FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİYOÇEŞİTLİLİĞE İLİŞKİN KAVRAMSAL İLİŞKİLENDİRME DÜZEYLERİ

Bu çalışmanın amacı, fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoçeşitliliğe ilişkin kavramsal ilişkilendirme düzeylerini belirlemektir. Çalışmaya Kafkas Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü Fen Bilgisi Öğretmenliği dördüncü sınıfta öğrenim gören toplam 132 öğrenci katılmıştır. Çalışma, tarama modelinde yürütülmüş ve öğretmen adaylarından bir kelime ilişkilendirme testi doldurmaları istenmiştir. Bu şekilde öğretmen adaylarının yazdıkları kelimeler biyoçeşitlilik ile ilişkili kavramlar şeklinde kategorize edilmiş, her kategorideki kavramların sıklıkları ve anlamsal ilişkileri bir belirleyici olarak hesaplanmıştır.Öğretmen adaylarının vermiş oldukları yanıtların %82,7’si biyoçeşitlilik ile ilişkilendirilmiş, %17,3’ü ise araştırmacılar tarafından biyoçeşitlilik ile ilişkili bulunmamış ve değerlendirmeye katılmamıştır. Sonuç olarak, fen bilgisi öğretmen adayları biyoçeşitliliğin dört unsuru olan tür çeşitliliğini, ekosistem çeşitliliğini, genetik çeşitliliği ve ekolojik olaylar (proses) çeşitliliğini biyoçeşitlilik ile ilişkili temel kavramlar olarak zihinlerinde ilişkilendirmişlerdir. Ayrıca sistematik, biyoteknoloji, ekoloji, genetik ve biyoçeşitliliğin korunması gibi kavramların da çalışmanın sonucunda öğretmen adayları tarafından biyoçeşitlilik ile ilişkilendirilen diğer önemli kavramlar olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Fen bilgisi öğretmen adayı, biyoçeşitlilik, kavramsal ilişkilendirme

THE COGNITIVE BINDING LEVELS OF THE SCIENCE TEACHER CANDIDATES IN RELATION TO BIODIVERSITY

The aim of this study is to determine the cognitive binding levels of the science teacher candidates in relation to biodiversity. Totally 132 fourth grade students, who study in the department of Elementary Education Science Teaching in Kafkas University at the Faculty of Education participated in this study. In this study descriptive method was used and the teacher candidates were asked for to fill a word binding test.In this sense, the words that the teacher candidates have written down are classified as concepts related to biodiversity; in each category, the frequencies and semantic relation of the concepts have been accounted as a factor. %82.7 of the answers the teacher candidates have given were identified with biodiversity, %17.3 of those have not been found relevant to biodiversity and they have not been evaluated. In conclusion, the science teacher candidates have associated the four factors of biodiversity; kind, ecosystem, genetic and ecological phenomena as the basic concepts of biodiversity. Besides, at the end of the study, the concepts as systematic, biotechnology, ecology, genetic and the protection of biodiversity were identified as the other significant concepts related to biodiversity.

Keywords:

Science teacher candidate, biodiversity, conceptional binding,

PDF

___

Akman, Y., Ketenoğlu, O., Kurt, L. & Yiğit, N. (2012). Ekolojik sentez. Ankara: Palme Yayıncılık.
Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi (2. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım Ltd. Şti.
Aydoğdu, M. & Gezer, K. (2006). Çevre bilimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
Bahar, M. & Özatlı, N. S. (2003). Kelime İletişim Test Yöntemi ile Lise 1. Sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. balıkesir üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 5 (1).
Bahar, M., Jonstone, A. H. & Sutcliffe, R. G. (1999). Investigation of Students’ Cognitive Structure in Elementary Genetics Through Word Association Tests. Journal of Biological Education. 33 (3), 134–141.
Çepel, N. (2006). Ekoloji, doğal yaşam dünyaları ve insan. Ankara: Palme Yayıncılık.
Derman, M., Çakmak, M., Yaşar, M. D., Kızılaslan, A. & Gürbüz, H. (2013). Biyoçeşitlilik konusunda yapılan çalışmalar ve öğretim programlarında biyoçeşitliliğin değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi. 2 (3).
Dervişoğlu, S. (2007). Biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik eğitim için öğrenme ön koşulları. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dikmenli, M. (2010). Biology student teachers' conceptual frameworks regarding biodiversity. Education. 130 (3), 479-489.
Efe, R. (2010). Biyocoğrafya (2. Baskı). Bursa: Marmara Kitap Merkezi.
Erten, S. (2011). Canlılar bilimi / Canlılar alemi. Ankara: Aydan Yayıncılık A.Ş.
Gayford, C. (2000). Biodiversity education: a techer’s perspective. Environmental Education Reseach. 6 (4), 347-361.
Gündüz, E. & Türkan, İ. (Ed). (2013). Campbell biyoloji (9. Baskı). Ankara: Palme Yayıncılık. http://www.prb.org/ /03 Kasım 2014.
Işık, K. (1998). Biyolojik Çeşitlilik. Yeri: “Çevre ve insan” isimli kitapda bir bölüm. Anadolu Üniv. Açık Öğr. Fakültesi Yayını, Eskişehir (Ders kitapları Serisi) Ünite 1-2.
Işık, K. (2006). Erozyon, doğa ve çevre. T.E.M.A. Vakfı, 51.
Işık, K. (Ed.). (2008). Ekoloji’nin temel ilkeleri. Ankara: Palme Yayıncılık.
Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi (11. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kazancı, M., Doğan Bora, N. & Katırcıoğlu, H. (2005). Investigation of meaningfull level of meiosis within students by word association test. Eurasian Journal of Educational Research (EJER). 21, 146–154.
Kocataş, A. (2012). Ekoloji-Çevre-biyolojisi (12.Baskı). Bursa: Dora Yayıncılık.
Körpe, D. (2010). Dünyanın durumu-2010. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Kurumlu, M. S. (2008). “Biyoçeşitliliğimizi koruyabiliyor muyuz: Önemi ve koruma stratejileri üzerine biyoloji öğretmenlerinin yeterliliklerinin araştırılması”. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lindemann-Matthies, P., Constantinou, C., Junge, X., Köhler, K., Mayer, J., Nagel, U. & diğer (2009). The integration of biodiversity education in the initial education of primary school teachers: four comparative case studies from Europe. Environmental Education Research. 15 (1), 17–37.
Öner, C. (2011). Genetik Kavramlar (8.Baskı). Ankara: Palme Yayıncılık.
Sevinç, V. (Ed.). (2009). Genel çevre bilimi. Ankara: Maya Akademi.
Starr, C. & Taggart, R. (1997a). Genel biyoloji I. (Çev: İ. Hasenekoğlu). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. No:900.
Starr, C. & Taggart, R. (1997b). Genel biyoloji II. (Çev: İ. Hasenekoğlu). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları. No:901.
Teksöz, G., Şahin, E. & Ertepınar, H.(2010). Çevre okuryazarlığı, öğretmen adayları ve sürdürülebilir bir gelecek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 39, 307-320.
United Nations, 1992. Convention On Biological Diversity.
Uzun, N., Özsoy, S. & Keleş, Ö. (2010). Öğretmen adaylarının biyolojik çeşitlilik kavramına yönelik görüşleri. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi. 3 (1), 85- 91.
Yörek, N. (2006). Ortaöğretim öğrencilerinin biyolojik çeşitlik (Biyoçeşitlik) konusunda kavramsal anlama düzeylerinin araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.