ELEKTRONİK İŞLETMELERDE (e-İŞLETMELERDE) SATIN ALMA İŞLEMLERİ VE İÇ KONTROL İLİŞKİSİ

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi her alanda olduğu gibi işletmeleri de yakından etkilemiştir. Artık günümüzde geleneksel iş yapma şekilleri terk edilerek işletmelerle ilgili her bir işlemin bilgisayar ve internet ortamında yapıldığı ve adına "Electronic Business e-Business, Elektronik İşletme (e-İşletme) ya da e-İş" denilen bir dönüşüm gerçekleşmektedir. Geleneksel işletme ortamında elle, kâğıt ve kalemle yapılan işlemler artık günümüzde bilgisayar ve internet ortamında bütünleşik bir veri tabanı üzerinde gerçekleştirilmektedir. Bu değişim, doğal olarak işletmelerin iç kontrol sistemlerinin de yeniden yapılandırılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bu amaçla çalışmada muhasebe bilgi sistemi alt sistemlerinden birisi olan satın alma işlemleri iç kontrol ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır.

ELEKTRONİK İŞLETMELERDE (e-İŞLETMELERDE) SATIN ALMA İŞLEMLERİ VE İÇ KONTROL İLİŞKİSİ*

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi her alanda olduğu gibi işletmeleri de yakından etkilemiştir. Artık günümüzde geleneksel iş yapma şekilleri terk edilerek işletmelerle ilgili her bir işlemin bilgisayar ve internet ortamında yapıldığı ve adına "Electronic Business e-Business, Elektronik İşletme (e-İşletme) ya da e-İş" denilen bir dönüşüm gerçekleşmektedir. Geleneksel işletme ortamında elle, kâğıt ve kalemle yapılan işlemler artık günümüzde bilgisayar ve internet ortamında bütünleşik bir veri tabanı üzerinde gerçekleştirilmektedir. Bu değişim, doğal olarak işletmelerin iç kontrol sistemlerinin de yeniden yapılandırılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bu amaçla çalışmada muhasebe bilgi sistemi alt sistemlerinden birisi olan satın alma işlemleri iç kontrol ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır.

___

  • Aksoy, Tamer, Basel II ve İç Kontrol. Ankara: Ankara SMMM Odası Yayın no: 53., 2007.
  • Bagranoff, N.A., Simkin, M.G., Norman, C.S., Core Concepts Of Accounting Information Systems N.J.: John Wiley and Sons Inc., 2010
  • Bozkurt, N. Muhasebe Denetimi. (3. Baskı). İstanbul: Alfa., 2000
  • Cangemı, M., Sıngleton.T., Managing the Audit Function:A Corporate Audit Department Procedures Guide, 3rd edition, John Wiley&sons ine, 2003, s.72-76
  • Combe, C. Introduction To E-Business Management And Strategy. Oxford: Elsevier., 2006
  • Çömlekçi, F. Muhasebe Denetimi. Birlik Ofset: Eskişehir. 2001
  • Deshmukh, A. Digital Accounting: The Effects Of The İnternet And Erp On Accounting. Hershey: IRM Press., 2006.
  • Doyrangöl, N. İşletme Çevresindeki Olumsuz Gelişmeler Karşısında İç Denetimin Yeri Ve Önemi. Mali Çözüm, 60, (2002) 35.
  • Gelinas, Jr. Ulric J., Richard B. Dull. Accounting Information Systems, Seventh Edition, Thomson: USA., 2008.
  • Glover, S.M. vd., e-Business: Principles And Strategies For Accountants. Second Ed. New Jersey: Prentice Hall. 2003.
  • Gökçen, H., Yönetim Bilgi Sistemleri. Ankara: Palme Yayıncılık. 2007.
  • Güredin, Ersin, Denetim. (10. Baskı). İstanbul: Beta, 2000.
  • Haag, S. Vd. Management Information Systems For The Information Age. (6th ed.) Boston: McGraw-Hill/Irwin, 2007.
  • Hall, J.A. Accounting Information Systems. (Seventh Edition). OH. USA: South Western, 2011.
  • Hurt, R.L. Accounting Information Systems New York: McGrew-Hill, 2008.
  • İyiler, Zeynep. Elektronik Ticaret ve Pazarlama İhracatta İnternet Zamanı: 1.Ankara:
  • T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi, 2009.
  • (www.ibp.gov.tr/bilkay/assets/eticaret.pdf Erişim Tarihi: 10.04.2011)
  • Kepekçi, Celal, İşletmelerde İç Kontrol Sisteminin Etkinliğini Sağlamada İç Denetimin Rolü. Eskişehir: Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları No:251/171, 1982.
  • Kepekçi, Celal, Bağımsız Denetim. (4. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi, 2000.
  • Laudon, K. and Laudon, J., Essentials Of Management Information Sytems. 8th ed. Upper Saddle River, N.J.: Pearson/Prentice Hall. 2009.
  • O’Brien, J. and Marakas, G., Management Information Systems. 8th ed. Boston: Mc.Graw-Hill Irwin, 2008.
  • Özmen, Şule, Ağ Ekonomisinde Yeni Ticaret Yolu E-Ticaret. 3. Baskı.
  • İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları 32, Bilgi İletişim Grubu Yayıncılık Müzik Yapım ve Haber Ajansı Ltd. Şti., 2009.
  • Sawyer, L. B.. Dıttenhofer, M.Scheıner, H.James, Savvyers, Internal Auditing:The Practice of Modern Internal Auditing, 5.th Edition, Florida, HA. 2003.
  • Sevim, A. ve Gül, M. Muhasebe Eğitiminde Bütünleşik Bilgi Sistemi Yaklaşımı İle ERP Yazılımlarının Kullanılması Ve Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği. XXVII Türkiye Muhasebe Eğitimi Sempozyumu. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, No:1808. 2008.
  • Sevim, Adnan, Dijital Muhasebe. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları Yayın No:1903. 2009.
  • Sürmeli, Fevzi, Muhasebe Bilgi Sistemi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı yayınları NO: 115. 1996.
  • Turner, L.D. ve Andrea B. Weickgenannt, Accounting Information Systems The Controls And Processes N.J.: Wiley, 2009.
  • Yahyagil, M.Y. KOBİ’lerde Bilgisayar Teknolojileri Uygulamaları. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayın No:2001-26. Su Matbaacılık Ltd. Şti. 2001.
  • Yılancı, F.M. İç Denetim Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi İşletmesi Üzerine Bir Araştırma. (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. 2006.
  • www.logo.com.tr (Ekran görüntülerinin alındığı programla ilgili detaylı bilgiler için)