KUM VE OYUN ALANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Dışarı oyun alanlarının çocuğun gelişim alanlarını destekleyici şekilde düzenlenmesine yönelik gerek ülkemizde gerekse dünyada çeşitli çalışmalar yapılmakta; bu alanların kullanımına yönelik çocuğa zarar vermeyen malzemelerin kullanılmasına dikkat edilmektedir. Kuşkusuz bu malzemelerden birisi de çocuğun yaratıcılığını, küçük kas becerilerini, sosyal ve zihinsel gelişimini destekler nitelikte olan kumdur. Bu çalışmanın amacı kum havuzlarının önemine dair yapılan çalışmalardan birisi olan ve yabancı bir dilden Osmanlıcaya çevirisi yapılan Kumlarda Çocuk Oyunları adlı kitabın incelenmesi ve kumun bir eğitim aracı olarak kullanılması üzerine değerlendirmeler yapılmasıdır. Nitel bir çalışma olan bu araştırmada veriler doküman analizi yöntemi kullanılarak çözümlenmiştir. Elde edilen bulgular göstermektedir ki yaklaşık yüz yıl öncesinde Osmanlı aydınlarının çocukluğa bakışının onların korunma, temiz hava ve oyun haklarına sahip bireyler olduğu; kumun bir eğitim aracı olarak kullanılması gerektiği, keza kum oyunlarının çocuğun gelişimi açısından fayda sağladığı ve onun gelişim alanlarını desteklediği; öte yandan ekonomik bir eğitim aracı olan kumun, oyun alanlarını yeniden düzenleyerek, kum masaları ve kum havuzları oluşturularak etkili bir şekilde kullanılabileceği yönündedir. Fakat zamanla kum havuzlarının ortadan kaldırıldığı ve göz ardı edildiği, bir eğitim aracı olarak verilen önemin azaldığını görülmektedir. Bu hususta yeni düzenlemeler yapılarak kum oyunlarının eğitimde daha aktif bir şekilde kullanılması öneriler arasında yer almaktadır.
Anahtar Kelimeler:

