
  • ÖZDEMĠR, Süleyman, KüreselleĢme Sürecinde Refah Devleti, Ġstanbul Ticaret Odası, Ġstanbul, 2004.
  • PARLAK, Bekir ve SOBACI, Zahit, Kuram ve Uygulamalarda Kamu Yönetimi, Alfa Aktüel, Ġstanbul, 2005.
  • ġAYLAN, Gencay, DeğiĢim KüreselleĢme ve Devletin Yeni ĠĢlevi, Ġmge, Ankara, 2003.
  • ġENGÜL, Mihriban, “Türkiye’de Kamu Yönetiminde Neoliberal DönüĢümün Çevresel Sonuçları”, http://uvt.ulakbim.gov.tr/uvt/index.php, (15.02.2010).
  • TÜBA-Türkiye Bilimler Akademisi, Türkiye Ġçin Sürdürülebilir Kalkınma Öncelikleri, Türkiye Bilimler Akademisi Raporları, Sayı:1, Ankara, 2002.
  • ÜNDER, Hasan, Çevre Felsefesi, Doruk, Ankara, 1996.
  • YELDAN, Erinç, “Neoliberal KüreselleĢme Ġdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirmeler”, http://www.praksis.org/files/007-02.pdf, (13.02.2010).
  • YIKILMAZ, Necla, Yeni Dünya Düzeni ve Çevre, Sosyal AraĢtırma Vakfı, Ġstanbul, 2003.
  • YILDIRIM, Uğur ve GÖKTÜRK, Ġsmail, “Sürdürülebilir Kalkınma”, Çevre Sorunlarına
  • ÇağdaĢ YaklaĢımlar, Editörler: Mehmet C. Marın ve Uğur Yıldırım, Beta, Ġstanbul, 2004.