Modern dünya sanayi devrimiyle beraber hızlı bir değişim
sürecine girmiştir. Dünya küreselleşirken insanoğlunun ihtiyaç ve beklentileri
de değişime uğramıştır. Birçok alanda olduğu gibi eğitimde bu değişim sürecine
uyum sağlama çabası içerisindedir. Küreselleşme ve değişen değerler, laiklik,
demokrasi, bireyin tam özgürlüğü, insan hakları gibi evrensel değerler;
devletlerin eğitim felsefesini, eğitim programlarını ve yetiştirmek istedikleri
insan modelini de değişime uğratmıştır.
Birey davranışlarının kendi yaşantısı yoluyla istenilen yönde değiştirilmesi
olarak tanımlanan eğitimin, başarı ile neticelendirilip yetiştirilmek istenen
“model insan tipi” hedefine ulaşılmasının ön şartlarından birisi de yapılacak
tüm etkinliklerin bir program çerçevesinde yürütülmesidir. Bu
araştırma; Küreselleşme ve Değişen Değerler Bağlamında 2010
yılında kabul edilen İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programıyla
2018 yılında onaylanan İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi
Öğretim Programını yetiştirilmek istenen “model insan tipi” bağlamında
karşılaştırarak, idkab programıyla yetiştirilmesi hedeflenen “model insan tipi”
ni ortaya koymayı amaçlamaktadır.
The modern world is in a process of rapid change since the industrial revolution. With globalization, human needs and expectations have changed. As other areas, education is struggling to adapt itself to this process. Globalization and changing values; universal values like secularism, democracy, full freedom of the individual, human rights; has also changed the educational philosophy-programs and the model humantype, of the states. One of the prerequisites of achieving the target of “model human type” which is defined as the change in human individual behaviours in desired direction through their own lives is to carry out all activities within a curriculum. The aim of this research is to compare the model of human in the DKAB curriculums approved in 2010 and 2018, in the context of globalization and changing values andto reveal the model of human that is intended to be shaped in İDKAB curriculums
___
Akbaş, Oktay, “Değerler Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış”, Değerler Eğitimi Dergisi, 6
(2008),9-27.
Altaş, Nurullah, “Türkiye’de Zorunlu Din Öğretimini Yapılandıran Süreç, Hedefler ve Yeni
Yöntem Arayışları (1980-2001)”, Dini Araştırmalar, 4/12 (2002), 145-168.
Altaş, Nurullah, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım,
2001.
Aşlamacı, İbrahim “Türkiye’nin İslam Eğitim Modeli: İmam Hatip Okulları ve Temel
Özellikleri”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature
And History Of Turkish Or Turkic Volume, 9/5 (2014), 271-273.
Aydın, İbrahim Hakkı, “Küreselleşmeye Ahlaki Bir Yaklaşım”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 10 (2004), 15-36.
Aydın, M. Zeki, Açık Toplumda Din Eğitimi, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, 2011.
Aydın, M. Zeki, Gürler, Şebnem Akyol, Okulda Değerler Eğitimi, Ankara, Nobel Akademi
Yayıncılık, 2014.
Aydın, Muhammed Şevkin - Osmanoğlu, Cemil, Kültürlerarası Din Eğitimi, Ankara: Nobel
Akademik Yayıncılık, 2015.
Aydın, Muhammed Şevki, Açık Toplumda Din Eğitimi, Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık, 2011.
Ayhan, Halis, Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi
Yayınları, 1999.
Bilgin, Beyza “Mezhepler ve Dinler Arası Eğitim ve İşbirliği”, Ankara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 39 (1999), 2.
Bilgin, Beyza, Türkiye’de Din Eğitimi ve Liselerde Din Dersleri, Ankara: Emel Matbaacılık, 1980.
Bulut, Zübeyir, “Dinsel Çoğulculuk ve Ortaöğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersinde Diğer
Dinlerin Öğretimi”, Kelam Araştırmaları, 8/2 (2010), 65-90.
Coştu Kamil, 1924-1949 Yılları Arasında Din Eğitimine Yönelik Yayınlanan Eserlerin
Değerlendirilmesi, Gece Kitaplığı, Ankara, 2018.
Çapçıoğlu, Fatma “Din Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar Çerçevesinde İlköğretim Din Kültürü Ve
Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programlarının İncelenmesi”, (yüksek lisans tezi, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006).
Demirel, Özcan, Kuramdan Uygulanmaya Eğitimde Program Geliştirme, Ankara: Pegem
Akademi Yayınları, 2010.