Çocuk, kum, oyun alanları

___

  • Ali, S. (2016). Sırça köşk. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • And, M. (2012). Oyun ve bügü. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • Aral, N., Gürsoy, F. ve Köksal, A. (2001). Okul öncesi eğitimde oyun. İstanbul: YA-PA Yayınları.
  • Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 303-316.
  • Baytal, Y. (2009). Atatürk döneminde nüfusu artırma çalışmaları ve gürbüz Türk çocuğu projesi. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 5(10), 117-137.
  • British Adventure Play (n.d.). The history of adventure play. Retrieved November 7, 2016, from http://www.adventureplay.org.uk/history2.htm.
  • Çakırer Özservet, Y. (2015a). Türkiye’de çocuk ve şehir ilişkisi üzerine yapılmış akademik çalışmaların değerlendirilmesi. Y. Çakırer Özservet ve Ezgi Küçük (Ed.), Çocukların şehri üzerine içinde (s. 18-47). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.
  • Çakırer Özservet, Y. (2015b). Çocuk dostu belediyecilik. İller ve Belediyeler Dergisi, 1(802), 38-43.
  • Çukur, D. (2009) Çocuk dinlenimi açısından oyunun önemi ve konut yakın çevresinde oyun değerini artırıcı mekansal düzenlemeler, Ege Mimarlık, 69, 14-17.
  • Çukur, D. (2011). Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekân tasarımı. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 12, 70-76.
  • Çukur, D. ve Özgüner, H. (2008). Kentsel alanda çocuklara doğa bilinci kazandırmada oyun mekân tasarımının rolü. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi, 2, 177-187.
  • Dirim, A. (2000). İlköğretim okulları için çocuk oyunları. İstanbul: Esin Yayınevi.
  • Durualp, E. ve Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
  • Egeli, M. H. (1927). Çocuk nasıl ve ne ile oynamalıdır? Ankara: Hâkimiyet-i Milliye Matbaası.
  • Egemen, A., Yılmaz, Ö. ve Akil, İ. (2004). Oyun, oyuncak ve çocuk. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 5(2), 39-42.
  • Ekmekçi, P. E., Arda, B. ve Acıduman, A. (2012). Tıp tarihi açısından çocuk esirgeme kurumunun kuruluş dönemi etkinliklerine bir kitap bağlamında bakış: Büyük çocukların çeslenme usülleri (1927). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 55 (1), 57-69.
  • Fabes, R. A.; Hanish, L. D.; Martin, C. L; Eisenberg, N. (2002). Young children's negative emotionality and social isolation: A latent growth curve anlaysis. Merrill Palmer Quarterly, 48(3), 284-307.
  • Fanuscu, E. M. (1994). Çocuk oyun alanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 44(1-2), 145-154.
  • Garcin, F. (1914). Çocuklara çamur işlerini nasıl yaptırmalı? (A. Ulvi, Çev.) İstanbul: Matbaa-i Amire. (Orjinal çalışmanın yayınlandığı yıl bilinmemektedir.)
  • Gökmen, H. S. (2006). Konutta çocuk var mı?. Ege Mimarlık, 2(57), 22-25.
  • Gül, M. (2006). Anasınıfına devam eden alt sosyo-ekonomik düzeydeki 61-72 ay arası çocuklara sembolik oyun eğitiminin genel gelişim durumlarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Hilmi, A. (1928). Kumlarda çocuk oyunları. İstanbul: Devlet Matbaası.
  • Hughes, F. P. (2010). Children, play and development (4th ed). California: SAGE Publications.
  • Karaküçük, S. A. (2008). Okul öncesi eğitim kurumlarında fiziksel/mekânsal koşulların incelenmesi: Sivas ili örneği. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 307-320.
  • Kaya, D. (2007). 36-72 aylık çocuklar için tasarlanmış oyuncakların çocukların gelişim alanlarına göre incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Kıran, B., Çalık, C. ve Esenay F. I. (2013). Terapotik oyun: Hasta çocuk ile iletişimin anahtarı. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1-2-3), 1-10.
  • Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324-342.
  • Kunsthalle Zürich (n.d.). Das spielen im sand. Retrieved November 7, 2016, from http://kunsthallezurich.ch/en/articles/das-spielen-im-sand.
  • Kültür Bakanlığı (1934). Yeni mektebin ders vasıtalarından kum. İstanbul: Devlet Basımevi.
  • Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. London: Sage.
  • Mayes, C., Blackwell Mayes, P. & Williams, E. (2007). Messages in the sand: Sandtray therapy techniques with graduate students in an educational leadership program. International Journal of Leadership in Education Theory and Procatice, 7 (3), 257-284.
  • Özdil, G. (2008). Kişilerarası problem çözme becerileri eğitimi programının okul öncesi kurumlara devam eden çocukların kişilerarası problem çözme becerilerine etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
  • Özgen, Y. (1997). Eğitim kurumlarındaki oyun çağı çocukların bahçe donatıları ve araçları üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 47(1), 31-50.
  • Özgüç Erdönmez, İ. M. (2007). İlköğretim okulu bahçelerinde peyzaj tasarım normları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 57(1), 107-122.
  • Öztürk, A. (2015). Çocuğun dünyasında sokak. Y. Çakırer Özservet ve E. Küçük (Ed.), Çocukların Şehri Üzerine içinde (s. 49-65). İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları.
  • Pulaski, M. A. S. (1970). Play as a function of toy structure and fantasy predisposition. Child Development, 41(2), 531-537.
  • Singer, J. (1994). Imaginative play and adaptive development. In J. H. Goldstein (Eds), Toys, Plays and Child Development (pp. 6-26). Cambridge: Cambridge University Press.
  • Susüzer, K. (2006). Oyun yoluyla Fransızca öğretimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Şar, E. (2015). Antik Yunan’da çocuk oyuncakları ve oyuları. Oyun Yaşam ve Eğitim, 1, 14-17.
  • Terr, L. (2000). Sevgi ve çalışmanın ötesinde oyun yetişkinler için neden ihtiyaçtır? (M. Köseoğlu, Çev.). İstanbul: Literatür Yayıncılık. (Orjinal çalışma 1999 yılında yayımlanmıştır)
  • Türkan, E. E. (2009). Balıkesir kenti çocuk oyun alanlarının irdelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti (t. y.). 24 saatte çocuk bakımı, Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti Yardım Kartı.
  • Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti (t. y.). Çocuk nerede uyumalı, Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti Yardım Kartı.
  • Ulutaş, A. (2011). Okul öncesi dönemde drama ve oyunun önemi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(6), 233-242.
  • UNICEF (2016). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 28.11.2016 tarihinde https://www.unicef.org/turkey/crc/_cr23c.html adresinden alınmıştır.
  • Ummanel, A. (2007). Okul öncesi çocuklarda akran kabulünün çeşitli değişkinler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Ummanel, A. (2017). Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti yayınlarından bir kartpostalın çocuk hakları bağlamında incelenmesi. İlköğretim Online, 16(1), 245-255.
  • Umut Vakfı (2003, Eylül). “Oyuncak hakkında yönetmelik” hakkında çalışma komisyonu raporu. 15.10.2016 tarihinde http://www.umut.org.tr/umut-vakfi-oyuncaklar-hakkinda-yonetmelik-hakkinda-calisma-komisyonu-raporu/ adresinden alınmıştır.
  • Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim, 23(112), 7-17.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Yörükoğlu, A. (1987). Çocuk ruh sağlığı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
  • Yücel, G. F. (2005). Çocuk oyun alanları tasarımı. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 55(2), 99-110.
  • Zekeriya, S., Halim, B. ve Zekeriya, M. (1927). Evde mektep: Oyuncaklar. İstanbul: Resimli Ay Matbaası.
  • Zengin, F. (2001). İlköğretim okullarında açık alan performansının değerlendirilmesi ve okul oyun alanları için tasarım kriterleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi-Cover
  • ISSN: 1303-0493
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2000
  • Yayıncı: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLİMSEL OKURYAZARLIK DÜZEYLERİ VE BİLİMSEL ARAŞTIRMAYA YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Mehmet Ali DOMBAYCI, Orhan ERCAN

