209102

Isparta İli İçsu Balıkları Faunası ve Ekolojik Durumu

Isparta İli sucul sistemlerinde fasılalı olarak yaklaşık 20 yıldır süregelen ancak, 2014-2015 yıllarında yoğun olarak gözden geçirdiğimiz arazi çalışmalarımız ışığında ve en son kayıtlara göre, 10 familyadan 36 balık taksonu belirlenmiştir. İl genelinde 21 tür ile temsil edilen Cyprinidae üyeleri en yaygın grup olup, ihtiyofaunanın %58’ini oluşturmaktadır. 1950’li yıllardan günümüze Pseudophoxinus handlirschi (kavinne), Alburnus akili (göğce) ve Aphanius splendens olmak üzere 3 endemik tür yok olurken, 9 yabancı tür faunaya dahil olmuştur. Ayrıca bu çalışma, Isparta İli lentik ve lotik sistemlerine ait ihtiyofauna üyelerinin göreli popülasyon yoğunlukları, tehditler ve izleme metodolojisi üzerine önerilerimizi de içermektedir. İki yıl süren izleme çalışmalarımız sonucunda faunayı tehdit eden başlıca etkenlerin; habitatlardan yoğun su çekimi, organik ve inorganik kirlenmeye bağlı olarak trofik düzey artışı, yoğun avcılık baskısı, yabancı tür girişleri, baraj/gölet gibi fiziksel engeller ve akarsu ıslah çalışmaları olduğu görülmüştür. İzleme çalışmalarımızda, IUCN kırmızı listesinde tehlike durumu henüz değerlendirilmemiş (NE) olan, Köprüçay Irmağı’nın yalnızca orta ve üst kesimlerinde yayılış gösteren Salmo labecula (kırmızı benekli alabalık)’nın çok nadir düzeyde bulunması, bu türün popülasyonunun çok yakın bir gelecekte yok olacağını düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İçsular, biyoçeşitlilik, ihtiyofauna, tür izleme, koruma biyolojisi

PDF

___

Balık, İ., Çubuk, H., Özkök, R., Uysal, R. 2006. Eğirdir Gölü Balık Faunası ve Balıkçılığı: Sudak Balığının (S. lucioperca, 1758) Aşılandığı 1950’li Yıllardan Günümüze Değişimler. I.Ulusal Balıklandırma ve Rezervuar Yön. Semp. 7-9 Şubat 2006 Antalya. (ed. Emre, Y. ve Diler, İ.) T.C. Tarım ve Köyişleri B., Akdeniz Su Ür. Araş. Üretim ve Eğitim Enst., 105-118.
Çiçek, E., Birecikligil, S.S., Fricke, R. 2015. Freshwater Fishes of Turkey: A Revised and Updated Annotated Checklist. Biharean Biologist, 9 (2),141-157.
Deveciyan, K. 1915. Fishe und Fisheri in der Turkei. Konstantinopol-İstanbul.
Hrbek, T., Küçük, F., Frickey, T., Stölting, K.N., Wildekamp, R., Meyer, A. 2002. Molecular Phylogeny and Historical Biogeography of the Aphanius (Pisces, Cyprinodontiformes) species complex of central Anatolia. Turkey, Molecular Phylogenetics and Evolution, 25, 125-137.
Hrbek, T., Stölting, K. N., Bardakçı, F., Küçük, F., Wildekamp, R.H.and Meyer, A. 2004. Plate Tectonics and Biogeographical Patterns of Pseudophoxinus (Pisces: Cypriniformes) Species Complex of Central Anatolia, Turkey. Molecular Phylogenetics and Evolution 32, 297-308.
İnnal, D., Erk’akan, F. 2006. Effects of Exotic and Translocated Fish Species in the Inland Waters of Turkey. Rev Fish Biol Fisheries, 16, 39-50.
Kuru, M., Yerli, S., Mangıt, F., Ünlü, E. 2015. Fish Biodiversity in Inland Waters of Turkey. Journal of Academic Documents for Fisheries and Aquaculture, 1(3), 93-115.
Küçük, F., İkiz, R. 2004. Antalya Körfezi'ne Dökülen Akarsuların Balık Faunası, Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 21(3-4), 287-294.
Küçük, F.,Sarı, H.M., Demir, O., Gülle, İ. 2009. Review of the Ichthyofaunal Changes in the Lake Eğirdir Between 1915 and 2007. Tr. Journal of Zoology, 33, 277-286.
Küçük, F. 2012a. Extinct Endemic Fishes of Turkey: Alburnus akili (Gövce) and Pseudophoxinus handlirschi (Kavinne) (Pisces: Cyprinidae). Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 12, 1-2.
Küçük, F. 2012b. Isparta İli Balık Faunasının Son Durumu ve Sorunları Biyolojik Çeiştlilik Sempozyumu, TC. Orman Su İşl. Bak. Doğa Koruma ve Milli Parklar. Genel Müd. 22-23 Mayıs 2012, Ankara.
Perea, S., Böhme, M., Zupančič, P., Freyhof, J., Šanda, R., Özuluğ, M., Abdoli, A., Doadrio, I. 2010. Phylogenetic Relationships and Biogeographical Patterns in Circum-Mediterranean Subfamily Leuciscinae (Teleostei, Cyprinidae) İnferred from Both Mitochondrial and Nuclear Data. BMC Evolutionary Biology, 10, 265.
URL-1. Guidelines for Fish Monitoring in Fresh Waters. EIFAC working party on fish monitorıng in fresh waters.
ftp://ftp.fao.org/Fi/DOCUMENT/eifac/wpfmfw/DraftGuidelinesMonitoringFishFreshwaters .pdf (erişim 18.04.2016)
URL-2. Toxicity of Portland Cement to Salmonid Fish. http://www.dfompo.gc.ca/Library/263027.pdf (erişim 18.04.2016)
Wildekamp, H.R., Küçük, F., Ünlüsayın. M., Van Neer, W. 1999. Species and Subspecies of the Genus Aphanius Nordo 1897 (Pisces: Cyprinodontidae) in Turkey. Tr. J. of Zoology, 23, 23-44.
Yeğen, V., Balık, S., Bostan, H., Uysal, R., Ustaoğlu, R., Sarı, H. M., İlhan, A. 2005. Isparta İli Balık Faunası. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Yayın no. 4, Eğirdir.