Doğan, Recai, “1980’lere Kadar Türkiye’de Din Öğretimi Program Anlayışları (1924-1980)”,
Din Öğretiminde Yeni Yöntem Arayışları Uluslararası Sempozyum Bildiri ve
Tartışmaları, Ankara, 2003.
Erkan, Erol “Postmodern Dönemde Ontolojik Anlam Aracı Olarak Dinî Kimlik”, Turkish Studies
- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or
Turkic Volume, 8/8 (2013), 1825-1837.
Gökbilgin, M. Tayyib, “Ziya Gökaip'e Göre Halkçılık, Milliyetçilik, Türkçülük”, İslam Tetkikleri
Enstitüsü Dergisi, 6/3-4 (1976), 197-211.
Gümüş, Süleyman, “İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretim Programının (2010)
Hedefleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,
17/34 (2018), 597 – 618.
Hökelekli, Hayati Gençlik, Din ve Değerler Psikolojisi, İstanbul, Değerler Eğitimi Merkezi
Yayınları, 2006.
Kayadibi, Fahri, Din Eğitimi Dersleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Yayın No:4679, 2006.
Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan, “Demokratik Vatandaşlık ve Din Öğretimi: Yeni
Yaklaşımlar ve Türkiye’de DKAB Dersleri Bağlamında Bir Değerlendirme” İnönü
Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2010), 29-53.
Kaymakcan, Recep - Meydan, Hasan, “Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Programları ve
Öğretmenlerine Göre Değerler Eğitimi”, Değerler Eğitimi Merkezi, 9/21 (2011), 29-55.
Kaymakcan, Recep, “Christianity in Turkish Religious Education”, Islam and Christian Muslim
Relations, 10/3 (1999), 279-293.
Koçer, Hasan Ali, “Genel Eğitimin Bütünlüğü İçinde Din Eğitiminin Yeri”, Türkiye I.Din Eğitimi
Semineri, Ankara: İlahiyat Vakfı Yayınları, 1980, 17-25.
Korkmaz, Sezai, “Din Psikolojisinde Değerler ve Erol Güngör’ün Değerler Hakkındaki
Görüşleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 24,
(2014), 177-199.
Köylü, Mustafa, Küresel Ahlak Eğitimi, İstanbul: Dem Yayınları, 2006.
Köylü, Mustafa, “Kur’an’ın İnsanlığa Getirdiği Değerler ve Hedefler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi
İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 24-25 (2007), 63-86.
Kutlu, Sönmez, “Din Öğretiminde Mezhepler Üstü Yaklaşım”,
http://www.sonmezkutlu.net/?pnum=105&pt=Din+Öğretiminde+Mezhepler+Üstü+Yaklaşı
m+ve+Aleviliğin+Öğretimi(erişim:03.12.2018).
MEB, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı, Ankara, 2010.
MEB, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı, Ankara, 2018.
Momin, Abdur-Rahman, Küreselleşme, Çokkültürlülük ve İslam, (çev. Birsen Banu Okutan - Ali
Coşkun), İstanbul: Rağbet Yayınları, 2012.
Okumuşlar, Muhiddin “Çokkültürlü Toplumlarda “Din Hakkında Öğrenme” ve “Dinden
Öğrenme” Modeli”, Marife: Dini Araştırmalar Dergisi, 7/2, (2007), 251-264.
Sancak, Seyyid - Coştu, Kamil,“Toplumsal Barış ve Uzlaşı Kültürüne Katkıları Açısından İDKAB
Programında Benimsenen “Kur’an Merkezli Öğrenme-Öğretme Anlayışı”nın İmkân ve
Sınırlıkları”, Savaş ve Kültür Sempozyumu, Amasya, Aralık 2017 içinde,(edt. Nazan
Kahraman, Metin Turan ve dğr.), Ankara: Başkent Klişe ve Matbaacılık, 2017, 437-445.
Sancak, Seyyid, “Kur’an Perspektifinde Din Eğitiminde Sosyo-Kültürel Farklılıkları
Anlamlandırma Sürecinde “Empati” Kavramı”, AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3/6
(2015), 42-50.
Şişman, Mehmet Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi, Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık,
2014.
Tosun, Cemal, Din Eğitimi Bilimine Giriş, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2012.
Ural, Şafak, “Demokrasi Kavramı, Toplumsal Değerler ve Birey”, Ankara Üniversitesi İlahiyat
Fakültesi Dergisi, 11 (1999), 451-459.
Varış, Fatma, Eğitimde Program Geliştirme Teori ve Teknikler, Ankara: Sevinç Matbaası, 1971.