PROAKTİF KİŞİLİĞİN ÖZNEL ZİNDELİK İLE MERAK ARASINDAKİ İLIŞKİDE ARACILIK ETKİSİ

Eyüp ÇELİK, Pınar TOPÇUOĞLU

DİJİTAL DEĞERLENDİRME ARAÇLARININ ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN DERSE BAĞLILIKLARINA ETKİSİ: İKİ FARKLI OKULDA DURUM

M. Betül YILMAZ

TÜRKİYE'DE ULUSAL NOTA YAYINCILIĞI VE MÜZİK KİTAPLARI: 2016 BAŞLARINDA GENEL DURUM, SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Süleyman TARMAN

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ TEKNOLOJİ DESTEKLİ ARGÜMANTASYONA YÖNELİK GÖRÜŞLERİ

Bahadır NAMDAR, Elif SALİH

KARABÜK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU'NDA ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN KOPYA ÇEKME TUTUMLARI

Fatma Betül KURNAZ, Mustafa ADIBATMAZ

CEDAW ÖNCESİ VE SONRASI ORTAOKUL TÜRKÇE DERS KİTAPLARINDA YER ALAN TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİ FAKTÖRÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

Mustafa KÜKRER, İbrahim KIBRIS

YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE SENDİKAL FAALİYETLERİN OKULLARA ETKİSİ

Emrullah AKCAN, Soner POLAT, Dinçer ÖLÇÜM

OKUL YÖNETİCİLERİNİN TEKNOSTRES ALGILARI İLE BİREYSEL YENİLİKÇİLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Damla ÇETİN, Tuncer BÜLBÜL

ÖĞRENCİLERİN SINAV KAYGISI, FENE YÖNELİK İLGİ VE EBEVEYN DESTEĞİ DEĞİŞKENLERİ ÜZERİNE ULUSLARARASI BİR KARŞILAŞTIRMA: TÜRKİYE - SİNGAPUR

Kübra YILMAZ, Ayşe BİLİCİOĞLU