Emrullah AKCAN, Soner POLAT, Dinçer ÖLÇÜM

YÖNETİCİ VE ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE SENDİKAL FAALİYETLERİN OKULLARA ETKİSİ

Sendikaların eğitim örgütlerine etkileri ya da gösterdikleri fayda-zarar dengesinin hangi yönde ağırlık kazandığı hem yöneticiler hem de öğretmenler tarafından farklı açılardan dile getirilmektedir. Bu araştırma ile okul yöneticileri ve öğretmenlerin görüşlerine göre sendikaların okullardaki olumlu ve olumsuz etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseniyle yürütülen araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği ile seçilmiş, İstanbul ve Kocaeli illerindeki okullarda görev yapan 28 öğretmen ve 7 yöneticiden oluşmaktadır. Yapılan analizler sonucunda, katılımcıların sendikalara üye olma nedenleri; baskı, aidiyet ihtiyacı, örgütlenme isteği, özlük hakları, yasal destek ve siyasi görüş olarak tespit edilmiştir. Katılımcıların sendikalara üye olmak istememe nedenleri ise sendikaların etkisiz kalmaları, siyasi yapılanma olarak görülmeleri ve öğretmenler arasında ayrımcılığa neden olduğu şeklinde sıralanmaktadır. Ayrıca sendikal faaliyetlerin okullarda, öğretmenlere yasal destek sağlama, özlük haklarının iyileştirilmesi ve okul yönetimine destek konularında olumlu; etik dışı davranışlar, öğretmenler arasında siyasi kutuplaşma ve iletişim sorunları konularında ise olumsuz etkileri olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Eğitim Sendikaları, Sendikal Faaliyetler

PDF

___

Akgeyik, T. (1994). Sendika-siyaset ilişkisi. Kamu-iş, (Ocak), 77-89.
Aksu, A. (1998). Öğretmenlerin sendikalaşma engelleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(9), 24-30.
Akyüz, Y. (1980). Öğretmen örgütlenmesi: Türkiye, Fransa, İsviçre'de ve uluslararası düzeyde: Kuruluşlar, etkinlikler, sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi yayınları, No:86. Ankara.
Alp, E. ve Yenihan, B. (2015). Değişen sendikal anlayış ve sendika-kadın ilişkisine eleştirel bir yaklaşım. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(11), 125-148.
Beken, H. G. (2015). Kadınların sendikal katılımını etkileyen faktörlerin incelenmesi. HAK- İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 4(9), 157-179.
Boyacı, H. (1994). Öğretmenlerin mesleki örgütlenmeye ilgilerinin düzeyi ve bu ilgi düzeyinin etkenleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bursalıoğlu, Z. (2015). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. (19.Baskı). Ankara: Pegem A yayıncılık.
Can, N. (2012). Öğretmenlerin örgütlenmeye aktif katılımının engelleri. Turkish Journal of Education, 1(1), 12-20.
Christensen, L. B., Johnson, R. B., & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri. Desen ve analiz.(A. Aypay, Çev. Ed.) Ankara: Anı Yayıncılık.
Coulson, A. J. (2010). The effects of teachers unions on american education. Cato journal, 30(1), 155-170.
Dağlı, G. (2013). Kuzey Kıbrıs’ta eğitim bakanlığı, öğretmen, veli ve sendika yöneticilerinin eğitim reformlarına yönelik görüşleri ile ilgili olarak karşılaştırmalı durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 119-135.
Eraslan, L. (2012). Günümüzde öğretmen sendikacılığının değerlendirilmesi. 21.Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 1(1), 59-72.
Gemici, Y. (2008). Eğitimde sendika-yönetim ilişkileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Gindin, J. ve Finger, L. (2013). Promoting education quality: The role of teachers’ unions in Latin America. Education for All Global Monitoring Report, 2013/4. http://unesdoc.unesco.org/images/0022/002259/225931E.pdf
Güvenç, S. (2008). Türkiye’de öğretmen sendikacılığı ve İlk-Sen. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 6(22), 164-187.
Haydaroğlu, C. ve Erdoğan, H. (2016). Türkiye’nin sosyal ve ekonomik yapısındaki dönüşümünde sendika-siyaset ilişkisi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 38-46.
http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6356.pdf, erişim tarihi: 17/05/2017, 19:20.
Hoxby, C. M. (1996). How teachers' unions affect education production. The Quarterly Journal of Economics, 111(3), 671-718.
Işık, R. (1962). Sendika hakkının tanınması ve kanuni sınırları. Ankara: AÜHF Yayınları.
Izgar, H., Ertekin, A. L. ve Deniz, M. E. (2009). Aynı işkolunda çalışan sendikalı ve sendikasız işgörenlerin işdoyumu. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, (28), 105 -114.
Kocabaş, F. (2002), Küreselleşme Sürecinde İşveren Sendikalarında Yeniden Yapılanma Gerekçesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 39-60.
Köse, P. (2013). Sendika üyesi kadınların sendikal faaliyetlere katılım düzeyi ve bunu etkileyen sosyolojik faktörler (Afyonkarahisar eğitim sendikaları örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
Mahiroğulları, A. (2012). Sendika-siyaset ilişkisinin teorik çerçevesi ve günümüzdeki düzeyi. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 1(2), 8-23.
Özaydın, M. M. ve Han, E. (2014). Sendika üyesi kamu görevlilerinin “sendika-siyaset” ilişkisine yönelik yaklaşımları üzerine bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 57-73.
Sancar, S. (2008). Türkiye’de kadınların siyasal kararlara eşit katılımı. Toplum ve Demokrasi, 2(4), 173-184.
Seçer, B. (2009). Kadınların sendikalara yönelik tutumları ile cinsiyet ayrımcılığı algılarının sendika üyesi olma isteğine etkisi. Çalışma ve Toplum Dergisi, 23(4), 27-60.
Serim, B. (1995). Kamu görevlilerinin örgütlenmesinde hukuksal boyut. Ankara: Öteki yayınevi.
Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
Tezcan, M. (1988). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Bilim yayınları.
Tok, T. N. (1996). Okul yöneticileri ve öğretmenlerin mesleki örgütlenmeye ilişkin görüşleri. Mesleki Örgütlenme, 2(1), 609-630.
Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim Araştırmalarında Etkin Olarak Kullanılabilecek Nitel Bir Araştırma Tekniği: Görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 6(4), 543-559.
Uçar, Z. (2010), Türkiye’de Siyasal Dönüşüm Işığında Sendikal Hakların Gelişim Dinamikleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Yasan, T. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin ve öğretmenlerinin sendikalara ilişkin görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi: Malatya il merkezi örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 271-293. Yıldırım, A. ve Şimşek, H.(2013). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (9.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.